ปัญหาการบังคับใช้กฎหมายในเรื่องเขตอำนาจศาลเยาวชนและครอบครัวตามมาตรา 95 แห่งพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธี พิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553

บทคัดย่อ

            บทความวิจัยเชิงคุณภาพนี้ ได้ศึกษาถึงเจตนารมณ์ของกฎหมายว่าด้วยศาลเยาวชนและครอบครัว ตามมาตรา 95 กรณีเด็กหรือเยาวชนกระทำความผิดในท้องที่ที่มีถิ่นที่อยู่ปกติ หรือกระทำความผิดในท้องที่อื่น ซึ่งกฎหมายได้กำหนดให้ศาลในท้องที่ที่มีถิ่นที่อยู่ปกติเป็นผู้พิจารณาคดีหลัก เว้นแต่การกระทำความผิดได้เกิดในท้องที่อื่น และการพิจารณาคดีในท้องที่นั้น จะเป็นประโยชน์แก่เด็กหรือเยาวชนก็ให้ศาลในเขตท้องที่นั้นรับคดีไว้พิจารณา

            เมื่อศึกษาจึงพบว่า ศาลเยาวชนและครอบครัว ได้ใช้หลักการพิจารณาคดีเด็กหรือเยาวชน ในท้องที่ที่ได้กระทำความผิด โดยไม่นำคดีไปพิจารณาในเขตอำนาจศาลที่อยู่ในท้องที่ที่เด็กหรือเยาวชนมีถิ่นที่อยู่ปกติ เด็กหรือเยาวชนจึงไม่อาจใช้สิทธิทางศาล เพื่อต่อสู้คดีในเขตท้องที่ที่ตนเองมีถิ่นที่อยู่ปกติได้ เป็นการขัดกับเจตนารมณ์ของกฎหมายว่าด้วยศาลเยาวชนและครอบครัว ที่ประสงค์ให้ศาลในเขตท้องที่ที่เด็กหรือเยาวชนทีมีถิ่นที่อยู่ปกติเป็นผู้พิจารณาคดีเป็นหลัก และให้ศาลในท้องที่ที่เด็กหรือเยาวชนกระทำความผิดรับพิจารณาเป็นข้อยกเว้น ซึ่งไม่เกิดเป็นประโยชน์แก่เด็กหรือเยาวชนอย่างแท้จริง

              ผู้เขียนเห็นว่า ควรกำหนดกฎหมายให้พนักงานอัยการมีอำนาจในการโอนสำนวนการสอบสวนไปยังพนักงานอัยการในท้องที่ที่เด็กหรือเยาวชนมีถิ่นที่อยู่ปกติ     และ ศาลแห่งท้องที่ที่เด็กหรือเยาวชนกระทำความผิด ควรไต่สวนให้ประจักษ์ว่า หากรับพิจารณาคดีแล้ว จะเป็นประโยชน์แก่เด็กหรือเยาวชนยิ่งไปกว่าศาลที่มีถิ่นที่อยู่ปกติของเด็กหรือเยาวชน