แนวทางการจัดการทรัพยากรป่าชุมชนอย่างยั่งยืนในเขตพื้นที่ภาคตะวันออก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาหากระบวนการจัดการป่าชุมชนของชุมชนต้นแบบบ้านคลองอาราง หมู่ที่ 6 ตำบลบ้านแก้ง อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้วและวิเคราะห์หาปัจจัยความสำเร็จในการจัดการป่าชุมชนเพื่อนำไปกำหนดแนวทางใน การจัดการทรัพยากรป่าชุมชนอย่างยั่งยืนในเขตพื้นที่ภาคตะวันออก
ผลการศึกษาพบว่า การจัดการทรัพยากรป่าชุมชนที่สามารถจัดการได้อย่างยั่งยืน ต้องคำนึงถึงการได้ประโยชน์ที่สมดุลกันระหว่างป่ากับชุมชน มีการวางแผนจัดการโดยไม่แยกป่าออกจากชุมชน กิจกรรมที่ถูกกำหนดภายใต้กฎ ระเบียบ ตามมติของชุมชนต้องไม่ส่งผลกระทบใด ๆ ต่อผลประโยชน์ที่เคยได้รับจากทรัพยากรป่าชุมชน การดำเนินการ ทุกอย่างจะต้องเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน และต้องสร้างความตระหนักรู้ถึงผลกระทบจากการทำลายป่าชุมชน นอกจากนี้ การสร้างความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรป่าชุมชนยังแสดงให้เห็นถึงความสามัคคีและความเข้มแข็งของชุมชน
ดังนั้น เพื่อให้แนวทางการจัดการทรัพยากรป่าชุมชนมองเห็นอย่างเป็นรูปธรรม จึงกำหนดขั้นตอนการจัดการ โดยการจัดตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการป่าชุมชน การกำหนดวิสัยทัศน์และวัตถุประสงค์ การสร้างความตระหนักรู้ในเรื่องการอนุรักษ์ป่า ที่สอดคล้องกับวิถีชุมชน การกำหนดกฎ ระเบียบและบทลงโทษที่ชัดเจนในการใช้ประโยชน์จากป่าร่วมกัน และการให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการเพาะพันธุ์กล้าไม้สำหรับปลูกเพิ่มหรือทดแทนในโอกาสต่าง ๆ
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่น คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่น ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่น ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ หรือเพื่อกระทำการใดๆจะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่นก่อนเท่านั้น
References
โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. “สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่ม 21” http://saranukromthai.or.th/ (สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2561).
ประเมิน กาฬภักดี. แนวทางการจัดการทรัพยากรป่าชุมชนอย่างยั่งยืนในเขตพื้นที่ภาคตะวันออก (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช, 2561.
ปวีณา วงศ์หงษ์, จินตนา อมรสงวนสิน, และณัฐพล จันทร์แก้ว, “การถอดบทเรียนการจัดการป่าชุมชน : กรณีศึกษาป่าชุมชนบ้านตะเกราทอง หมู่ 6 ตำบลบ้านแสง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง,” วารสารวิจัยรำไพพรรณี 11, ฉ.1 (2560): 122–132.
มงคล ด่านธานินท์, บัญชา แก้วส่อง, วีระ ภาคอุทัย, ประสิทธิ์ คุณุรัตน์ และ สุวิทย์ ธีรศาสวัต. ป่าชุมชนในประเทศไทย: แนวทางการพัฒนา เล่ม 3 ป่าชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ: สถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา, 2536.
มูลนิธิสืบนาคะเสถียร. “รายงานสถานการณ์ป่าไม้ไทย ประจำปี 2559 – 2560.” https://www.seub.or.th/document/ (สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2562).
มูลนิธิสืบนาคะเสถียร. “รายงานสถานการณ์ป่าไม้ไทย ประจำปี 2560 -2561.” https://www.seub.or.th/document/ (สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2562).
สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดสระแก้ว. “ข้อมูลพื้นฐานด้านการเกษตรและสหกรณ์จังหวัดสระแก้ว ประจำปีงบประมาณ 2561.” (เอกสารเผยแพร่), สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดสระแก้ว, 2561.
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. “ธรรมนูญสุขภาพเพื่อสุขภาวะชุมชน.” https://www.nationalhealth.or.th/ (สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2562).
สำนักจัดการป่าชุมชน กรมป่าไม้. “ข้อมูลป่าชุมชนในประเทศไทย ข้อมูลป่าชุมชนต้นแบบจังหวัดสระแก้ว.” https://www.forest.go.th/ (สืบค้นเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2562).
เสน่ห์ จามริก และคณะ, ป่าชุมชนในประเทศไทย: แนวทางการพัฒนา เล่ม 1, กรุงเทพฯ: สถาบันท้องถิ่นพัฒนา, 2536.
Ostrom, E. Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems, American Economic Review, 2010.