อาหารไทใหญ่: เส้นทางการเลื่อนที่และพื้นที่ทางสังคมในเมืองเชียงใหม่

Main Article Content

บุศรินทร์ เลิศชวลิตสกุล

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษา “การเคลื่อนที่” (Mobility) ของคนไทใหญ่ที่ก่อให้เกิด “พื้นที่ทางสังคม” (Social space) ผ่านอาหารไทใหญ่ในเมืองเชียงใหม่ โดยสะท้อนให้เห็นถึงการเดินทางของวัตถุดิบและสินค้าในวัฒนธรรมอาหารที่มีการซื้อขายกันระหว่างคนไทใหญ่และไม่ใช่ไทใหญ่และยังศึกษากลุ่มผู้ประกอบการ (Actor) ในวงจรการผลตและการขนส่ง ซึ่งพบว่าพวกเขามีส่วนสำคัญในการเปิด “พื้นที่ของการชักชวน” (Space of inclusion) ให้คนที่ไม่ใช่คนไทใหญ่ได้ลิ้มลองอาหารของ “ผู้อื่น” (Other) ขณะเดียวกัน บทความนี้เสนอว่าการที่ผู้ค้าเคลื่อนที่และเร่ไปตามชุมชน ที่อยู่อาศัยและที่ทํางานของคนไทใหญ่ ตลาดนัด และการที่ผู้ผลิตอาหารในเชียงใหม่ได้ส่งสินค้าไปขายด้วยแนวทางต่างๆในพื้นที่เมืองเชียงใหม่และบริเวณโดยรอบที่เป็นบริบทที่มีลักษณะเฉพาะตัวยิ่งทําให้อาหารไทใหญ่เป็นที่รู้จักและมีขายให้เห็นอย่างสังเกตได้มากขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เลิศชวลิตสกุล บ. (2019). อาหารไทใหญ่: เส้นทางการเลื่อนที่และพื้นที่ทางสังคมในเมืองเชียงใหม่. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 22(2), 123–157. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jss/article/view/170730
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ชูสิทธิ์ ชูชาติ. 2545. พ่อค้าวัวต่าง: ผู้บุกเบิกการค้าทางไกลในหมู่บ้านภาคเหนือของประเทศไทย(พ.ศ.2398-2503). เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น.

นงนุช จันทราภัย และ เรณู วิชาศิลป์. 2541. “สังคมและวัฒนธรรมไตบ้านใหม่หมอกจ๋าม” ใน ฉลาดชาย รมิตานนท์ (บรรณาธิการ) ไท (285-332). เชียงใหม่: มูลนิธิโตโยต้า และศูนย์สตรีศึกษา,คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ปณิธี อมาตยกุล. 2547. “การย้ายถิ่นของไทใหญ่เข้ามาในจังหวัดเชียงใหม่”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ปานแพร เชาวน์ประยูร.2550. บทบาทของพุทธศาสนาต่อกระบวนการผลิตซ้ำทางอัตลักษณ์ของชาวไทใหญ่ในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

เรณู วิชาศิลป์. 2541. “สังเขปภูมิหลังของชาวไทใหญ่ในรัฐฉาน”ใน ฉลาดชาย รมิตานนท์(บรรณาธิการ) ไท (255-284). เชียงใหม่: มูลนิธิโตโยต้า และศูนย์สตรีศึกษา, คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

เรณู อรรฐาเมศร์. 2541ก. “ภูมิปัญญาชาวไทใหญ่กับความเชื่อและพิธีกรรม”ใน ฉลาดชาย รมิตานนท์ (บรรณาธิการ) ไท (434-448). เชียงใหม่: มูลนิธิโตโยต้า และศูนย์สตรีศึกษา, คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

----------. 2541ข. “ประเพณีพิธีกรรมชาวไทใหญ่บ้านใหม่หมอกจ๋าม” ใน ฉลาดชาย รมิตานนท์(บรรณาธิการ) ไท (333-433). เชียงใหม่: มูลนิธิโตโยต้า และศูนย์สตรีศึกษา, คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

วันดี สันติวุฒิเมธี. 2545. กระบวนการสร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของชาวไทใหญ่ชายแดนไทย-พม่า: กรณีศึกษาบ้านเปียงหลวง อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่.

