การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ที่ดินและการปรับตัวของชุมชนตามแนวเส้นทางรถไฟไทยจีน: กรณีศึกษาสถานีรถไฟจังหวัดหนองคาย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.ค. 5, 2019
คำสำคัญ:
การกีดกัน การใช้ที่ดิน รถไฟความเร็วสูง หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง
Main Article Content
บทคัดย่อ
อิทธิพลของอภิมหาโครงการเส้นทางสายไหมในศตวรรษที่ 21 เพื่อเชื่อมต่อจีนกับโลก นำ มาสู่โครงการความร่วมมือการก่อสร้างรถไฟไทย-จีน โดยเฉพาะช่วงการก่อสร้างทางรถไฟ กรุงเทพฯ -หนองคาย กำลังสร้างความเปลี่ยนแปลงต่อรูปแบบการใช้ที่ดินและวิถีชีวิตของคนท้องถิ่น งาน ศึกษาพบว่ารูปแบบการเปลี่ยนแปลงที่ดินรอบสถานีหนองคายปัจจุบันมีความเกี่ยวโยงกับนโยบาย การปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานของภาครัฐ เช่น ถนน สะพาน ทางรถไฟความเร็วสูงและนโยบายเขต เศรษฐกิจพิเศษ ส่งผลให้ราคาที่ดินในเขตพื้นที่อำเภอเมืองหนองคายเพิ่มสูงขึ้น จากการศึกษาลักษณะ การเปลี่ยนแปลงที่ดินประกอบด้วย 1) การขยายตัวของชุมชนเข้าไปในพื้นที่เกษตรกรรม 2) พื้นที่ ชุมชนกลายเป็นพื้นที่เชิงพาณิชย์เพิ่มมากขึ้น และ 3) พื้นที่ชุมชนกำลังถูกเปลี่ยนสภาพเป็นพื้นที่เพื่อ การคมนาคม ซึ่งทุนทางสังคมและเศรษฐกิจมีผลต่อการตัดสินใจโยกย้ายและความสามารถในการปรับ ตัวของคนในชุมชนเมื่อถูกเวนคืนที่ดิน นอกจากนี้ ข้อห่วงกังวลของชุมชนในปัจจุบันคือ ความไม่ ชัดเจนของรายละเอียดโครงการ ระยะเวลาที่ต้องโยกย้าย การเข้าถึงข้อมูลที่เป็นธรรมและค่าชดเชย ที่เหมาะสม
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
Saiyarod, P. (2019). การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ที่ดินและการปรับตัวของชุมชนตามแนวเส้นทางรถไฟไทยจีน: กรณีศึกษาสถานีรถไฟจังหวัดหนองคาย. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 14(2), 14_137–164. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jssnu/article/view/201403
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
เอกสารภาษาไทย
หนังสือ
กนกวรรณ มะโนรมย์ บก. 2559. การแย่งยื้อ เปลี่ยนมือ ถือครอง และการใช้ที่ดินในพื้นที่ชายแดนอีสาน.
อุบลราชาธานี: ศูนย์วิจัยสังคมอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี่.
ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี. 2559. ทุนนิยมชายแดนคาสิโน ตเศรษฐกิจพิเศษจีน กับการสร้งชายแดนเสรีนิยม
ใหม่ในลาว. เชียงใหม่: ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม
ยศ สันตสมบัติ. 2557. มังกรหลากสี่: การขยายอิทธิพลเหนือดินแดนและพันธกิจเผยแผ่อารยธรรมในอุษา
คเนย์. เชียงใหม่: สูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
รายงานวิจัยและวิทยานิพนธ์
เมธี เมธาสิทธิสุสำร็จ, วัชรี ศคำ และจิราภรณ์ สมิท. 2558. "รายงานการวิจัย การบุกรุกและการเปลี่ยนมือ
ที่ดินพื้นที่ตลาดการค้าชายแดนช่องอม อ.กาบเชิง จ.สุรินทร." สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สุพัฒน์ กลิ่นชาติ. 2546. "สะพานมิตรภาพไทย-ลาวกับการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินใน จังหวัดหนองคาย."
วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาภูมิศาสตร์การวางแผนการตั้งถิ่นฐานมนุษย์, มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร์.
สิ่งพิมพ์รัฐบาล
กระทรวงคมนาคม. 2558. "แผนงานและแผนกำหนด ความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทย - จีน ภายใต้การ
พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางรถไฟของประเทศไทย.” เข้าถึงเมื่อ 04 ธันวาคม 2558, สืบค้นจาก https://
maps.mot.go.th/pao/products.html
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน. 2559. “คู่มือการลงทุนในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ.” เข้าถึงเมื่อวันที่
20 มกราคม 2561, จาก
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. 2559. “รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2559.” เข้าถึงเมื่อวัน
ที่ 20 มกราคม 2561; เข้าถึงได้จาก
หนังสือพิมพ์
“เผยรถไฟไทย-จีนช่วงโคราช-หนองคาย ลงทุน 2.4 แสนล.-เตรียมคุยจีนลดดอกเบี้ย.” 16 ตุลาคม 2558. ผู้
จัดการ. สืบค้นจาก
“รถไฟขอชี้แจงโครงการรถไฟไทย-จีน.” 16 มกราคม 2561. บ้านเมือง. สืบค้นจาก
“ราคาประเมินที่ดินใหม่ ปี 2559.” เอ อี ซี นิวส์ Aec10news. 21 ธันวาคม 2558. สืบค้นจาก
2561.
