บทบาทของนายทหารบกระดับกลางที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงการเมืองไทย

Main Article Content

ทวี แจ่มจำรัส
ฤๅเดช เกิดวิชัย
บัณฑิต ผังนิรันดร์

บทคัดย่อ

กำรวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ประการแรก เพื่อศึกษาสาเหตุที่นายทหารบกระดับกลางยึดอำนาจเพราะ อะไร ประการที่สอง เพื่อศึกษาปัจจัยอะไรที่ทหารบกระดับกลางยึดอำนาจ และประการที่สาม เพื่อนำเสนอการแก้ไขการ ยึดอำนาจ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณโดยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม LISREL ด้วยประชากรที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง 418 ตัวอย่าง ของนักศึกษาวิทยาลัยการทัพบก และโรงเรียนเสนาธิการทหารบก และการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์ เจาะลึกนายทหาร 15 นาย (นายพล 3 นาย, พันเอก(พ) 4 นาย, พันเอก 4 นาย และพันโท – พันตรี 4 นาย) และจากการ ศึกษาเอกสาร ผลการวิจัยพบว่า นายทหารบกระดับกลางยึดอำนาจด้วยการปฏิวัติ/รัฐประหาร เพราะต้องการให้มีการ เปลี่ยนแปลงทางการเมืองที่บริหารประเทศด้วยการล้มรัฐบาลพลเรือน โดยมีปัจจัยด้านแรงจงูใจ (Motive factors) เบื้องต้น 4 ประการที่เป็นบทบาทของนายทหารบกระดับกลาง ได้แก่ ประการแรก ผลของกฎหมาย (การมีสองมาตรฐาน การ ตีความกฎหมาย การนิรโทษกรรม) ประการที่สอง กลุ่มผลประโยชน์ (การมีผลประโยชน์ทับซ้อน การชี้นำสังคม การมี อิทธิพลทางการเมือง) ประการที่สาม พฤติกรรมองค์การของทหาร (ความมีระเบียบวินัยที่เข้มงวด ความมีบุคลิกภาพแบบ อำนาจนิยม ความสามารถแสดงกำลัง) และประการสุดท้าย พฤติกรรมประชาธิปไตยของทหาร (ความสัมพันธ์ระหว่าง ทหารกับพลเรือน ความมีส่วนร่วมทางการเมือง ความเป็นองค์รัฏฐาธิปัตย์) นั้น ผลของกฎหมายมีอิทธิพลสูงสุด กลุ่มผล ประโยชน์ พฤติกรรมองค์การของทหาร และพฤติกรรมประชาธิปไตยของทหาร มีอิทธิพลรองลงมาตามลำดับ และมีปัจจัย หลักด้านโอกาส (Opportunity factors) เพิ่มขึ้นอีก 2 ประการ ที่ทำให้ทหารบกระดับกลางยึดอำนาจ ได้แก่ ประการแรก เมื่อมีปัญหาทางการเมืองของรัฐบาลพลเรือนที่แก้ไม่ได้ ถึงทางตัน ไม่สามารถบริหารประเทศต่อไปได้ เป็นรัฐบาลที่ล้ม เหลว (Failed State) ประการที่สอง เมื่อมีเหตุการณ์ที่กระทบกับความมั่นคงของชาติในหลายๆ ด้าน (สังคม, เศรษฐกิจ, การเมือง ฯลฯ) อย่างรุนแรงเข้าขั้นวิกฤต นำไปสู่ความแตกแยกที่จะก่อให้เกิดการจลาจลและสงครามกลางเมือง (Civil war) ขึ้นได้ และเมื่อยึดอำนาจแล้วมีผลทำให้รัฐบาลพลเรือนเดิมต้องล้มไป มีรัฐบาลทหารเข้ามาบริหารประเทศเพื่อแก้ ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น โดยเมื่อถึงเวลาอันสมควรต้องส่งมอบอำนาจอธิปไตยให้มีการเลือกตั้งตามกฎกติกาที่เหมาะสมต่อไป ในอนาคต ส่วนการแก้ไขการยึดอำนาจนั้น จะต้องแก้ไขที่รัฐบาลพลเรือน ต้องบริหารราชการแผ่นดินด้วยระบบคุณธรรม คานึงถึงประโยชน์ที่จะเกิดกับประชาชนเป็นหลัก โดยผู้นำอำนาจสามฝ่าย (ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และฝ่ายตุลาการ) จะต้องเป็นกลไกหลักในการบริหารราชการแผ่นดิน โดยคำนึงถึงหลักธรรมาภิบาล และการแก้ไขการยึดอำนาจให้ได้ผลดี ที่สุดนั้น คือการไม่นิรโทษกรรมให้แก่การทำการปฏิวัติ/รัฐประหารอีกต่อไป

