พุทธทาสกับการให้ความชอบธรรมต่ออุดมการณ์แห่งรัฐไทย

บทคัดย่อ

ถึงแม้จะเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าความคิดทางการเมืองของพุทธทาสขัดแย้งกับเสรีประชาธิปไตย แต่งานที่แสดงให้เห็นถึงการอ้างเหตุผลของพุทธทาสเพื่อสนับสนุนระบอบการเมืองอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแบบไทย และอุดมการณ์แบบรัฐไทยคือ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์อย่างเป็นรูปธรรมยังมีไม่มากนัก งานบางชิ้นแม้ว่าจะแสดงให้เห็นว่าความคิดของพุทธทาสขัดกับหลักเสรีประชาธิปไตยอย่างไร แต่ไม่ได้ถกเถียงถึงรายละเอียดว่าระบอบการเมืองรูปแบบใดที่เหมาะกับสังคมไทยเป็นการเฉพาะเจาะจง บทความชิ้นนี้จึงเป็นหนึ่งในความพยายามที่จะแสดงให้เห็นว่าความคิดทางการเมืองของพุทธทาส ได้สร้างความชอบธรรมให้กับระบอบการเมืองอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแบบไทยอย่างไร ข้อถกเถียงหลักของบทความนี้คือ พุทธทาสสนับสนุนอุดมการณ์รัฐไทยและปฏิเสธระบอบประชาธิปไตยแบบตะวันตกในขั้นมูลฐานด้วยการใช้ทฤษฎีสัญญาประชาคมและความเป็นไทย ในด้านหนึ่งพุทธทาสยกย่องสถาบันกษัตริย์ ในขณะที่อีกด้านหนึ่งก็โจมตีนักการเมืองและระบอบรัฐสภา โดยในทางอุดมคติเห็นว่าระบอบการเมืองที่เหมาะสมที่สุดสำหรับมนุษย์โดยทั่วไปและสำหรับคนไทยโดยเฉพาะคือระบอบราชาธิปไตย และในทางสภาวะความเป็นจริงของการเมืองไทยในเวลานั้นเห็นว่า ระบอบการเมืองอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแบบไทยคือระบอบที่ดีที่สุด