เศรษฐศาสตร์การเมืองว่าด้วยความขัดแย้งทางวาทกรรมของการแพทย์แผนปัจจุบัน การแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือกเกี่ยวกับการปฏิรูปทางการแพทย์

Main Article Content

จรัสศรี รูปขำดี
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์
สัมฤทธิ์ ยศสมศักดิ์

บทคัดย่อ

           


การวิจัยเชิงคุณภาพ เรื่อง ความขัดแย้งทางวาทกรรมการแพทย์แผนปัจจุบัน การแพทย์แผนไทยการแพทย์ทางเลือก
เกี่ยวกับการปฏิรูปทางการแพทย์ มีแนวทางการศึกษาค้นคว้าสองวิธีด้วยกัน คือ 1) วิธีวิทยาทางเศรษฐศาสตร์การเมืองแนวประวัติศาสตร์ 2) การวิเคราะห์วาทกรรมเชิงวิพากษ์ (CDA) โดยมีกรอบการวิเคราะห์ความขัดแย้งจากตัวบทที่ถูกตีความผ่าน “วาทกรรม” การแยกย่อยสาระของอำนาจเพื่อให้เห็น “ความรู้” ระหว่างอุดมการณ์ในแต่ละศาสตร์สาขาอาชีพแพทย์ที่ถูก “ครอบงำ กดทับ เบียดขับ” ระหว่างมโนทัศน์ ฉายปรากฏการณ์ให้เห็นถึง “ศิลปะของแพทย์” ในแต่ละบริบทของชุดถ้อยความการรักษาโรคของ “หมอ” อันเป็นที่มาของความขัดแย้งใน “ปฏิบัติการทางวาทกรรม” ที่ถูกเรียงขึ้นใหม่ผ่านตัวบทในข้อมูลการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม การวิเคราะห์ตีความใน “แกนปฏิบัติการ” ระหว่างการรวบรวมวัตถุประสงค์วิจารณ์ เพื่อชี้นำให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ผลการวิจัย พบว่า การแพทย์แผนปัจจุบันใช้ปฏิบัติการทางวาทกรรมเพื่อสถาปนาอำนาจนำให้กับฝ่ายตนเอง ในการปฏิรูปการแพทย์วิเคราะห์ได้ 5 องค์ประกอบ คือ 1) การสถาปนาอำนาจนำของตนเองด้วยระบบวิทยาศาสตร์ 2) ใช้สถาบันการศึกษาเป็นตัวกำหนดผู้เชี่ยวชาญ 3) ปฏิรูประบบราชการ 4) การพัฒนาเทคโนโลยีในระบบแพทย์ และ 5) การบัญญัติกฎหมาย ในการค้นพบจากองค์ประกอบทั้ง 5 ประการนี้ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงวิธีคิดของประชาชนในสังคมไทยทั้งระบบ รวมถึงมิติต่าง ๆ ในบริบททางวัฒนธรรมการถูกกดทับความรู้จากกฎหมาย พ.ศ. 2466 ข้ามพ้นมาจนถึงกฎกระทรวง พ.ศ. 2556 เพื่อใช้เป็นฐานอำนาจและเครื่องมือ ที่นำไปสู่ “อำนาจ” การใช้ “คำสั่ง” ของแพทย์แผนปัจจุบันในการอธิบาย “ความรู้” แบบวิทยาศาสตร์ ระบบและกลไกของอำนาจ “รัฐ” ยุติการปฏิบัติงานในระบบแพทย์ใน “ตัวแบบ” ของเครื่องมือโดยการบัญญัติกฎหมายเพื่อควบคุมปฏิบัติการทางวาทกรรมในองค์กรของตนจนนำไปสู่การตอบโต้กัน ปฏิบัติการทางวาทกรรมของการแพทย์แผนไทยซึ่งถูกลดบทบาทลงจากการครอบงำ “ความรู้” มาอย่างยาวนาน พบว่า ปฏิบัติการทางวาทกรรมของแพทย์แผนไทยมีการตอบโต้การแพทย์แผนปัจจุบันผ่าน 6 องค์ประกอบ คือ 1) การตอบโต้ด้วยประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย 2) การชำระตำรายาไทย 3) การสร้างระบบการศึกษา 4) การกำหนดผู้เชี่ยวชาญในระบบราชการ 5) การสร้างนวัตกรรมยาไทย และ 6) การบัญญัติกฎหมายเพื่อการแพทย์แผนไทย จากองค์ประกอบทั้ง 6 องค์ประกอบนี้นำไปสู่การตอบโต้ของการแพทย์ทางเลือกต่อการแพทย์แผนปัจจุบัน มีองค์ประกอบด้วยปฏิบัติการทางวาทกรรม 5 องค์ประกอบ คือ 1) การต่อต้านความเป็นวิทยาศาสตร์ของการแพทย์แผนปัจจุบัน 2) การสร้างองค์ความรู้ผ่านวิธีการรักษาโรคแบบองค์รวมของการแพทย์ทางเลือก 3) การปฏิบัติการทางวาทกรรมผ่านการสร้างนวัตกรรมทางสุขภาพ 4) การปฏิบัติการทางวาทกรรมผ่านการใช้นโยบายของรัฐเพื่อใช้เป็นที่ยืนทางสังคม 5) การสร้างความชอบธรรมผ่านปฏิบัติการทางกฎหมาย สามารถยึดโยงด้วยศีลธรรมและแยกปฏิบัติการทางวาทกรรมผ่านตัวบทต่าง ๆ ในการสร้างความน่าเชื่อถือมีคุณภาพจากผลผลิตกลายเป็น “ยา” ในรูปแบบอาหารเสริมและหลักการสมดุลร้อนเย็นที่ใช้ในการป้องกัน บรรเทารักษาโรค “เรื้อรัง” สำเร็จมากกว่าการรักษาแบบวิทยาศาสตร์เพียงฝ่ายเดียว ผลจากการต่อสู้กันระหว่างปฏิบัติการทางวาทกรรมในระบบแพทย์ทำให้เกิดการปรับตัวของการแพทย์แผนไทยประยุกต์เพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับการแพทย์แผนไทย พร้อมกับการฉายปรากฏการณ์ย้อนแย้งกันในทางปฏิบัติของปรัชญาการแพทย์แผนไทย และมีนัยสำคัญหลายนัยซึ่งถูกทับซ้อนกันในหลาย บริบท” ของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมผ่านเงื่อนไขของความขัดแย้งในระบบสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงไปในระดับการพัฒนาแล้วทางวัฒนธรรม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
