การแบ่งปันความรู้ของกลุ่มกองทุนการเงินองค์กรชุมชนในภาคประชาสังคม (Knowledge Sharing in The Financial Savings Community-based Organizations of Civil Society Sector)

Abstract

     บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแบ่งปันความรู้ในภาคประชาสังคมผ่านกลุ่มกองทุนการเงินองค์กรชุมชน  12  กลุ่ม  โดยเป็นการศึกษาเชิงคุณภาพในระดับองค์กรด้วยการทบทวนแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของขบวนการด้านประชาสังคม  แนวคิดเรื่องการจัดการความรู้  และการสร้างการแบ่งปันความรู้เพื่อนำมาสร้างเป็นกรอบแนวทางในการดำเนินการวิจัยและทำการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการความรู้และองค์กรการเงินชุมชนในภาคประชาสังคมและกลุ่มผู้นำหรือผู้รู้ดีที่สุดของกลุ่ม

   ผลการศึกษา  พบว่า  การแบ่งปันความรู้ของกลุ่มกองทุนการเงินองค์กรชุมชนครั้งนี้เป็นการแบ่งปันความรู้ที่ดำเนินการในขอบข่ายจำกัดอยู่ในกลุ่มผู้นำร่วมกับกลุ่มสมาชิกที่เป็นผู้รู้และผู้ที่มีความสนใจร่วมติดตามการดำเนินงานของกลุ่มเพียงบางส่วนมิใช่เป็นการแบ่งปันความรู้ของกลุ่มสมาชิกส่วนใหญ่  และกระบวนการแบ่งปันความรู้ที่เกิดขึ้นนั้นมีความสอดคล้องกับแนวคิดทฤษฎีที่เป็นแนวทางในการศึกษาครั้งนี้เพียงบางเรื่องบางระดับกล่าวคือ  เป็นการแบ่งปันความรู้ในลักษณะการตอบสนองและมีส่วนร่วมสองทางทั้งการให้และรับความรู้ที่เกิดขึ้นเฉพาะกลุ่มผู้แบ่งปันความรู้ส่วนหนึ่งของกลุ่มเท่านั้น  ดังนั้นการแบ่งปันความรู้ร่วมกับกลุ่มสมาชิกส่วนใหญ่จะเป็นการให้หรือถ่ายทอดความรู้แนวปฏิบัติของกลุ่มผู้นำและเกิดขึ้นในวาระการประชุมเพื่อชี้แจงความรู้หรือแจ้งให้ทราบจึงมิใช่การแบ่งปันความรู้ที่เกิดขึ้นในแนวราบที่สมาชิกมีปฏิสัมพันธ์แลกเปลี่ยนจากฐานการปฏิบัติจริง  และเมื่อจำแนกการศึกษาออกเป็นกลุ่มที่มีการแบ่งปันความรู้ในระดับที่ดีและกลุ่มที่มีการแบ่งปันความรู้ในระดับปกติจึงพบว่ามีความแตกต่างของกลุ่มทั้งสองอยู่บ้างบางประการกล่าวคือ  กลุ่มที่มีการแบ่งปันความรู้ระดับดีจะมีการแบ่งปันความรู้ที่จริงจังและสม่ำเสมอมากกว่า  เช่น  การมีส่วนร่วมแบ่งปันความรู้ของกลุ่มผู้นำ  ความรู้ที่กลุ่มนำมาแบ่งปัน  และโอกาสของการแบ่งปันความรู้  จึงนำมาสู่การเสนอแนะเพื่อหาแนวทางยกระดับการแบ่งปันความรู้โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีการแบ่งปันความรู้ซึ่งเกิดขึ้นได้น้อยให้มีการแบ่งปันความรู้ที่ดีขึ้นทั้งในด้านของผู้แบ่งปันความรู้  ความรู้ที่กลุ่มนำมาแบ่งปัน  และโอกาสของการแบ่งปันความรู้  รวมไปถึงแนวทางยกระดับการวิจัยในเรื่องการแบ่งปันความรู้ขององค์กรในครั้งต่อไป