ทุนทางสังคมและความเป็นสถาบัน: กุญแจแห่งความอยู่รอดของวิสาหกิจไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการนาเสนอที่สาคัญ 2 ประการ คือ 1. เพื่อ
ชี้ให้เห็นถึงความสาคัญของทุนทางสังคมต่อความอยู่รอดของวิสาหกิจชุมชนไทย และ
2. เพื่ออธิบายกระบวนการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนที่มีทุนทางสังคมเป็นพื้นฐานให้เป็น
สถาบัน โดยการประยุกต์ใช้ทฤษฎีสถาบันเป็นกรอบในการอธิบายร่วมกับแนวคิดทุน
ทางสังคม ด้วยวิธีการศึกษาเชิงเอกสาร รวมทั้งกรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนที่ยัง
ประกอบกิจการอยู่ 3 ราย ผลการศึกษา พบว่า ทุนทางสังคม ซึ่งมีองค์ประกอบที่
สาคัญ คือ ระบบความสัมพันธ์และเครือข่าย ความไว้วางใจ และบรรทัดฐานกลุ่ม
เป็นปัจจัยสาคัญที่มีอิทธิผลต่อความอยู่รอดของวิสาหกิจชุมชนไทย นอกจากนี้ ผล
การศึกษายังแสดงให้เห็นว่า กระบวนการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนให้เป็นสถาบันซึ่ง
อธิบายการได้รับความชอบธรรมและการอยู่รอดของวิสาหกิจชุมชนเหล่านั้น เกิดขึ้น
จากกระบวนการลอกเลียนแบบจากธรรมเนียมปฏิบัติ อันเป็นผลลัพธ์ที่เกิดจากแรง
กดดันทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรทัดฐานกลุ่ม ซึ่งมีการมีส่วนร่วมเป็น
กระบวนการขัดเกลาทางสังคมที่สาคัญ