การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอน เพื่อส่งเสริมมโนทัศน์และความศรัทธาในศีลาจารวัตร สำหรับสามเณรผู้บวชใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอน เพื่อส่งเสริมมโนทัศน์และความศรัทธาในศีลาจารวัตร สำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ วัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอน เพื่อส่งเสริมมโนทัศน์และความศรัทธาในศีลาจารวัตร สำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ 2) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอน ได้แก่ 1) เปรียบเทียบมโนทัศน์ในศีลาจารวัตรสำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ก่อนและหลังเข้ารับการจัดการเรียนรู้ 2) ศึกษาพัฒนาการการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตรสำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ และ 3) ศึกษาผลการสะท้อนความคิดเห็นเชิงคุณค่าของความศรัทธาที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตร สำหรับสามเณรผู้บวชใหม่หลังเข้ารับการจัดการเรียนรู้ และ 3) เพื่อศึกษาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของสามเณรผู้บวชใหม่ ดำเนินการวิจัยและพัฒนาด้วยการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed-Method) กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สามเณรผู้บวชใหม่ จำนวน 9 รูป ในโครงการบรรพชาสามเณรเยาวชนต้นกล้าพันธุ์ดีจิตอาสา รุ่นที่ 1/2565 ณ วัดสามัคคีผดุงพันธ์ เครื่องมือที่ใช้ คือ 1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอน 2) คู่มือการใช้รูปแบบ 3) แผนและหน่วยการจัดการเรียนรู้ 4) แบบทดสอบวัดมโนทัศน์ในศีลาจารวัตรสำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ 5) แบบประเมินพัฒนาการการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตรสำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ 6) แบบสะท้อนความคิดเห็นเชิงคุณค่าของความศรัทธาที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตรสำรับสามเณรผู้บวชใหม่ และ 7) แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์สำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย (M) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) การผลการวิจัย พบว่า 1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธวิธีสอนเพื่อส่งเสริมมโนทัศน์และความศรัทธาในศีลาจารวัตรสำหรับสามเณรผู้บวชใหม่ 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักกการ 2) วัตถุประสงค์ 3) การจัดการเรียนรู้ 9 ขั้นตอน ได้แก่ 1) กระตุ้นศรัทธา 2) พัฒนาความรู้ 3) นำสู่ปฏิบัติ 4) สะท้อนวัดศรัทธา 5) ปัญญานุวัตร 6) กระตุ้นแรงบันดานใจ 7) มีใฝ่วินัยปฏิบัติ 8) ทบทวนกิจวัตร และ 9) พินิจวัฒน์พัฒนา 4) การวัดประเมินผล และ 5) เงื่อนไขสำคัญในการนำรูปแบบไปใช้ให้ประสบความสำเร็จ โดยรูปแบบมีคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด (M= 4.70, S.D. = 0.38) 2) ประสิทธิผลของรูปแบบ พบว่า 1) หลังการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบพุทธวิธีสอนสามเณร มีมโนทัศน์ในศีลาจารวัตรสูงกว่าก่อนการจัดการเรียนรู้ในระดับดีมาก ค่าเฉลี่ย 47.78 คิดเป็นร้อยละ 85.00 2) หลังการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบพุทธวิธีสอนสามเณรมีพัฒนาการการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตรสูงขึ้น และ 3) หลังการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบพุทธวิธีสอนสาเณรสามารถสะท้อนความคิดเห็นเชิงคุณค่าของความศรัทธาที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตนในศีลาจารวัตรเป็นไปตามเกณฑ์ และ 3) สามเณรผู้บวชใหม่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ อยู่ในระดับเห็นดีเยี่ยม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ปรากฏในวารสารนี้ เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน ซึ่งสมาคมนักวิจัยไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป การนำเสนอผลงานวิจัยและบทความในวารสารนี้ไปเผยแพร่สามารถกระทำได้ โดยระบุแหล่งอ้างอิงจาก "วารสารสมาคมนักวิจัย"
เอกสารอ้างอิง
กันตภณ ชื่นกลิ่นธูป. (2564). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ด้วยการสอนแบบอริยสัจ 4 โดยใช้กรณีตัวอย่าง. หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาหลักสูตรและการสอน, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ฐิติวัสส์ สุขป้อม. (2557). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิถีวิธีเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. วารสารเกษมบัณฑิต, 15(1), 56-74.
