ข้อสังเกตเกี่ยวกับกฎหมายปกครอง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้ทราบความหมายที่แท้จริงของ “กฎหมายปกครอง” เนื่องจากพบหนังสือ “ประมวลกฎหมายปกครอง” “รวมกฎหมายปกครอง” ที่วางขายทั่วไปและมีไว้ค้นคว้าในห้องสมุดจำนวนหนึ่ง ซึ่งเนื้อหาเป็นการรวบรวมพระราชบัญญัติต่าง ๆ หรือบางเล่มได้นำพระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง เข้ามารวบรวมไว้ด้วย ทำให้ผู้ศึกษากฎหมายเข้าใจว่าพระราชบัญญัติและกฎที่นำมารวบรวมไว้นั้นเป็นกฎหมายปกครอง ซึ่งการจะเรียกกฎหมายฉบับใดฉบับหนึ่งหรือหลายฉบับว่าเป็น “กฎหมายปกครอง” เป็นการไม่ถูกต้อง

กฎหมายไทยที่มีใช้อยู่ในปัจจุบันอยู่ในชื่อ รัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด ประกาศหรือคำสั่งของคณะทหารที่ทำการรัฐประหารยึดอำนาจในการปกครองได้สำเร็จ และประมวลกฎหมาย ส่วนพระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ระเบียบ ข้อบังคับ ข้อบัญญัติท้องถิ่นและบทบัญญัติอื่นที่มีผลบังคับเป็นการทั่วไปมิได้มุ่งหมายแก่บุคคลใดโดยเฉพาะ เป็น “กฎ”

ดังนั้น เพื่อให้เข้าใจว่ากฎหมายปกครองไม่ใช่ชื่อกฎหมาย แต่เป็นชื่อวิชาเรียนกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจปกครองซึ่งมีองค์ประกอบที่สำคัญ คือ มีกฎหมายไม่ว่าจะอยู่ในชื่อใดบัญญัติให้อำนาจหน้าที่แก่ผู้ใช้อำนาจ คือ หน่วยงานทางปกครองหรือหน่วยงานอื่น ๆ ของรัฐ หรือหน่วยงานเอกชนที่ใช้อำนาจปกครองและเจ้าหน้าที่ และผู้ใช้อำนาจจะต้องดำเนินการให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กฎหมายบัญญัติ จึงใช้อำนาจปกครอง    ในการออกกฎ การออกคำสั่งทางปกครอง การกระทำทางปกครอง และสัญญาทางปกครอง เพื่อให้บรรลุตามหน้าที่และเจตนารมณ์ของกฎหมาย