รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีผลต่อประสิทธิภาพ การปฏิบัติงานของพนักงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่น ในเขตภาคเหนือตอนล่าง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันของการดำเนินงานด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่น 2) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยสำคัญของกระบวนการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่น และ 3) เพื่อเสนอรูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่าง โดยใช้การวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed method) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเชิงคุณภาพ คือ ผู้บริหารที่มีหน้าที่รับผิดชอบในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่างจำนวน 12 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ คือ พนักงานที่ปฏิบัติงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่างจำนวน 500 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ของข้อมูลด้วยองค์ประกอบเชิงยืนยันและโมเดลสมการโครงสร้าง

ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจุบันธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นยังดำเนินกิจกรรมในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ไม่ครบตามกรอบทฤษฎี โดยสิ่งที่ต้องดำเนินการเพิ่มเติม ได้แก่ (1) ด้านการพัฒนารายบุคคล เรื่องการจัดทำระบบสมรรถนะความสามารถในการปฏิบัติงาน และการสนับสนุนส่งเสริมให้พนักงานมีการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น (2) ด้านการพัฒนาอาชีพ เรื่องการจัดทำแผนความก้าวหน้าในสายอาชีพ และแผนสืบทอดตำแหน่งงานที่สำคัญ (3) ด้านการบริหารผลการปฏิบัติงาน เรื่องการแต่งตั้งคณะกรรมการทำงานพิจารณาระบบการประเมินผลการปฏิบัติงาน และการติดตามผลการปฏิบัติงาน และ (4) ด้านการพัฒนาองค์กร เรื่องการเทียบเคียงระหว่างองค์กรกลุ่มเดียวกันเกี่ยวกับการพัฒนาองค์กร และการส่งเสริมให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ 2) ปัจจัยการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ซึ่งประกอบด้วย ด้านการพัฒนารายบุคคล ด้านการพัฒนาอาชีพ ด้านการบริหารผลการปฏิบัติงาน และด้านการพัฒนาองค์กร มีผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการบริหารผลการปฏิบัติงานมีอิทธิพลสูงสุดต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน และ 3) รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานในธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่าง โดยโมเดลโดยมีค่า P-value = 0.051, χ2/df = 1.690, RMSEA = 0.037, GFI = 0.950, และ AGFI = 0.911 องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัย คือ หลักการ C Model ประกอบด้วย 1) C: Competency 2) C: Career Path 3) C: Committee และ 4) C: Compare ซึ่งควรนำมาใช้เป็นแนวทางในการขับเคลื่อนระบบพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกท้องถิ่น