ศัพท์เกษตร : การศึกษาศัพท์ที่สัมพันธ์กับสังคมไทยสมัยพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว – ปัจจุบัน

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ๑) ศึกษาพัฒนาการของคำศัพท์เกษตร ๒) ศึกษากลุ่มคำศัพท์เกษตร
และ ๓) ศึกษาหลักการสร้างและความหมายของคำศัพท์เกษตร การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาวิเคราะห์
คำศัพท์เรื่องข้าวไทยและเรื่องที่สัมพันธ์กับข้าวไทย ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเฉพาะเจาะจง
จากหนังสือราชกิจจานุเบกษาสมัยรัชกาลที่ ๕ (พ.ศ. ๒๔๓๕) จนถึงสมัยรัชกาลที่ ๙ (พ.ศ. ๒๕๕๐) จำนวน ๑,๐๐๐
ฉบับ ผลการศึกษาพบว่าพัฒนาการคำศัพท์เกษตรที่สัมพันธ์กับสังคมไทยมีจำนวน ๑๕ คำ กลุ่มคำศัพท์พบว่ามีกลุ่ม
ธัญพืช กลุ่มอุปกรณ์ไถนา กลุ่มดิน และกลุ่มทั่ว ๆ ไป การสร้างคำและความหมายพบมีการสร้างแบบคำประสมเกิด
จาก นาม+นาม=นาม, นาม+กริยา=นาม, กริยา+นาม=กริยา, กริยา+กริยา=กริยา, นาม+วิเศษณ์=วิเศษณ์, วิเศษณ์
+นาม=วิเศษณ์, นาม+นาม+นาม=นาม, นาม+กริยา+นาม=กริยา, นาม+นาม+วิเศษณ์=นาม คำซ้อนพบมีการซ้อน
เพื่อความหมายและการซ้อนเพื่อเสียง คำซ้ำพบมีคำซ้ำแสดงความหมายพหูพจน์ คำซ้ำคำเพื่อเพิ่มน้ำหนักของความ
หมายของคำ การซ้ำคำเพื่อลดน้ำหนักความหมายออกเป็นสัดส่วน การซ้ำคำเพื่อบอกความหมายเป็นเชิงคาดคะเน
และการซ้ำคำเป็นสำนวน คำสมาสพบมี บาลี+สันสกฤต, สันสกฤต+บาลี, สันสกฤต+สันสกฤต และบาลี+บาลี คำ
สนธิพบมี สระสนธิ และนฤคหิตสนธิ ความหมายพบ ความหมายปรนัย อุปมา และตามบริบท