แฟนบอลหญิง: การบริโภค ก่อร่างสร้าง “ชุมชนของผู้หญิง”ในพื้นที่ฟุตบอลไทย

Main Article Content

Playfa Namprai

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งสนใจศึกษา กระบวนการเข้าสู่พื้นที่สนามฟุตบอลไทย ตลอดจนประสบการณ์ ความหมาย และปฏิบัติการทางสังคม ของกลุ่มแฟนบอลหญิง หรือกลุ่มแฟนบอลที่ติดตามชมเชียร์การแข่งขันฟุตบอลอย่างจริงจัง ผ่านการบริโภค สร้างวัฒนธรรมแฟน และการรวมตัวกันทั้งในสนามแข่งขันและนอกสนาม สร้างพื้นที่ทางสังคมผ่านเครือข่ายการสื่อสารในสังคมออนไลน์ ทั้งนี้เพื่อศึกษาทำความเข้าใจ กระบวนการเข้าสู่พื้นที่ “สนามฟุตบอลไทยลีก” ผลการศึกษาพบว่า ผู้หญิงกลุ่มแฟนบอลหญิง เข้าสู่พื้นที่สนามฟุตบอลในฐานะผู้บริโภค พวกเธอได้สร้างพื้นที่ผ่านการทำงาน การดำเนินกิจกรรมร่วมกัน แฟนบอลหญิงนั้นเกิดขึ้นภายใต้โครงสร้างการครอบงำ ที่ทำให้พวกเธอตกอยู่ภายใต้สภาวะ “คนชั้นสอง” ในพื้นที่สนามฟุตบอล


อย่างไรก็ตามในบริบทของการสถาปนาอำนาจความเป็นชายในสนามฟุตบอล กลุ่มแฟนบอลหญิง ที่เข้าสู่พื้นที่สนามฟุตบอล ก็มีแนวทางของการบริโภคเกมการแข่งขันที่แตกต่างออกไปจากแฟนบอลชาย กระทั่งกล่าวได้ว่าได้สร้าง วัฒนธรรมแฟนบอลหญิงขึ้นมา นอกจากกลุ่มจะสร้างเครือข่ายความสัมพันธ์ พื้นที่ในสังคมออนไลน์ ด้วยการให้ความช่วยเหลือกันและกัน พวกเธอยังสร้างพื้นที่ต่อรองขึ้นใหม่  อันเป็น “ชุมชนปฏิบัติการ” ที่เสริมสร้างอำนาจให้กับพวกเธอ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Namprai, P. (2019). แฟนบอลหญิง: การบริโภค ก่อร่างสร้าง “ชุมชนของผู้หญิง”ในพื้นที่ฟุตบอลไทย. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 31(1), 110–143. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jss/article/view/169465
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กัมปนาท เบ็ญจนาวี. 2558. เศรษฐศาสตร์การเมืองของการเปลี่ยนผ่านสู่ฟุตบอลอาชีพในประเทศไทย.โลกาภิวัฒน์ ภูมิภาคอภิวัฒน์ ท้องถิ่นอภิวัฒน์: นัยต่อสังคมไทย. การประชุมวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์แห่งชาติ ครั้งที่ 15 ปี 2558 คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา : 63-78.

ชาญ พนารัตน์. 2559. ฟุตบอลสยาม ความเปลี่ยนแปลงของกีฬาและสภาวะศิวิไลซ์. ใน วสันต์ ปัญญาแก้วและชาญ พนารัตน์ (บรรณาธิการ). ฟุตบอลไทยพรีเมียร์ลีก ผู้หญิง อำนาจ วัฒนธรรมแฟน และชนชั้นใหม่. หน้า 59-88. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน.

ชิเกฮารุ ทานาเบ. 2551. ชุมชนกับการปกครองชีวญาณ: กลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีในภาคเหนือของไทย. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

ณัฐกร วิทิตานนท์. 2557. การเมืองกับฟุตบอลไทย. ใน วสันต์ ปัญญาแก้ว, พงศกร สงวนศักดิ์ และจตุพร ทรัพย์ปัญญาญาณ (บรรณาธิการ). ฟุตบอลไทย: ประวัติศาสตร์ อำนาจ การเมือง และความเป็นชายฟุตบอล. หน้า 103-152. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน.

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. 2560. เพศในเขาวงกต แนวคิดทฤษฎีเพศในวัฒนธรรมบริโภค. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

ปลายฟ้า นามไพร. 2559. ผู้หญิงกับไทยพรีเมียร์ลีก. ใน วสันต์ ปัญญาแก้วและชาญ พนารัตน์ (บรรณาธิการ). ฟุตบอลไทยพรีเมียร์ลีก ผู้หญิง อำนาจ วัฒนธรรมแฟน และชนชั้นใหม่. หน้า 225-241. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน.

วสันต์ ปัญญาแก้ว ,บรรณาธิการ. 2557. ฟุตบอลไทย: ประวัติศาสตร์ อำนาจ การเมือง และความเป็นชาย. ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

______________. 2559. ฟุตบอลไทยพรีเมียร์ลีก: ความเป็นชาย วัยรุ่น และวัฒนธรรมบริโภคนิยม (รายงานฉบับสมบูรณ์). https://www.gamblingstudy-th.org/imgadmins/research_file/2559-Wasan-Football-Thai-PremierLeague.pdf.

สายชล ปัญญชิต. 2553. ฟุตบอลแฟนคลับในสังคมไทยสมัยใหม่: ศึกษากรณีสโมสรเมืองทองหนองจอกยูไนเต็ด.วิทยานิพนธ์สังคมวิทยามหาบัณฑิต, สาขาวิชามานุษยวิทยา, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

_____________. 2557. ฟุตบอลไทยพรีเมียร์ลีก. ใน ฟุตบอลไทย ประวัติศาสตร์ อำนาจ การเมือง และความเป็นชาย. วสันต์ ปัญญาแก้ว, พงศกร สงวนศักดิ์ และจตุพร ทรัพย์ปัญญาญาณ (บรรณาธิการ). หน้า 83-102. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน.

อาจินต์ ทองอยู่คง. 2555. แฟนบอล: ปฏิบัติการทางวัฒนธรรมของแฟนสโมสรฟุตบอลไทย. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต, สาขาวิชามานุษยวิทยา, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Dalpian, Paulo R. C, Zylbersztejn, Vivian. S, Batistella, Zeno and Rossi, Carlos A. V. 2014. Fanatical women and soccer: an exploratory study. Soccer & Society 15(4): 564-577.

Lesser, Eric L. and Storck, John. 2001. Communities of practice and organizational performance. IBM Systems Journal 40(4), https://firgoa.usc.es/drupal/files/lesser.pdf.

McRobbie, Angela and Garber, Jenny 2006. Girls and subcultures. In Stuart Hall and Tony Jefferson (editors). Resistance through rituals: Youth subcultures in post-war Britain (2nd Edition): 177- 188.

Manzenreiter, Wolfram. 2008. Football in the reconstruction of the gender order in Japan. Journal of Soccer & Society 9(2): 244-258.

Wenger, Etienne T. and Wenger, Beverly T. 2015. Introduction to communities of practiceA brief overview of the concept and its uses. https://wenger-trayner.com/introduction-to-communities-of-practice/. (accessed January 7, 2018).