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ทินพันธุ์ นาคะตะ. (2549). ปรัชญาการเมือง : กรุงเทพฯ สมาคมนักวิจัยมหาวิทยาลัยไทย.

_____________ (2551). รัฐศาสตร์ “ทฤษฎีแนวคิด ปัญหาสำคัญ และแนวทางศึกษา วิเคราะห์การเมือง”. กรุงเทพฯ : สหายบล็อก.

_____________ (2555). กำรเมืองไทย : ระบบที่ไม่มีสูตรสำเร็จในการแก้ปัญหา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ ปัญญาญาณ.

ทวีเกียรติ มีนะกนิษ. (2552). หลักนิติธรรมกับการตรากฎหมายนิรโทษกรรม จุลนิติ ปีที่ 6 ฉบับที่ 61 (พ.ย.-ธ.ค. 2552) หน้า 5.

เพิ่มศักดิ์ ไทยธานี และวินัย ผลเจริญ. (2555). ทหารกับการสืบทอดอำนาจทำงการเมืองไทย การเมืองกำรปกครอง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

มาริษ คุณากร. (2553). อิทธิพลของการเคร่งศาสนา ความรู้สึกแปลกแยกและค่านิยมประชาธิปไตยที่มีต่อพฤติกรรมแบบ ประชาธิปไตย (การมีส่วนร่วมทางการเมืองและการต่อต้านเผด็จการ) ดุษฎีนิพนธ์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ราชภัฏสวนสุนันทา.

ลิขิต ธีรเวคิน. (2556). ความถูกต้องตามกฎหมาย ความชอบธรรมทางการเมืองและธรรมแห่งอำนาจ. สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุรชาติ บำรุงสุข. (2558). เสนาธิปไตย: รัฐประหารกับการเมืองไทย. พิมพ์ครั้งแรก สำนักพิมพ์มติชน. มกราคม 2558.

References
Almond, GA, and Powell, G Bing ham. (1966). Comparative Politics : Developments Approach, Boston and Toranto, Brown and Company.

Likhit Dhiravegin. (2013). Legality, Legitimacy, Moral Authority.Thammasat press. (In Thai).

Maris Kunakorn. (2010). The Influence of Religiosity, Alienation and Democratic Values on democratic Behavior. Dissertation for Graduate School of Suansunandha Rajabhat University. (In Thai).

Permsak Thaitanee and Virai Poncharoen. (2012). : The military and the Perpetuation of Power in Thai Politics : A case study of Council for Democratic Reform, College of Politics and Governance. Mahasarakham University. (In Thai).

Samuel E. Finer, The man on HorseBack : The Role of the military in Politics Middle sex Penguin Books, 1976. Samuel P.Huntington, The soldier and the State : The theory and Politics of Civil.military Relations : Newyork : Vintage Book, 1957.

Surachart Bumrungsuk. (2015). Militocracy : Military Coup and Thai Politics. 1st ed, Matichon public Co.Ltd. (In Thai).

Taweekiat Meenakanit. (2009) : The rule of Law and amnesty bill : Julniti Vol.6 No 61 (Nov-Dec 2009) Pg.5 (In Thai).

Tinnapan Nakata. (2006). Political Philosophy : Bangkok Journal of the Association of Thai University. (In Thai).

_____________ (2008). Political Science “Theory, Conceptual Framework, the significant of problem and political Analysis” : Bangkok : Shay block. (In Thai).

_____________ (2012). Thai Politic : Unsuccessful system to solve the problems. Bangkok, Intellectuals publishing. (In Thai).