Translated Thai References
Books
Kanokwan Manorom. 2016. Land grabbing situation at the border of Northeastern Thailand.
Ubonratchatani: Mekong Sub-region Social Research Center. Liberal Arts Ubonratchathani
University.
Pinkaew Luangaramsri. 2016. Special Economic Zone and Neoliberalization of the Lao
Frontier. Chiang Mai: ASEAN Center Chiang Mai University.
Yos Santasombat. 2014. Variegated Dragon: territorializing and civilizing mission in Southeast
Asia. Chiang Mai: Biodiversity and Indigenous Knowledge Studies Center for Research
and Sustainable Development (BIRD). Chiang Mai university.
Monographs and Thesis
Metee Methasit Suksamret, Watcharee Srikham, Jiraporn Smyth. 2015. “The Study of Encroachment
Processes and Land Possession Shifting in Chongjom Border Market, Kabchoeng
Sub-Districts Surin Province” Research Report submitted to Thailand Research Fund.
Supat Klinchat. 2002. “The Thai-Lao Friendship Bridge and Land Use Change in Changwat
Nong Khai.” MS Thesis, Human Settlement Planning Geography, Kasetsart University.
Bangkok.
Official Publications
“A Guide to Investment in the Special Economic Development Zones.” Retrieved on 20 January
2018; From.
Ministry of Transport. 2015. “Road Map and Milestone Plan of Cooperation on the Thailand’s
Railways Infrastructure Development between Thailand and China.” Retrieved on 4
December 2015; from.
Official Statistics Registration Systems. 2016. “Population and Housing Census.” Retrieved
on 20 January 2018: from.
Daily Newpapers
“Land Appraisal of Thailand in 2016.” Aec 10news. 21 December 2015. Retrieved on 25 January
2018: from.
“State Railway of Thailand Clarified on the Chinese-Thai Railway Project.” Baan Mueng
online. 16 January 2018. Retrieved on 24 January 2018; from
“The investment of Thai-Chinese Railway from Korat to Nhong Kai Reached 2.4 Hundred
Billion – Prepare to Negotiate for Lower Loan Interest Rate.” Manager Online. 16 October
2015. Retrieved on 4 December 2015; from
เอกสารภาษาต่างประเทศ
Bebbington, A. 1999. “Capitals and Capabilities: A Framework for Analyzing Peasant Viability,
Rural Livelihoods and Poverty.” World Development, 27(12), 2021-2044.
Ellis, F. 2000. Rural Livelihoods and Diversity in Developing Countries. Oxford: Oxford
University Press.
Hall, D., P. Hirsch & T. Murray LI. 2011. Powers of Exclusion. Singapore: NUS Press.
Kakizaki, I. 2012. Rails of the Kingdom. Bangkok: White Lotus Press.
Ong, A. 2004. “The Chinese Axis: Zoning Technologies and Variegated Sovereignty.” Journal
of East Asian Studies, 4(01), 69-96..
Shao Hui, T. 2015. “Chronology of China’s Belt and Road Initiative.” Xinhua. Retrieved 17
November 2017; from.
Whitehead, A. 2002. “Tracking Livelihood Change: Theoretical, Methodological and Empirical
Perspectives from North-East Ghana.” Journal of Southern African Studies, 28(3),
575-598..
หนังสือ
กนกวรรณ มะโนรมย์ บก. 2559. การแย่งยื้อ เปลี่ยนมือ ถือครอง และการใช้ที่ดินในพื้นที่ชายแดนอีสาน.
อุบลราชาธานี: ศูนย์วิจัยสังคมอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี่.
ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี. 2559. ทุนนิยมชายแดนคาสิโน ตเศรษฐกิจพิเศษจีน กับการสร้งชายแดนเสรีนิยม
ใหม่ในลาว. เชียงใหม่: ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม
ยศ สันตสมบัติ. 2557. มังกรหลากสี่: การขยายอิทธิพลเหนือดินแดนและพันธกิจเผยแผ่อารยธรรมในอุษา
คเนย์. เชียงใหม่: สูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
รายงานวิจัยและวิทยานิพนธ์
เมธี เมธาสิทธิสุสำร็จ, วัชรี ศคำ และจิราภรณ์ สมิท. 2558. "รายงานการวิจัย การบุกรุกและการเปลี่ยนมือ
ที่ดินพื้นที่ตลาดการค้าชายแดนช่องอม อ.กาบเชิง จ.สุรินทร." สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สุพัฒน์ กลิ่นชาติ. 2546. "สะพานมิตรภาพไทย-ลาวกับการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินใน จังหวัดหนองคาย."
วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาภูมิศาสตร์การวางแผนการตั้งถิ่นฐานมนุษย์, มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร์.
สิ่งพิมพ์รัฐบาล
กระทรวงคมนาคม. 2558. "แผนงานและแผนกำหนด ความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทย - จีน ภายใต้การ
พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางรถไฟของประเทศไทย.” เข้าถึงเมื่อ 04 ธันวาคม 2558, สืบค้นจาก https://
maps.mot.go.th/pao/products.html
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน. 2559. “คู่มือการลงทุนในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ.” เข้าถึงเมื่อวันที่
20 มกราคม 2561, จาก
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. 2559. “รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2559.” เข้าถึงเมื่อวัน
ที่ 20 มกราคม 2561; เข้าถึงได้จาก
หนังสือพิมพ์
“เผยรถไฟไทย-จีนช่วงโคราช-หนองคาย ลงทุน 2.4 แสนล.-เตรียมคุยจีนลดดอกเบี้ย.” 16 ตุลาคม 2558. ผู้
จัดการ. สืบค้นจาก
“รถไฟขอชี้แจงโครงการรถไฟไทย-จีน.” 16 มกราคม 2561. บ้านเมือง. สืบค้นจาก
“ราคาประเมินที่ดินใหม่ ปี 2559.” เอ อี ซี นิวส์ Aec10news. 21 ธันวาคม 2558. สืบค้นจาก
2561.
Translated Thai References
Books
Kanokwan Manorom. 2016. Land grabbing situation at the border of Northeastern Thailand.
Ubonratchatani: Mekong Sub-region Social Research Center. Liberal Arts Ubonratchathani
University.
Pinkaew Luangaramsri. 2016. Special Economic Zone and Neoliberalization of the Lao
Frontier. Chiang Mai: ASEAN Center Chiang Mai University.
Yos Santasombat. 2014. Variegated Dragon: territorializing and civilizing mission in Southeast
Asia. Chiang Mai: Biodiversity and Indigenous Knowledge Studies Center for Research
and Sustainable Development (BIRD). Chiang Mai university.
Monographs and Thesis
Metee Methasit Suksamret, Watcharee Srikham, Jiraporn Smyth. 2015. “The Study of Encroachment
Processes and Land Possession Shifting in Chongjom Border Market, Kabchoeng
Sub-Districts Surin Province” Research Report submitted to Thailand Research Fund.
Supat Klinchat. 2002. “The Thai-Lao Friendship Bridge and Land Use Change in Changwat
Nong Khai.” MS Thesis, Human Settlement Planning Geography, Kasetsart University.
Bangkok.
Official Publications
“A Guide to Investment in the Special Economic Development Zones.” Retrieved on 20 January
2018; From
Ministry of Transport. 2015. “Road Map and Milestone Plan of Cooperation on the Thailand’s
Railways Infrastructure Development between Thailand and China.” Retrieved on 4
December 2015; from
Official Statistics Registration Systems. 2016. “Population and Housing Census.” Retrieved
on 20 January 2018: from
Daily Newpapers
“Land Appraisal of Thailand in 2016.” Aec 10news. 21 December 2015. Retrieved on 25 January
2018: from
“State Railway of Thailand Clarified on the Chinese-Thai Railway Project.” Baan Mueng
online. 16 January 2018. Retrieved on 24 January 2018; from
“The investment of Thai-Chinese Railway from Korat to Nhong Kai Reached 2.4 Hundred
Billion – Prepare to Negotiate for Lower Loan Interest Rate.” Manager Online. 16 October
2015. Retrieved on 4 December 2015; from
เอกสารภาษาต่างประเทศ
Bebbington, A. 1999. “Capitals and Capabilities: A Framework for Analyzing Peasant Viability,
Rural Livelihoods and Poverty.” World Development, 27(12), 2021-2044.
Ellis, F. 2000. Rural Livelihoods and Diversity in Developing Countries. Oxford: Oxford
University Press.
Hall, D., P. Hirsch & T. Murray LI. 2011. Powers of Exclusion. Singapore: NUS Press.
Kakizaki, I. 2012. Rails of the Kingdom. Bangkok: White Lotus Press.
Ong, A. 2004. “The Chinese Axis: Zoning Technologies and Variegated Sovereignty.” Journal
of East Asian Studies, 4(01), 69-96.
Shao Hui, T. 2015. “Chronology of China’s Belt and Road Initiative.” Xinhua. Retrieved 17
November 2017; from
Whitehead, A. 2002. “Tracking Livelihood Change: Theoretical, Methodological and Empirical
Perspectives from North-East Ghana.” Journal of Southern African Studies, 28(3),
575-598.