รูปขำดี จ., เปี่ยมพงศ์สานต์ ป., & ยศสมศักดิ์ ส. (2019). เศรษฐศาสตร์การเมืองว่าด้วยความขัดแย้งทางวาทกรรมของการแพทย์แผนปัจจุบัน การแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือกเกี่ยวกับการปฏิรูปทางการแพทย์. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้, 12(2), 158–167. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/journal_sct/article/view/151120
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Byung-ll, Yeh., & In Deok Kong, (2013). The advent of lifestyle medicine. Journal of Lifestyle Medicine, 3(1), 1-8.
Changkun, W. (2004). Developmental Model. Sustainable with Poverty Resolution. Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited. [in Thai]
Chockdumrongsuk, C. (2018). National Strategic Plan for 20 Years in Public Health, 2018. Bangkok: Printed at Strategic and Strategic Division, Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. [in Thai]
De La Loubere, S. (1700). Description Du Royaume de Siam. Chase Henry & De Voodoo Theodore Boom. MDCC.
Foundation for Health Policy Development International. (2015). Disability Disability-Adjusted Life Year: DALY reported Diseases and injuries of the Thai population 2013. Nonthaburi: Publishers. Durban Company. [in Thai]
Giulio, P. (2014). Department of economics, University of Brescia, via S. Faustino, 74, 25122 Brescia: Italy.
Haruthai, C., Wongsuwansiri, S., Paisanpanitchayakun, A., Suwankasawong, S., & Katjompong, P. (2017). Guidelines for improving the quality of nursing services for community Hospitals. Published by the Bureau of Nursing. Office of the Permanent Secretary Ministry of Public Health. 2017. Nontaburi: Media Publishing Company Limited. [in Thai]
Jungsatairnsab, K., & Tantipidok, Y. (2007). Health Thailand Thai Culture. Nonthaburi: Department of Social and Health Research. [in Thai]
Maekton, S. (2016). National Master Plan On the Development of herbal No.1 AD 2017-2021. Bangkok: A publisher TS International Print Limited. [in Thai]
North, D, C., Wallis, J., Webb, S, B., & Weingast, B.R. (2007). “Limited Access Orders in the Developing World: A new approach to the Problems of Development”. Policy Research working paper. WPS 4359. World Bank. Washington: D.C.
Pratumrachanuwat. (1994). The Textbook of Massage Pho Inscription Wat Chetan School of Medicine Plans Wat PhraChetuphon. Bangkok: Printing Print Fonts. [in Thai]
Parks, T., & Cole, W. (2010). Political Settlements: Implications for International Development Policy and Practice, The Asia Foundation, Occasional Paper 2.
Saranjit, Y., (2015). Problem of proverty in Thailand. Journal of Eastern Asian Studies, 5(2), 12-21. [in Thai]
Thai Traditional Ayurveda Rehabilitation Foundation (Chewakagomarapatja). (2015). Traditional Thai Medicine Textbook. Bangkok: The Printing House Chulalongkorn University. [in Thai]
Udomsinanont, T. (2016). With Thai Traditional Medicine Alternative Medicine. Surin Province: Medical Plans Gabung Hospital Surin. [in Thai]