จาก “ถนน” สู่ “สภา”: การตั้งพรรคสามัญชนและการลงสมัครรับเลือกตั้งของเอ็นจีโอและนักกิจกรรมในพรรคอนาคตใหม่

บทคัดย่อ

ตลอดทศวรรษ 2550 วงการเอ็นจีโอไทยเผชิญกระแสวิพากษ์ภายในวงการอย่างหนัก และในต้นทศวรรษ 2560 เอ็นจีโอและนักกิจกรรมจำนวนมากก็ได้ลงสู่สนามเลือกตั้งซึ่งเป็นพื้นที่ที่เดิมทีพวกเขาไม่ได้ให้ความสนใจ บทความนี้วิเคราะห์เงื่อนไขที่ทำให้เอ็นจีโอและนักกิจกรรมไทยตัดสินใจตั้งพรรคสามัญชนและลงสมัครรับเลือกตั้งในสังกัดพรรคอนาคตใหม่ในปี 2562 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ  ผลการศึกษาพบว่า เงื่อนไขที่ผลักดันให้เอ็นจีโอและนักกิจกรรมก่อตั้งพรรคสามัญชน คือความพยายามที่จะจัดความสัมพันธ์ของตนและขบวนการทางสังคมกับรัฐและสถาบันอำนาจต่าง ๆ ในสังคมใหม่ และแสวงหาแนวทางใหม่ในเชิงประชาธิปไตยเพื่อผลักดันความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคม ภายใต้สถานการณ์ได้แก่ กระแสวิพากษ์ต่อ “ประชาสังคมอนุรักษนิยม” และแรงบันดาลใจจากต้นแบบทั้งในและต่างประเทศสำหรับเงื่อนไขที่ผลักดันให้เอ็นจีโอและนักกิจกรรมลงสมัครในสังกัดพรรคอนาคตใหม่ ได้แก่ การแสวงหายุทธศาสตร์ใหม่กล่าวคือการผลักดันกฎหมายควบคู่ไปกับการเคลื่อนไหวนอกสภา และการมุ่งผลักดันการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างและนโยบาย ทั้งนี้ โดยเป็นผลจากความล้มเหลวในการใช้ยุทธศาสตร์เดิม ความผิดหวังต่อนักการเมืองและพรรคการเมือง การที่รัฐบาลลิดรอนสิทธิทางการเมืองและสิทธิพลเมือง กระแสต่อต้านโครงสร้างและสถาบันเดิม และการที่พรรคการเมืองดึงผู้สมัครหน้าใหม่เข้าสู่พรรค