ความเปลี่ยนแปลงของโทษประหารชีวิตในพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษ

บทคัดย่อ

ในอดีตที่ผ่านมาประเทศไทยได้มีการพระราชทานอภัยโทษให้แก่นักโทษที่ถูกศาลตัดสินว่าเป็นผู้กระทำความผิดตลอดมาตามแต่ในวโรกาสที่สำคัญของพระมหากษัตริย์ โดยการพระราชทานการอภัยโทษนั้นอาจเป็นการปล่อยตัวให้แก่นักโทษ การลดโทษหรือการเปลี่ยนโทษหนักเป็นเบาให้แก่ผู้กระทำความผิดในทางอาญา ซึ่งในอดีตที่ผ่านมานักโทษที่ต้องโทษประหารชีวิตนั้นสามารถที่จะได้รับการพระราชทานอภัยโทษจำนวนกี่ครั้งก็ได้เนื่องจากในพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษมิได้กำหนดห้ามไว้ แต่เมื่อไม่นานมานี้ได้มีพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. 2562 ซึ่งออกมาเนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก และพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. 2563 ที่ได้ออกมาเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้มีการบัญญัติมาตรา 13 (1) ขึ้นมาเพื่อจำกัดสิทธิในการได้รับการพระราชทานอภัยโทษของนักโทษที่ต้องโทษประหารชีวิต บทความนี้จึงได้มุ่งทำการศึกษาถึงความเปลี่ยนแปลงของพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษในส่วนที่มีความเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องกับโทษประหารชีวิต และศึกษาถึงความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวว่าได้มีผลต่อผู้ต้องโทษประหารชีวิตในกรณีการได้รับประโยชน์ตอบแทนความประพฤติดีของผู้ต้องขังของกรมราชทัณฑ์หรือไม่อย่างไร ซึ่งจากการศึกษาพบว่าการเปลี่ยนแปลงของโทษประหารชีวิตในพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษนี้ เป็นการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลให้ผู้ต้องโทษประหารชีวิตที่ได้รับการพระราชทานอภัยโทษแล้วครั้งหนึ่ง ไม่สามารถได้รับพระราชทานอภัยโทษตามพระราชกฤษฎีกาได้อีก อันเป็นการทำให้นักโทษเด็ดขาดซึ่งต้องโทษประหารชีวิตที่ได้รับการพระราชทานอภัยโทษเป็นโทษจำคุกตลอดชีวิตนั้นได้รับโทษจำคุกที่ยาวนานขึ้น ไม่สามารถถูกปล่อยออกจากเรือนจำได้เร็วกว่าโทษที่กำหนดไว้มากเกินไปดังที่ประเทศไทยเคยเป็นมา อีกทั้งความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวยังคงมีความสัมพันธ์กับการให้ประโยชน์ตอบแทนความประพฤติดีของผู้ต้องขังในกรณีพักการลงโทษและการลดวันต้องโทษ ในประเด็นที่ว่า เมื่อนักโทษเด็ดขาดซึ่งต้องโทษประหารชีวิตที่ได้รับการพระราชทานอภัยโทษไปแล้วนั้น อาจจะยังคงสามารถได้รับการพักการลงโทษและการลดวันต้องโทษอยู่เช่นเดิมหากมีลักษณะที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของกรมราชทัณฑ์ ดังนั้น การที่จะทำให้ความเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับโทษประหารชีวิต ในพระราชกฤษฎีกานี้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น เพื่อให้ผู้ต้องโทษได้รับการลงโทษที่เหมาะสมกับการกระทำความผิดนั้น มีความจำเป็นที่จะต้องมีการแก้ไขประมวลวิธีพิจารณาความอาญาในส่วนที่เกี่ยวกับการอภัยโทษต่อไป