ดารารัตน์ อุทัยพยัคฆ์. (2548). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบพุทธวิธีเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของเด็กปฐมวัย. สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
ทิศนา แขมมณี. (2560). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2550). วิธีคิดตามหลักพุทธธรรม. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา
พระปลัดราชันย์ ขวัญเมือง. (2562). การพัฒนารูปแบบการสอนตามแนวคิดทางพระพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหา สำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2523). พจนานุกรมพุทธศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พลพจน์ เชาว์วิวัฒน์. (2564). การพัฒนาชุดฝึกอบรมแบบบูรณาการตามแนวพุทธจิตวิทยาเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านจิตสาธารณะสำหรับพนักงานวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดย่อม (SMEs) ในจังหวัดสมุทรปราการ. ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาพุทธจิตวิทยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มาเรียม นิลพันธ์. (2558). วิธีวิจัยทางการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 8. นครปฐม: ศูนย์วิจัยและพัฒนาการทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วัชรา เล่าเรียนดี. (2552). รูปแบบและกลยุทธ์การจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิด. พิมพ์ครั้งที่ 4. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักนายรัฐมนตรี (2545-2559). แผนการศึกษาแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: บริษัทพริกหวานกราฟฟิก จำกัด.
Calvo, A., et al. (2000). Models of Teaching, Boston: Allyn and Bacon. Borko, H., Jacobs, J. & Koellner, K. (2010). Contemporary approaches to teacher professional development. In E. Baker, B. McGaw & P. Peterson (Eds.), International encyclopedia of education (pp. 548–555). Oxford.
Kruse. K.(2009). Introduction to Introductional design and the ADDIE model. Retrieved 13 May 2020, from http://attachments.wetpaintserv.us/ptjscRGWeYQx-7LyqXXag74752.
สัมภาษณ์
พระวิสุทธิคณาภรณ์ พระครูธีรธรรมานุยุต พระครูถาวรธรรมวัฒน์ พระครูโพธิธรรมวุฒิพระครูเขมธรรมโฆษิต เมื่อวันที่ 9 เดือนมีนาคม พ.ศ. 2563
Translates in Thai Reference
Chuenglinthup, K. (2021). Development of learning achievement in the subject of Buddhist principles of Mathayom 3 students by teaching the Four Noble Truths using a case study. Master of Education (CURRICULUM AND INSTRUCTION)Department of Curriculum and Instruction, Graduate School, Silpakorn University.
Chaowiwat, P. (2021). Development of an integrated training package based on Buddhist psychology to enhance ethical behavior in public consciousness for employees of small and medium-sized enterprises (SMEs) in Samut Prakan Province. Doctor of Philosophy in Buddhist Psychology, Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Khammanee, T. (2017). Teaching Science: Knowledge for Organizing Effective Learning Processes. (8th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University.
Laoriandee, W. (2009). Learning management models and strategies for developing thinking skills. 4th ed. Faculty of Education, Silpakorn University.
Nilphan, M. (2015). Educational Research Methods. 8th ed. Nakhon Pathom: Educational Research and Development Center, Faculty of Education, Silpakorn University.
Office of the National Education Commission, Prime Minister's Office (2002-2016). National Education Plan. Bangkok: Prik Wan Graphic Co., Ltd.
Phra Phromkunaphon (P.A. Payutto). (2007). Ways of thinking according to Buddhist principles. Bangkok: Dharmasapha.
Phra Palat Ratchan Khwanmuang. (2019). Development of a teaching model based on Buddhist concepts to promote problem-solving ability for high school students. Doctor of Philosophy Thesis in Curriculum and Instruction, Dhurakij Pundit University.
Phra Ratchawaramuni (Prayut Payutto). (1980). Dictionary of Buddhism. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Uthaipayak, D. (2005). Development of Buddhist teaching methods to promote environmental conservation behavior in early childhood children. Department of Early Childhood Education, Doctor of Education, Graduate School, Srinakharinwirot University.
Sukpom, T. (2014). Development of teaching model according to Buddhist method to enhance the desired graduate characteristics in terms of morality and ethics of Chandrakasem Rajabhat University students. Kasembundit Journal, 15(1), 56-74.
interview
Phra Wisutthikhanaphon, Phra Khru Thiradhammanuyut, Phra Khru Thawarathamwat, Phra Khru Phothithamwuthi, and Phra Khru Khemthammakhosit interviewed on March 9, 2020.
