การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอ ด้วยศิลปะและภูมิปัญญาของชาวไทยทรงดําในจังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาเกี่ยวกับศิลปกรรมท้องถิ่นประเภทผ้าทอของ ชุมชน ชาวไทยทรงดําในจังหวัดนครปฐม 2) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอโดยใช้หลักการของศิลปะจากการมีส่วนร่วม ของคนในชุมชนชาวไทยทรงดําจังหวัดนครปฐม และ 3) เพื่อพัฒนาชุมชนปฏิบัติการเรียนรู้ทางด้านศิลปกรรมท้องถิ่น ของชุมชนชาวไทยทรงดําในจังหวัดนครปฐม เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบชุมชนมีส่วนร่วม และใช้ระเบียบวิธีวิจัย เชิงคุณภาพเป็นหลัก เพื่อสืบค้นข้อมูลจากภูมิปัญญาท้องถิ่นด้วยการใช้หลักการของศิลปะเป็นเครื่องมือในการ พัฒนาผลิตภัณฑ์และประสานการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างชุมชนไทยทรงดําในจังหวัดนครปฐมกับสังคมภายนอก ผู้ วิจัยได้ดําเนินการในช่วงปี 2553-2554 โดยใช้กลุ่มตัวอย่างเฉพาะเจาะจงพื้นที่ผลิตศิลปกรรมท้องถิ่นประเภทผ้าทอ ของชุมชนชาวไทยทรงดํา ในจังหวัดนครปฐม ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาเกี่ยวกับศิลปกรรมท้องถิ่นประเภทผ้าทอ ของชุมชนชาวไทยทรงดําในจังหวัดนครปฐม มีการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ ต่อมาหน่วยงานภาครัฐได้เข้ามามี บทบาทในการกําหนดรูปทรงและลวดลายทําให้เกิดรูปแบบผ้าทอที่ไม่ได้อยู่บนพื้นฐานของการมีส่วนร่วมของคนใน ชุมชน สําหรับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอนั้น ผู้วิจัยใช้กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่างเครือข่ายเพื่อให้ เกิดการพัฒนาที่อยู่บนพื้นฐานของภูมิปัญญาท้องถิ่น และนําหลักการของศิลปะสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ได้จํานวน 40 รูป แบบ ผ่านการประเมินคุณภาพด้วยผู้ทรงคุณวุฒิให้เหลือจํานวน 10 รูปแบบ แล้วทําการทดลองตลาดเพื่อให้ได้ ผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งสามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชนมากขึ้น ในภาพรวมการ วิจัยนี้ได้พัฒนาองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการจัดการความรู้ โดยใช้การถ่ายทอดแบบชุมชนมีส่วนร่วม