งานอันมีลิขสิทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับสัตว์

บทคัดย่อ

งานอันมีลิขสิทธิ์เป็นงานที่เกิดขึ้นจากการสร้างสรรค์ด้วยความคิดริเริ่มของตนเอง ที่เรียกว่า “Originality” โดยฝีมือของมนุษย์ แต่งานสร้างสรรค์ที่เกิดจากสัตว์ เช่น ภาพลิงเซลฟี่ ภาพวาดโดยช้าง การแสดงโชว์ของคณะละครสัตว์ ฯลฯ ซึ่งงานสร้างสรรค์เหล่านี้ยังคงมีปัญหา ว่าจะถือเป็นงานที่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายลิขสิทธิ์ได้หรือไม่ และถ้าได้รับความคุ้มครอง ใครจะถือเป็นผู้สร้างสรรค์ หรือเจ้าของลิขสิทธิ์ จากการศึกษาเปรียบเทียบถึงการให้ความคุ้มครองงานอันมีลิขสิทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ ในต่างประเทศ เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร พบว่ากฎหมายของประเทศ สหรัฐอเมริกาตามแนวปฏิบัติของสำนักงานลิขสิทธิ์ได้กำหนดให้ งานสร้างสรรค์ต้องเป็นงานที่มีต้นกำเนิดจากมนุษย์เท่านั้น สัตว์ไม่สามารถเป็นผู้สร้างสรรค์งานอันมีลิขสิทธิ์ตามกฎหมายได้ ส่วนสหราชอาณาจักรได้มีการกำหนดว่าผู้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ คือบุคคล5 หรือมนุษย์6 ต่างจากพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ที่มิได้กำหนดว่างานอันมีลิขสิทธิ์ต้องเกิดขึ้นจากมนุษย์ จึงทำให้เกิดปัญหาในเรื่องของการตีความในส่วนของการเป็นผู้สร้างสรรค์ในประเทศไทย7จากกรณีดังกล่าวนี้ ผู้เขียนแบ่งงานอันมีลิขสิทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ออกเป็น 3 ประเภทคือ (1) การสร้างสรรค์งานโดยฝีมือของมนุษย์ (2) การสร้างสรรค์งานโดยฝีมือของสัตว์ และ (3) การสร้างสรรค์งานร่วมกันระหว่างมนุษย์และสัตว์ ซึ่งผู้เขียนจะอธิบายถึงการสร้างสรรค์งานที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ โดยเฉพาะในกรณีงานสร้างสรรค์ร่วมกันระหว่างมนุษย์และสัตว์ว่าต้องเกิดจากการที่มนุษย์ได้ใช้ความวิริยะอุตสาหะอย่างเพียงพออันมีลักษณะเป็นการสร้างสรรค์งานร่วมกับสัตว์