วิธีวิทยาการศึกษาการบูรณาการเรื่องเล่ากับพิธีกรรมในพื้นที่ทางสังคม: กรณีศึกษาพิธีเซ่นเมืองของคนไทในเวียดนาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอวิธีวิทยาที่มีการวิเคราะห์เรื่องเล่าและพิธีกรรมในเชิงบูรณาการในพื้นที่ทางสังคมเพื่อเปิดเผยให้เห็นอำนาจจากเบื้องล่าง โดยใช้กรณีศึกษาพิธีเซ่นเมืองเซีย ของคนไทที่อำเภอกวานเซิน ในพื้นที่สูงของจังหวัดแทงหวา ภาคกลางตอนเหนือของประเทศเวียดนาม ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีพรมแดนติดกับ สปป.ลาว ด้านเมืองเวียงไซ แขวงหัวพัน ด้วยการวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณนา การอ่านเอกสารไทโบราณและเอกสารเวียดนาม ในบทความนี้ผู้เขียนได้เสนอวิธีการสังเคราะห์เพื่อชี้ให้เห็นวิธีวิทยาการศึกษาดังกล่าวไว้ 7 ขั้นตอน โดยมีข้อค้นพบที่สำคัญ กล่าวคือการบูรณาการเรื่องเล่ากับพิธีกรรมจะสามารถอธิบายการเปลี่ยนแปลง การพัฒนาสังคมและวัฒนธรรมด้วยอำนาจจากเบื้องล่างได้ เนื่องจากถูกจัดวางไว้ในพื้นที่ทางสังคม ซึ่งเป็นพื้นที่ของความสัมพันธ์เชิงอำนาจ ที่สำคัญคือต้องศึกษาเรื่องเล่าและพิธีกรรมดังกล่าวในฐานะที่เป็นปฏิบัติการทั้งของรัฐและกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งจะต้องจัดวางปฏิบัติการดังกล่าวไว้ในบริบททั้งระดับท้องถิ่นและระดับมหภาค นอกจากนี้ ด้วยวิธีวิทยาที่ให้ความสำคัญกับปฏิสัมพันธ์ระหว่างเรื่องเล่าในฐานะที่เป็นปฏิบัติการในพิธีกรรม ทำให้พบว่าเรื่องเล่ากระแสหลักของรัฐ และเรื่องเล่าขนาดเล็กของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างได้ปะทะประสานจนเกิดการสร้างอัตลักษณ์ใหม่ของชาติพันธุ์และสำนึกต่อถิ่นที่ที่สอดคล้องกับบริบทและสังคมร่วมสมัย ซึ่งเป็นอำนาจจากเบื้องล่าง ที่ถูกใช้ในฐานะที่เป็นกลยุทธ์ของชาติพันธุ์เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในพัฒนาถิ่นที่
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Bakhtin, M. M. (1981). The dialogic imagination: Four essays (C. Emerson & M. Holquist, Trans.; M. Holquist, Ed.). Austin: University of Texas Press.
Bell, C. (1988). Ritualization of texts and textualization of ritual in the codification of Taoist liturgy. History of Religions, 27(4), 366-392.
Bhabha, H. K. (1990a). DissemiNation: Time, narrative, and the margins of the modern nation. In H. K. Bhabha (Ed.), Nation and narration (pp. 291-322). London; New York: Routledge.
Bhabha, H. K. (1990b). Introduction: Narrating the nation. In H. K. Bhabha (Ed.), Nation and narration (pp. 1-22). London: Routledge.
Bhabha, H. K. (1994). The location of culture. London and New York: Routledge.
Bibb, B. D. (2009). Ritual words and narrative worlds in the book of Leviticus. New York; London: T & T Clark.
Bo giao duc va dao tao. (2006, 24 January). Decision to promulgate a framework program for teaching ethnic minority languages (with writing) for officials and civil servants working in ethnic minority areas. Retrieved March 14, 2024, from https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-03-2006-QD-BGD-DT-Chuong-trinh-khung-day-tieng-dan-toc-thieu-so-co-chu-viet-cho-CBCC-cong-tac-vung-dan-toc-thieu-so-9306.aspx
Choowonglert, A. (2023a). Kan suesan nai phithikam lae amnat sinlatham khong maemot nai sangkhom kanmueang thai nai wiatnam (in Thai). [Communication in rituals and the moral orders of Mê Một in Tai political society in Vietnam]. Journal of Journalism, 16(1), 249-299.
Choowonglert, A. (2023b). Thep chaidaen mai mi phromdaen: Rueang lao chattiphan kap kan sang thin thi nai thamma phi ban thongthin khong khon thai nai wiatnam (in Thai). [Borderless borderland deities: Ethnic narratives and placemaking in local governance of the Tai in Vietnam] (Research report). Bangkok: National Research Council of Thailand (NRCT).