วีระพงศ์ มีสถาน. 2544. สารานุกรมชาติพันธุ์ไทใหญ่. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล.

สรัสวดี อ๋องสกุล. 2551. ประวัติศาสตร์ล้านนา. กรุงเทพฯ: อัมรินทร์ บุคส์.

เสมอชัย พูลสุวรรณ. 2552. รัฐฉาน ( เมืองไต): พลวัตของชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และสังคมการเมืองร่วมสมัย.กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

สุนทรีย์ เรือนมูล. 2551. เพศสภาวะและประสบการณ์แรงงานผู้หญิงไทใหญ่ข้ามชาติในพื้นที่ตลาดสด. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อรัญญา ศิริผล. 2548. คนพลัดถิ่นกับการกลายเป็นสินค้า: ประสบการณ์ชีวิตของชุมชนไทใหญ่กับการค้าแรงงานในมิติทางสังคมวัฒนธรรมบริเวณชายแดนไทย-พม่า. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (เอกสารอัดสำเนา).

ออมสิน บุญเลิศ. 2551. การต่อรองและปรับตัวของคนพลัดถิ่น: กรณีศึกษาชาวไทใหญ่พลัดถิ่นในเมืองเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ภาษาอังกฤษ
Amporn Jirattikorn. 2008.“Migration, Media Flow and the Shan Nation in Thailand” Ph.D. Diss., in Philosophy, The University of Texas at Austin.

Apinya Feungfusakul. 2008. “Making Sense of Place: A Case Study of Vendors and Small Entrepreneurs in the Chiang Mai Night Bazaar” in Shigeharu Tanabe (ed.) Imaging Communities in Thailand: Ethnographic Approaches (pp.107-134.) Chiang Mai: Maekong Press.

Busarin Lertchavalitsakul. 2009. “Shan Ethnic Food: The Cultural Politics of Taste in Chiang Mai City”. MA thesis, in Sustainable Development, Chiang Mai University.

Eberhardt, Nancy. 2006. Imagining the Course of Life. Chiang Mai: Silkworm Books. Forbes, Andrew and David Henley. 1997. Khon Muang: People and Principalities of Northern ThailanNew Zealand: Asia Film House.

Hughes, A. 2004.“Retailers, Knowledges and Changing Commodity Networks: The Case of the Cut Flower Trade” in Ash Amin and Nigel Thrift (eds.) The Blackwell Cultural Economy Reader (pp.210-230.) Malden, Oxford, and Victoria: Blackwell Publishing.

Kaise, Ryoko.1999.“Tai Yai Migration in the Thai-Burma Border Area: The Settlement and Assimilation Process, 1962-1997,” MA thesis in Thai Studies, Chulalongkorn University.

Mintz, Sydney. 2002. “Food and Eating: Some Persisting Questions” in Warren Belasco and Philip Scranton (eds.) Food Nations: Selling Taste in Consumer Society (pp.24-32.) New York and London: Routledge.

Pitch Pongsawat. 2006.“Border Partial Citizenship, Border Towns, and Thai-Myanmar Cross-Border Development: Cases Studies at the Thai Border Towns”, Ph.D. Diss., in City and Regional Planning, University of California, Berkeley.

Sada, P.O. et al. 1978.“Periodic Markets in a Metropolitan Environment: The Example of Lagos, Nigeria” in Robert H.T. Smith (ed.) Market-Place-Trade: Periodic Markets, Hawkers, and Traders in Africa, Asia, and Latin America (pp. 155-166.) Vancouver: The Center for Transportation Studies, University of British Columbia.

Stoller, Paul. 2004. “African/Asian/Uptown/Downtown” in Ash Amin and Nigel Thrift (eds.) The Blackwell Cultural Economy Reader (pp.193-209.) Malden, Oxford, and Victoria: Blackwell Publishing.

Tannenbaum, Nicola. 1995. Who Can Compete Against the World?: Power Protection and Buddhism in Shan Worldview. Michigan: The Association for Asian Studies.

Yasuda, Sachiko. 2008.“Shan on the Move: Negotiating Identities through Spatial Practices Among Shan Cross-Border Migrants in Northern Thailand”, MA thesis, in Sustainable Development, Chiang Mai University.