อำนาจแห่งสัญญะในภาพยนตร์ของอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อำนาจแห่งสัญญะในภาพยนตร์ของอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ระเบียบวิธีวิจัยเป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยใช้วิธีการศึกษาและวิเคราะห์ผ่านตัวบทเนื้อหากับบริบทแวดล้อมของภาพยนตร์และสังเคราะห์ด้วยทฤษฎีสัญวิทยา (Semiology) การเชื่อมโยงระหว่างสื่อในเรื่องเครือข่ายของสื่ออันหลากหลาย (Intermedial References) โดยรวบรวมข้อมูลจากภาพยนตร์ บทความ บทสัมภาษณ์ และบทวิจารณ์ รวมถึงการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกรายบุคคล เพื่อเป็นเครื่องมือขอบเขตของงานวิจัยที่ช่วยสะท้อนสนับสนุนที่มาของข้อมูลและรายละเอียด การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยมีเกณฑ์ที่ใช้คือ เป็นภาพยนตร์บันเทิงขนาดยาวที่อภิชาติพงศ์ต้องทำหน้าที่เขียนบทภาพยนตร์และกำกับ ภาพยนตร์ต้องเคยได้รับรางวัลหรือถูกเสนอชื่อเข้าชิงเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเมืองคานส์ จำนวนภาพยนตร์ทั้งหมด 5 เรื่อง ได้แก่ สุดเสน่หา (2545) สัตว์ประหลาด! (2547) ลุงบุญมีระลึกชาติ (2553) รักที่ขอนแก่น (2558) และ Memoria (2021)
ผลการวิจัยพบว่า การวิเคราะห์อำนาจแห่งสัญญะตามแนวทางของทฤษฎีสัญวิทยา มีประเด็นที่สร้างความหมายอันลึกซึ้งและความซับซ้อนให้กับภาพยนตร์ ทั้งความหมายโดยตรงและความหมายโดยแฝง ซึ่งให้ความสำคัญซึ่งมีรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องการแพทย์และสาธารณสุข สัญญะของป่า มายาคติ เพศ การเมือง ความทรงจำ ความรัก การหลับใหล ความจริงและความลวง เรื่องของคนชายขอบ เวลา สัญชาตญาณ และกล้วยไม้ ผลการวิเคราะห์ตามแนวทางการเชื่อมโยงระหว่างสื่อ พบว่ามีการใช้สัญญะเพื่อสร้างความหมาย เป็นการสร้างเครือข่ายของสื่ออันหลากหลาย ช่วยให้เกิดรับรู้และตีความสัญญะในบริบทที่กว้างขึ้น ซึ่งโดยปกติสื่อนั้นไม่ได้อยู่ในหมวดเดียวกัน ได้แก่ ความเป็นประพันธกร ความเชื่อเรื่องผีไทย ภาพยนตร์ทดลอง ภาพยนตร์นิยายวิทยาศาสตร์ ภาพยนตร์ฮอลลีวูด และภาพยนตร์ยุคหลังสมัยใหม่ ส่วนการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกรายบุคคล พบความสอดคล้องในเรื่องอำนาจแห่งสัญญะของป่า การเมือง การแพทย์และสาธารณสุข ซึ่งล้วนเป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อนแต่นำไปสู่การแลกเปลี่ยนในเชิงสร้างสรรค์ได้ แม้บางกรณีที่ไม่สามารถสื่อสารโดยตรงแต่ได้ใช้สัญญะในการแทนความหมายโดยแฝง รวมถึงความสามารถในการแสดงและคลังความทรงจำระหว่างผู้กำกับกับนักแสดงยังเป็นสื่อกลางที่ช่วยให้เกิดการสร้างผลงานที่มีความหมายอย่างลึกซึ้งและทรงพลังได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright Transfer Statement
The copyright of this article is transferred to Journal of The Faculty of Architecture King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang with effect if and when the article is accepted for publication. The copyright transfer covers the exclusive right to reproduce and distribute the article, including reprints, translations, photographic reproductions, electronic form (offline, online) or any other reproductions of similar nature.
The author warrants that this contribution is original and that he/she has full power to make this grant. The author signs for and accepts responsibility for releasing this material on behalf of any and all co-authors.
เอกสารอ้างอิง
Barthes, R. (1984). Mythologies, trans. Annette Lavers. The Noonday Press.
Film Archive Thailand. (2019, January 3). Film Club: "Forest in Films" [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=qc6x8od8eww (in Thai)
Fuhrmann, A. (2016). Ghostly desires: Queer sexuality and vernacular Buddhism in contemporary Thai cinema. Duke University Press.
Haig, M. (2022). Notes on a Nervous Planet. (S. Tanoi, Trans.). (Original work published 2018).
