รูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะการคิดโดยใช้แผนผังความคิด สำหรับนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎ

Main Article Content

กานต์ อัมพานนท์

บทคัดย่อ

        การจัดการเรียนการสอนในปัจจุบัน พบว่า นักศึกษาไม่สามารถนำความรู้มาเชื่อมโยงกับทักษะการแก้ปัญหาได้ เมื่อ การจัดการเรียนการสอนในปัจจุบัน พบว่า นักศึกษาไม่สามารถนำความรู้มาเชื่อมโยงกับทักษะการแก้ปัญหาได้ เมื่อวิเคราะห์การจัดการเรียนการสอนโดยใช้แผนผังความคิด พบว่า การเรียนการสอนเป็นการส่งเสริมทักษะการคิดพื้นฐานในการเรียนรู้มากกว่าทักษะการคิดระดับสูง เพื่อการแก้ปัญหา ซึ่งทักษะการคิดเหล่านี้นักศึกษามีไม่เพียงพอกับการใช้ชีวิตในสังคมศตวรรษที่ 21 ที่ต้องการทักษะการคิดระดับสูงมากกว่าทักษะการคิดพื้นฐานมาใช้ในแก้ปัญหาที่ซับซ้อนหลายมิติ  การนำเสนอ รูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะการคิดโดยใช้แผนผังความคิด สำหรับนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ให้ครูผู้สอนนำเทคนิค วิธีการใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้ โดยรูปแบบนี้พัฒนาขึ้นตามแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับทักษะการคิด แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับแผนผังความคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น ทฤษฎีการเรียนรู้ตามแนวคิดคอนสตรัคชันนิซึม หลังจากพัฒนารูปแบบขึ้น ผู้เขียนนำไปจัดการเรียนการสอน โดยนำกิจกรรมการเรียนรู้สู่การปฏิบัติจริงมี 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) การเตรียมความพร้อมและทบทวนความรู้เดิม 2) การจัดกิจกรรมกระบวนการทางปัญญา 3) การศึกษารวบรวมข้อมูลและการใช้แหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย 4) การสรุปองค์ความรู้ และ 5) การประเมินผลงาน ตามลำดับ โดยมีเทคนิควิธีการจัดการเรียนการสอนเริ่มจากการวิเคราะห์ผู้เรียน เพื่อการเตรียมความพร้อม โดยครูใช้เกม ข้อคำถาม หรือใช้ข้อสอบก่อนเรียน การจัดกิจกรรมกระบวนการทางปัญญา ประกอบด้วย ครูกำหนดปัญหาที่ท้าทายซับซ้อนและให้นักศึกษาทำความเข้าใจกับปัญหา โดยวิธีการสนทนากลุ่ม และการใช้แผนผังความคิด ถือว่าเป็นกระบวนการส่งเสริมทักษะการคิดระดับสูง การศึกษารวบรวมข้อมูลและการใช้แหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย โดยวิธีการให้นักศึกษาสืบค้นและรวบรวมข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายร่วมกัน และนำความรู้มาวิเคราะห์เปรียบเทียบหาข้อสรุปโดยใช้แผนผังความคิด การสรุปองค์ความรู้ โดยวิธีการใช้แผนผังความคิดเชื่อมโยงความรู้ เพื่อการส่งเสริมทักษะการคิดเชื่อมโยงผูกต่อความรู้เข้าด้วยกันให้สัมพันธ์ต่อเนื่อง ง่ายต่อการเข้าใจและนำไปใช้หาข้อสรุปในการแก้ปัญหา และการประเมินผลงาน โดยวิธีการสังเกต หรือสอบถามนักศึกษาระหว่างและหลังการปฏิบัติงาน ซึ่งหลังจากการใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้นก่อให้เกิดประโยชน์ต่อนักศึกษา กล่าวคือ นักศึกษามีทักษะการคิดเชื่อมโยงเกี่ยวกับสิ่งที่ได้ศึกษาในหลายมิติ มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และรับฟังความคิดเห็นกันภายในกลุ่ม มีมุมมองสะท้อนคิดที่สัมพันธ์กับแนวทางในแก้ปัญหาที่หลากหลาย ทำให้นักศึกษาเกิดทักษะการคิดที่ละเอียดรอบคอบเป็นลำดับขั้นตอน รู้จักการวางแผนการปฏิบัติงานและประเมินตนเองในแต่ละขั้นตอนภายหลังได้ ซึ่งถือว่าทักษะเหล่านี้เป็นทักษะการคิดระดับสูง อันจะนำมาซึ่งการพัฒนานักศึกษาคณะครุศาสตร์ให้มีทักษะการคิดระดับสูงตามศักยภาพของตนเอง ต่อไป  

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อัมพานนท์ ก. (2019). รูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะการคิดโดยใช้แผนผังความคิด สำหรับนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎ. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้, 12(2), 247–256. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/journal_sct/article/view/167998
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

Ampanon, K. (2018). The development of learning management that promotes thinking skills by using mind mapping for students of the faculty of education at Phetchabun Rajabhat University. Phetchabun : Phetchabun Rajabhat University. [in Thai]
Buzan, T. (1991). Use Both Sides of Your Brain. New York: Penguin Group.
Charoenwongsak, K. (2014). Creative Thinking. (10thed.) Bangkok: Success Media. [in Thai]
Flavell, J.H. (1979). Cognitive Developmental. New Jersey: Prentice-Hall.
Joyce, B., & Weil, M. (1972). Models of Teaching. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
Kaemmanee, T. (2015). Teaching Pedagogy: Knowledge of Effective Learning Management. (15th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai]
Piaget, J. (1993). The Child's Conception of Physical Casualty. New Brunswick, N.J.: Adams Co.