ย้อนเยือนบ้านสันโป่ง: คุณูปการของอานันท์ กาญจนพันธุ์ ต่อการศึกษาการเปลี่ยนแปลงของสังคมเกษตรกรรมในภาคเหนือของไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ระหว่างเดือนมิถุนายน 2523 ถึงเดือนสิงหาคม 2524 อานันท์ กาญจนพันธุ์ ลงพื้นที่ทำงานวิจัยภาคสนามทางมานุษยวิทยาที่หมู่บ้านสันโป่ง ซึ่งขณะนั้นเป็นหมู่บ้านหนึ่งในอำเภอสันป่าตอง (ปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอแม่วาง) จังหวัดเชียงใหม่ ทางเหนือของประเทศไทย ตามความเข้าใจของข้าพเจ้า จุดประสงค์หลักของงานวิจัยชิ้นนี้ของอานันท์ คือ เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงด้านเกษตรกรรมของสังคมหมู่บ้านดังกล่าวในบริบทประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน โดยมุ่งความสนใจไปที่กระบวนการสร้างความแตกต่างทางชนชั้นในชนบท อันเป็นผลมาจากความสามารถในการควบคุมที่ดินและแรงงานที่ต่างกันของชาวนากลุ่มต่างๆ ในฐานะที่เป็นนักมานุษยวิทยาต่างชาติ ก่อนหน้านี้ ข้าพเจ้าเคยศึกษาบ้านสันโป่งมาก่อนโดยได้ทำงานภาคสนามที่นั่นระหว่างเดือนกันยายน 2510 ถึงเดือนมีนาคม2512 เพื่อศึกษาประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับการเกษตรกรรมของชาวนา และหลังจากนั้นได้ทำการติดตามศึกษาวิจัยในช่วงระยะสั้นๆ ในปี 2521 แม้ว่างานศึกษาวิจัยของข้าพเจ้าจะเป็นงานศึกษาเชิงเปรียบเทียบระหว่าง (บ้านสันโป่ง) กับชุมชนเกษตรกรรมใกล้เคียงคือบ้านกาดในบทความนี้ ข้าพเจ้าจะสรุปสิ่งที่ข้าพเจ้าเห็นว่าเป็นข้อเสนอสำคัญในงานศึกษาของอานันท์เกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงในสังคมชาวนาของบ้านสันโป่ง และข้าพเจ้าจะพยายามทบทวนคุณูปการบางประการจากผลงานของอานันท์โดยเฉพาะในประเด็นที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับงานวิจัยของข้าพเจ้าที่ดำเนินการมาก่อนหน้านั้น และงานศึกษาของยศ สันตสมบัติ ที่เพิ่งดำเนินการไปเมื่อไม่นานมานี้ในหมู่บ้านแห่งเดียวกัน
Article Details
ข้อเขียนทั้งหมดทีปรากฏในวารสารสังคมศาสตร์ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนโดยเฉพาะ มิใช่ทัศนคติของคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หรือกองบรรณาธิการวารสารสังคมศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
--------.1989. ‘Conflicts over the Deployment and Control of Labor in a Northern Thai Village’. In Gillian Hart, Andrew Turton and Benjamin White (eds) Agrarian Transformations: Local Processes and the State in Southeast Asia Berkeley, University of California Press, pp.98-121. Reprinted in Anan Ganjanapan (2000) Local Control of Land and Forest: Cultural Dimensions of Resource Management in Northern Thailand, Regional Center for Social Science and Sustainable Development, Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University, pp.84-112.
--------.1984. ‘The Idiom of Phii Ka: Peasant Conception of Class Differentiation in Northern Thailand’. In Paul Cohen and Gehan Wijeyewardene (eds) Spirit Cults and the Position of Women in Northern Thailand, Special Issue Mankind 14(4).
Bloch, Marc French Rural History: An Essay on its Basic Characteristics, London:Routledge.
Cohen, Paul T. 1981. The Politics of Economic Development in Northern Thailand, 1967-1978, Ph.D. thesis, University of London.
--------.1983 ‘Problems of Landlessness and Tenancy in Northern Thailand’ The Developing Economies, 21(3):244-266.
Turton, Andrew. 1984.‘Limits of Ideological Domination and the Formation of Social Consciousness’. In Andrew Turton and Shigeharu Tanabe (eds) History and Peasant Consciousness in Southeast Asia, Senri Ethnological Studies 13, Osaka: National Museum of Ethnology, pp.19-73.
--------.1989. ‘Local Powers and Rural Differentiation’. In G.Hart, A.Turton and B.White (eds), op. cit.
Yos Santasombat .2008. Flexible Peasants: Reconceptualizing the Third World Patterns, Research Center for Social Science and Sustainable Development, Faculty of Social Science, Chiang Mai University.
