การบังคับใช้พระราชบัญญัติสุรา พ.ศ. 2493 : ศึกษากรณีการผลิตสาโทสุราแช่พื้นเมืองในเขตจังหวัดนครสวรรค์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหา สาเหตุของปัญหา วิธีแก้ไขปัญหา และแนวทางการปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมต่อการบังคับใช้พระราชบัญญัติสุรา พ.ศ. 2493 กรณีการผลิตสาโทสุราแช่พื้นเมือง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลได้แก่ ประชาชน เจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตร เจ้าหน้าที่สำนักงานสรรพสามิต ได้มาโดยการสุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์รายบุคคลเชิงลึกและวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า (1) ปัญหาและสาเหตุของปัญหา พบว่าปัญหาการไม่เคารพกฎหมายเนื่องจากมีการลักลอบผลิตสาโทในบ้านเรือนหรือจัดงานตามประเพณีที่สืบทอดกันมานาน โดยขออนุญาตจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นเพื่อลดค่าใช้จ่าย ปัญหาการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นสาโทเป็นสุราแช่พื้นเมืองมีการผลิตที่ได้รสชาติและกลิ่นที่มีลักษณะบ่งเฉพาะทางภูมิศาสตร์กำลังสูญสิ้นไป ปัญหาตลาดสุราท้องถิ่นเมื่อเปรียบเทียบกับตลาดสุราพื้นบ้านของต่างประเทศซึ่งสามารถทำรายได้ให้กับประเทศเป็นจำนวนมาก ปัญหาความเหลื่อมล้ำรัฐได้ปิดกั้นสาโทสุราแช่พื้นเมือง แต่สนับสนุนสุราโรงงานและสุราต่างประเทศเพื่อการจัดเก็บภาษี (2) ควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย พบว่าอาศัยมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติสุรา พ.ศ. 2493 ออกกฎกระทรวงให้ผลิตสาโทสำหรับใช้ในบ้านเรือนได้ แก้ไขเพิ่มเติมประกาศกรมสรรพสามิต เรื่องหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการอนุญาตให้ทำและขายสุราแชชนิดสุราผลไม สุราแชพื้นเมือง และสุราแชอื่น นอกจากเบียร์ พ.ศ. 2546 ข้อ 3 ให้ผลิตสาโทสำหรับใช้ในบ้านเรือนได้ ข้อ 6, 16, 18 กำหนดข้อเว้นกรณีผลิตสาโทสำหรับใช้ในบ้านเรือน (3) แนวปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม พบว่าประชาชนที่ผลิตสาโทเพื่อจำหน่ายต้องปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด กรณีผลิตสาโทสำหรับใช้ในบ้านเรือนรัฐยังไม่อนุญาต เจ้าหน้าที่ควรยืดหยุ่นต่อการบังคับใช้กฎหมาย รัฐควรมีนโยบายอนุรักษ์สาโทที่ได้รสชาติและกลิ่นที่มีลักษณะบ่งเฉพาะทางภูมิศาสตร์ พัฒนาการตลาดและสร้างค่านิยมการดื่มสุราพื้นเมืองเพื่อลดค่าใช้จ่ายและสร้างรายได้ต่อชุมชน