ปัญหาการได้มาซึ่งตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านและกำนัน ตามพระราชบัญญัติการปกครองส่วนท้องที่ พ.ศ. 2457
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาการได้มา และวาระการดำรงตำแหน่งของกำนัน
และผู้ใหญ่บ้าน ตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พุทธศักราช 2457 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2552 รวมถึงวิเคราะห์แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง และเปรียบเทียบแนวทางการดำรงตำแหน่งของผู้นำท้องถิ่น
ในต่างประเทศ รูปแบบการศึกษาใช้การศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายของกลุ่มประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายจารีตประเพณี (Common Law) และระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร (Civil Law) เพื่อประเมินประสิทธิภาพของระบบที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน และนำเสนอแนวทางปรับปรุงให้สอดคล้องกับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และการเมืองของไทยที่เปลี่ยนแปลงไปผลการศึกษาพบว่า กำนันและผู้ใหญ่บ้าน มีบทบาทสำคัญในการปกครองท้องที่ในฐานะตัวแทนของรัฐที่ทำหน้าที่ดูแลประชาชนและประสานงานกับหน่วยงานราชการ อย่างไรก็ตาม ระบบการดำรงตำแหน่งปัจจุบัน ที่ให้กำนันและผู้ใหญ่บ้าน ดำรงตำแหน่งจนถึงอายุ 60 ปี ก่อให้เกิดปัญหาสำคัญ ได้แก่ 1) การผูกขาดอำนาจ ทำให้เกิดการสะสมอิทธิพล และอาจนำไปสู่การเลือกปฏิบัติ 2) ขาดแรงจูงใจในการบริหาร เนื่องจากไม่มีการหมุนเวียนของผู้นำ และ 3) ข้อจำกัดในการพัฒนาท้องถิ่น เนื่องจากขาดการเปิดโอกาสให้คนรุ่นใหม่เข้ามามีบทบาทในการบริหาร เมื่อเปรียบเทียบกับแนวทางในต่างประเทศ พบว่าหลายประเทศ เช่น อังกฤษ และสหรัฐอเมริกา มีระบบกำหนดวาระการดำรงตำแหน่ง เช่น 4-5 ปี และมีการเลือกตั้งเป็นระยะ ซึ่งช่วยลดปัญหาการผูกขาดอำนาจ และเพิ่มความสามารถในการบริหารงานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ปรากฏในวารสารนี้ เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน ซึ่งสมาคมนักวิจัยไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป การนำเสนอผลงานวิจัยและบทความในวารสารนี้ไปเผยแพร่สามารถกระทำได้ โดยระบุแหล่งอ้างอิงจาก "วารสารสมาคมนักวิจัย"
เอกสารอ้างอิง
กุญชลี วรรณโร. (2563). บทบาทการปกครองท้องที่ในปัจจุบัน: การศึกษาความคิดเห็นของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ในพื้นที่อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขา
รัฐประศาสนศาสตร์), มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ฉัตรชัย ศรีเมืองกาญจนา. (2566). ความเป็นมาของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านของประเทศไทย. ใน สำนักงาน
เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร สำนักวิชาการ กลุ่มงานบริการวิชาการ (บ.ก.), ร้อยเรื่องเมืองไทย.
(น. 1-2). สืบค้นจาก https://dl.parliament.go.th/handle/20.500.13072/607789
ธิดา จิตต์ล้ำเลิศกุล. (2552). บทบาทของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านที่ปฏิบัติจริงและที่บัญญัติไว้ในกฎหมาย :
กรณีศึกษาจังหวัดสงขลา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์),
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ และคณะ. (2546). ทิศทางการปกครองท้องถิ่นของไทยและต่างประเทศเปรียบเทียบ.
กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
นทีมาศ สุขทวี. (2566). การจัดวางบทบาทของกำนันและผู้ใหญ่บ้านต่อการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น
เขตพื้นที่สังคมเมือง:กรณีศึกษา ตำบลบางใหญ่ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี (สารนิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
นันทวัฒน์ บรมานันท์. (2544). การปกครองท้องถิ่นฝรั่งเศส. สถาบันนโยบายศึกษา.
มนัส สุวรรณรินทร์. (2563). คู่มือสอบประกอบการทำงานปลัดอำเภอ เจ้าพนักงานชำนาญการพิเศษ.
กรุงเทพฯ: สหายบล็อกและการพิมพ์.
ศุภสวัสดิ์ ชัชวาล. (2563). การปกครองท้องถิ่น: มุมมองจากประเทศฝรั่งเศส ญี่ปุ่น สหราชอาณาจักร
สหรัฐอเมริกา และไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันสัญญาธรรมศักดิ์เพื่อประชาธิปไตย.
สมชัย สุวรรณบรรณ. (2566, 6 มิถุนายน). การเลือกตั้งส่วนท้องถิ่นในอังกฤษ รากหญ้าประชาธิปไตย
ที่พัฒนากว่าพันปี. the101world. สืบค้นจาก https://www.the101.world/local-government
-election-in-uk/?utm_source=chatgpt.com
ส่วนบริหารงานกำนันผู้ใหญ่บ้าน สำนักบริหารการปกครองท้องที่ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.
(2559). คู่มือ การประเมินผลการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้านตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วย
หลักเกณฑ์และวิธีการ ประเมินผลการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้าน พ.ศ. 2559. สืบค้นจาก
https://multi.dopa.go.th/svhad/assets/modules/news/uploads/3a9544ff9ae11f
c6faf661583363fd4582eaf894fcfc05262005361748114.pdf
Translated Thai References
Brahmanan, N. (2001). Local government in France. Institute for Policy Studies. (In Thai)
Chachawal, S. (2020). Local government: Perspectives from France, Japan, the United
Kingdom, the United States, and Thailand. Bangkok: Dharma Sakdi Institute for Democracy. (In Thai)
Chitlamlerdkul, T. (2009). The role of Kamnan village headmen who actually practice
and those prescribed by law: a case study of Songkhla Province (Master’s thesis,
Department of Public Administration), Prince of Songkla University. (In Thai)
Mektrairat, N., et al. (2003). Comparative direction of local government in Thailand and
other countries. Bangkok: Winyuchon. (In Thai)
Srimuangkanchana, C. (2023). The History of Kamnan and Village Headmen in Thailand. In
the Office of the Secretary-General of the House of Representatives, Academic Affairs
Office, Academic Services Group (Editor), A Hundred Stories of Thailand. (pp.1-2). Retrieved from https://dl.parliament.go.th/handle/20.500.13072/607789 (In Thai)
Subdistrict and Village Headmen Administration Division, Provincial Affairs Bureau,
Department of Provincial Administration, Ministry of Interior. (2016). Manual for evaluating the performance of village headmen according to the regulations of the Ministry of Interior on criteria and methods evaluation of the performance of village headmen 2016. Retrieved from https://multi.dopa.go.th/svhad/assets/modules /news/uploads/3a9544ff9ae11f2c6faf661583363fd4582eaf894fcfc05262005361748114.pdf (In Thai)
Suwannaban, S. (2023). Local elections in England: grassroots democracy developed for
over a thousand years. the101world. Retrieved from https://www.the101.world/ local-government-election-in-uk/?utm_source=chatgpt.com (In Thai)
Suwannarin, M. (2020). Examination Guide for the Work of District Chief, Specialist Officer.
Bangkok: Sahy Block & Karnpim. (In Thai)
Wannoro, K. (2020). The role of local government at present: a study of the opinions of
Kamnan, village headmenand assistant village headmen in Khuan Niang district, Songkhla province (Master’s Thesis, Department of Public Administration), PrinceSongkla University. (In Thai)