Choowonglert, A. (2024). Rueang lao nai phithikam: Kan sang sanyalak nai phithi sen mueang sia lae kan sang thin thi khong khon thai nai wiatnam (in Thai). [Ritual narratives: Symbolization in the Xia city spirit worship and placemaking of the Tai in Vietnam] (Research report). Bangkok: National Research Council of Thailand (NRCT).
Currie, M. (2010). Postmodern narrative theory (2nd ed.). New York: Macmillan International Higher Education.
De Fina, A., & Georgakopoulou, A. (2008). Analysing narratives as practices. Qualitative Research, 8(3), 379-387.
Fenton, C., & Langley, A. (2011). Strategy as practice and the narrative turn. Organization studies, 32(9), 1171-1196.
Fisher, W. R. (1984). Narration as a human communication paradigm: The case of public moral argument. Communications monographs, 51(1), 1-22.
Gilbert, M. (2006). A theory of political obligation: Membership, commitment, and the bonds of society. Oxford: Clarendon Press.
Goodson, I. F., & Gill, S. R. (2011). The narrative turn in social research. Counterpoints, 386, 17-33.
Gupta, A., & Ferguson, J. (1992). Beyond “culture”: Space, identity, and the politics of difference. Cultural anthropology, 7(1), 6-23.
Hall, S. (1980a). Cultural studies: Two paradigms. Media, Culture and Society, 2(1), 57-72.
Hall, S. (1980b). Race, articulation and societies structured in dominance. In UNESCO (Ed.), Sociological theories: Race and colonialism (pp. 305-345). Paris: UNESCO.
Hall, S. (1986). The problem of ideology-Marxism without guarantees. Journal of Communication Inquiry, 10(2), 28-44.
Hall, S. (1999). Cultural studies and its theoretical legacies. In S. During (Ed.), The cultural studies reader (pp. 97-109). London and New York: Routledge.
Hutto, D. D., Brancazio, N. M., & Aubourg, J. (2017). Narrative practices in medicine and therapy: Philosophical reflections. Style, 51(3), 300-317.
Kaewthep, K. (2010). Kan suesan nai phithikam phithikam nai kan suesan (in Thai). [Communication in rituals: Rituals in communication]. Journal of Management Science, Chiang Rai Rajabhat University, 5(1), 1-26
Kaptchuk, T. J. (2011). Placebo studies and ritual theory: A comparative analysis of Navajo, acupuncture and biomedical healing. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 366(1572), 1849-1858.
Kymlicka, W. (1995). Multicultural citizenship: A liberal theory of minority rights. Oxford: Clarendon Press.
Lefebvre, H. (2002). The production of space. In M. J. Dear & S. Flusty (Eds.), The space of postmodernity: Reading in human geography (pp. 131-149). Oxford: Blackwell Publishers.
Lyotard, J.-F. (1984). The postmodern condition: A report on knowledge (Vol. 10). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Malpas, S. (2003). Jean-François Lyotard. London & New York: Routledge.
Ricoeur, P. (1991). Life in quest of narrative. In D. Wood (Ed.), On Paul Ricoeur (pp. 20-33). London & New York: Routledge.
Riessman, C. K. (2008). Narrative methods for the human sciences. Thousand Oaks: Sage.
Robb, J. (2020). Art (pre) history: Ritual, narrative and visual culture in neolithic and bronze age Europe. Journal of archaeological method and theory, 27(3), 454-480.
Sik, D. (2021). From lay depression narratives to secular ritual healing: An online ethnography of mental health forums. Culture, Medicine, and Psychiatry, 45(4), 751-774.
Singsuriya, P., Triyawong, K., & Satrawut, R. (2013). Rueang lao atta lak lae khwamyutitham nai pratya khong por ri koe (in Thai). [Narrative, identity and justice in Paul Ricoeur]. Bangkok: Kobfai Publishing Project.
Somers, M. R. (1994). The narrative constitution of identity: A relational and network approach. Theory and society, 23(5), 605-649.
Tuong, L. V., Hai, M. H., Sao, N. X., Tung, M. V., Xuan, D. T., Ha, P. H. M., . . . Pham Xuan Cu. (2016). Le Van Tuong, Mai Hong Hai, & Ngo Xuan Sao (in Vietnamese). [Geography of Quan Son]. Thanh Hoa: District Party Committee, People’s Council, People’s Committee, Huyen Quan Son, Thanh Hoa Province.
Turner, V. (1982). From ritual to theatre: The human seriousness of play. New York: PAJ Publications.
Walker, A. (2012). Thailand’s political peasants: Power in the modern rural economy. Madison: The University of Wisconsin Press.
Yunkaporta, T., & Moodie, D. (2021). Thought ritual: An Indigenous data analysis method for research. In T. McKenna, D. Moodie, & P. Onesta (Eds.), Indigenous knowledges: Privileging our voices (pp. 87-96). Leiden: Brill.
Zagorin, P. (1999). History, the referent, and narrative: Reflections on postmodernism now. History and theory, 38(1), 1-24.
