นวัตกรรมสังคมเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ กรณีศึกษาองค์การสหประชาชาติ

บทคัดย่อ

สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ และการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพเป็นเรื่องสำคัญและส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม การอนุรักษ์และบริหารจัดการเป็นเรื่องละเอียดอ่อนที่ต้องอาศัยเวลาและงบประมาณจำนวนมาก ผู้วิจัยจึงประสงค์ที่จะศึกษานวัตกรรมสังคมเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพของต่างประเทศ ของประเทศไทย ตลอดจนแนวทางการจัดการนวัตกรรมสังคมเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพขององค์การสหประชาชาติ โดยการศึกษาวิจัยนี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสัมภาษณ์กลุ่ม และการสังเกตการณ์ ผลการศึกษาพบว่า แนวคิดและวิธีการที่ประเทศต่าง ๆ รวมถึงประเทศไทยยึดถือปฏิบัติในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและความหลากหลายทางชีวภาพนั้นเป็นไปตามเงื่อนไขและองค์ประกอบของนวัตกรรมสังคมผ่านมาตรการรูปแบบใหม่ที่เรียกว่ามาตรการทางการเงินเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ โดยในประเทศไทยพบอุปสรรคที่นโยบายและระบบการเงินการคลังในระดับมหภาค ทำให้ไม่สามารถนำประโยชน์ที่ได้จากมาตรการทางการเงินไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ พบว่าการปกครองท้องถิ่นมีบทบาทสำคัญเช่นกันด้วยเป็นผู้ปฏิบัติโดยตรง ผู้วิจัยนำผลที่ได้จากการสัมภาษณ์มาวิเคราะห์สรุปประโยชน์ของนวัตกรรมทางสังคมเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพได้ 4 ประการ คือ 1) ช่วยลดภาระของภาครัฐในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพ 2) ช่วยให้การจัดการฐานทรัพยากรธรรมชาติของประเทศเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว ตรงความต้องการมากขึ้น 3) ชี้ให้ภาครัฐเห็นถึงปัญหาด้านการบริหารจัดการ การจัดสรรงบประมาณ ข้อขัดข้องเชิงนโยบาย และการสร้างความคุ้มทุนในงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ และ 4) ภาคเอกชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและความหลากหลายทางชีวภาพ