ความสมบูรณ์ของข้อตกลงเลือกกฎหมายในสัญญาระหว่างประเทศ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเด็นความสมบูรณ์ของข้อตกลงเลือกกฎหมายซึ่งเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ โดยไม่เพียงแต่จะส่งผลถึงกฎหมายที่จะใช้บังคับกับสัญญาเท่านั้น ยังอาจกระทบถึงสิทธิและหน้าที่ในระหว่างคู่สัญญาอีกด้วย อันเป็นผลมาจากความแตกต่างของกฎเกณฑ์ในทางกฎหมายภายใน อย่างไรก็ดีในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับว่าข้อตกลงเลือกกฎหมายเป็นข้อตกลงที่แยกจากส่วนอื่น ๆ ของสัญญา ซึ่งอยู่บนพื้นฐานของหลักความเป็นอิสระของข้อตกลงเลือกกฎหมาย สำหรับปัญหาว่าจะพึงใช้กฎหมายใดเป็นกฎหมายที่ใช้ในการพิจารณาถึงความสมบูรณ์ของข้อตกลงเลือกกฎหมายนั้น ยังคงมีความเห็นที่ไม่ลงรอยกันของนักนิติศาสตร์ ซึ่งอาจแบ่งการพิจารณาได้เป็น 4 แนวทาง กล่าวคือ อาศัยกฎหมายภายในของศาลที่พิจารณาพิพากษาคดี อาศัยกฎหมายที่คู่สัญญาได้แสดงเจตนาเลือกให้มีผลบังคับกับสัญญา อาศัยกฎหมายที่ใช้บังคับกับสัญญาในกรณีที่คู่สัญญาไม่ได้แสดงเจตนาเลือกกฎหมายเพื่อบังคับกับสัญญา และศาลที่พิจารณาคดีมีดุลพินิจในการค้นหากฎหมายที่ใช้พิจารณากับความสมบูรณ์ของข้อตกลงเลือกกฎหมาย ในขณะที่ภายใต้ระบบกฎหมายขัดกันของไทย ปัญหาความสมบูรณ์ของข้อตกลงเลือกกฎหมายอาจกล่าวได้ว่ายังมีความไม่ชัดเจน เนื่องจากพระราชบัญญัติว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย พ.ศ. 2481 ก็ไม่ได้มีการบัญญัติเรื่องนี้ไว้ ทั้งยังไม่ปรากฏทางปฏิบัติของศาล ตลอดจนการอธิบายในทางตำราไว้แต่อย่างใด ดังนั้น ในการปรับปรุงพระราชบัญญัติว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย พ.ศ. 2481 หากว่าจะได้มีขึ้นในอนาคต จึงควรให้การรับรองหลักความเป็นอิสระของข้อตกลงเลือกกฎหมายไว้ในระบบกฎหมายขัดกันว่าด้วยสัญญาของไทย