Hawkes, T. (1977). Structuralism & semiotics. https://archive.org/details/structuralismsem00tere/page/n199/mode/2up
IMBD. (2023). Apichatpong Weerasethakul. https://www.imdb.com/name/nm0917405/
Ingawani, A. (2013). Animism and The Performative Realist Cinema of Apichatpong Weerasethakul. https://www.berghahnbooks.com/downloads/OpenAccess/PickScreening/PickScreening_05.pdf
Jindawong, K. (2008). Narrative Structure Analysis in the Films of Apichatpong Weerasethakul. Chiang Mai University. (in Thai)
Kaewthep, K. (2010). New Perspectives in Communication Studies. Phappim. (in Thai)
Kalpapruek. (2005). Four Great Directors of East Asia. Openbooks Publishing. (in Thai)
Kick the Machine. (2024). Conversation with the Sun (VR) [Facebook page]. Facebook. Retrieved February 3, 2024, from https://www.facebook.com/kickthemachine.official (in Thai)
Koetdee, K. (2005). Teaching materials on the introductory theory and criticism of films. Department of Communication Arts, Sukhothai Thammathirat Open University. Sukhothai Thammathirat Open University Press. (in Thai)
Louiyapong, K., & Hinwiman, S. (2009). Love and Confusion in Thai Films: Three Decades of Thai Cinema (1977-2004). Sayam Publishing. (in Thai)
Patcharawit, K. (2015). Thai Independent Films and Reflections on Thai Social Issues. Asian Creative Architecture, Art and Design, 21(2), 133-144. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/47516
Polmuk, C. (2015). Returning to Isan: Illusory Dreams and the Violence of the Metropolis in the Films "Full Moon Night" and "Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives". Journal of Arts, 44(2), 33-70. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jletters/article/view/48834/40571
Polmuk, C. (2016). Book Review: Ghostly Desires: Queer Sexuality and Vernacular Buddhism in Contemporary Thai Cinema. Journal of Mekong Societies, 12(3), 187–198. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/mekongjournal/article/view/73325
Rithdee, K. (2021, July 16). "Memoria" by Apichatpong Weerasethakul from the perspective of Kong Rithdee. https://www.bbc.com/thai/thailand-57859175 (in Thai)
Royal Society of Thailand. (2011). Royal Institute Dictionary, B.E. 2554 (2011). Retrieved July 11, 2023, from https://dictionary.orst.go.th/ (in Thai)
Saisongkhroh, W. (2018, January 21). Viewing Thai Society Through a Long Lens: The Perspective of ‘Apichatpong Weerasethakul’. https://thematter.co/entertainment/apichatpong-weerasethakul-interview/44131 (in Thai)
Sarris, A. (2013). Condensed Notes to “Notes on The Auteur Theory In 1962”. https://anthologyfilmarchives.tumblr.com/post/43758490902/condensed-notes-to-notes-on-the-auteur-theory-in
Subyen, S., & Watcharatanin, T. (2010). The Operation of Cross-national Film Capital: The Ordinary Life Curriculum Goes International. Openbooks Publishing. (in Thai)
Suttisima, V. (2004, August 1). Watching Movies in Books: The Adventure of Iron Pussy. Starpics Magazine, 626, 101-102. Suwan Studio. (in Thai)
TaengAksorn, P. (2022, March 8). Memoria (2021): The Resounding Sound of Wounds and Memories. https://thestandard.co/opinion-memoria-film/ (in Thai)
Tepharak, B. (2011, March 1). The World of Apichatpong Weerasethakul (Knowing Apichatpong Weerasethakul and His Works from His Own Words). Starpics Magazine, 795, 86-92. Suwan Studio. (in Thai)
Tiravanija, R. (2011). Apichatpong Weerasethakul. Primitive Paperback. New Museum of Contemporary Art.
Unjanam, P. (2016, May 19). Cemetery of Splendor. https://prachatai.com/journal/2016/05/65873 (in Thai)
Weerasethakul, A. (Producer, Writer & Director). (2002). Blissfully Yours. (DVD). Bangkok, Mangpong Corporation Public Company Limited.
Weerasethakul, A. (Producer, Writer & Director). (2004). Tropical Malady. (DVD). Bangkok, Mangpong Corporation Public Company Limited.
Weerasethakul, A. (2007). Unknown Forces: The Illuminated Art of Apichatpong Weerasethakul. Openbooks Publishing. (in Thai)
Weerasethakul, A., Weber, M., Griffiths, K., Miñarro, Field, S., & Geissendörfer, H. (Producer) (2010). Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives. [Video]. Netflix. https://www.netflix.com/th/title/70139516
Weerasethakul, A., Weber, M., Griffiths, K., Meaux, C., Field, Geissendörfer, H., & Suwannasorn, S. (Producer) (2015). Cemetery of Splendour. [Video]. Prime video https://www.primevideo.com/detail/Cemetery-of-Splendour/0JMM5BD8OX9LBR7728P74N83ZU
Weerasethakul, A. (Producer, Writer & Director). (2023). Memoria. (DVD). New Zealand, Madmanfilms.
Widener, J. P. (2023, July 28). Work Experience and Film Acting by Apichatpong Weerasethakul. [Interview]. UBU Library; Ubon Ratchathani University. https://opac.lib.ubu.ac.th/Catalog/BibItem.aspx?BibID=b00229276 (in Thai)
