การวิเคราะห์สภาพคล่องทางการเงิน ประสิทธิภาพในการดำเนินงาน ภาระหนี้สิน และความสามารถในการอยู่รอดของโรงพยาบาลรัฐบาลในจังหวัดเชียงราย The Analysis of Liquidity Ratios, Efficiency Ratios, Leverage Ratios And Ability Survive Ratios of Government Hospitals In Chiang Rai Province

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์เปรียบเทียบแนวโน้มสภาพคล่องทางการเงิน ประสิทธิภาพในการดำเนินงาน ภาระหนี้สิน และความสามารถในการอยู่รอดของโรงพยาบาลรัฐบาลในจังหวัดเชียงราย ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 - 2562 ในภาพรวมและระหว่างกลุ่มตามขนาดของโรงพยาบาล พร้อมทั้งวิเคราะห์หาสาเหตุและแนวทางการแก้ไขปัญหาการขาดสภาพคล่องทางการเงิน ประสิทธิภาพในการดำเนินงานต่ำ ภาระหนี้สินสูง และความสามารถในการอยู่รอดต่ำของโรงพยาบาลรัฐบาล ซึ่งใช้งบการเงินปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 – 2562 ของโรงพยาบาลรัฐบาลในจังหวัดเชียงราย จำนวน 18 แห่ง ทำการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านสภาพคล่องทางการเงิน ด้านประสิทธิภาพในการดำเนินงาน ด้านภาระหนี้สิน และด้านความสามารถในการอยู่รอด โดยใช้เกณฑ์มาตรฐานค่าเฉลี่ยในการวัดผลอัตราส่วนทางการเงิน และกรณีที่พบแนวโน้มอยู่ในเกณฑ์พอใช้และเกณฑ์ต่ำ ผู้วิจัยจะดำเนินการสัมภาษณ์นักบัญชีของโรงพยาบาลเพื่อหาสาเหตุและแนวทางแก้ไข

ผลการวิจัยพบว่าเมื่อพิจารณาภาพรวมมีแนวโน้มสภาพคล่องทางการเงินและภาระหนี้สินอยู่ในเกณฑ์ดี ความสามารถในการอยู่รอดอยู่ในเกณฑ์พอใช้ ประสิทธิภาพในการดำเนินงานอยู่ในเกณฑ์ต่ำ เช่นเดียวกันกับ การวิเคราะห์ระหว่างกลุ่มขนาดโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลแม่ข่าย โรงพยาบาลชุมชนขนาดใหญ่ โรงพยาบาลชุมชนขนาดกลาง และโรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก แสดงให้เห็นว่าโรงพยาบาลรัฐบาลในจังหวัดเชียงรายมีปัญหาแนวโน้มที่รายได้จากการให้บริการต่ำกว่าค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน โดยโรงพยาบาลจะต้องรับรู้รายได้ให้ครบถ้วน และต้องมีระบบบริหารจัดการค่าใช้จ่ายของโรงพยาบาล ปัญหาระบบการเรียกเก็บค่ารักษาพยาบาล โรงพยาบาลต้องเร่งรัดการเรียกเก็บค่ารักษาพยาบาลให้ทันเวลา ปัญหาการใช้ประโยชน์จากสินทรัพย์ของโรงพยาบาลที่ก่อให้เกิดรายได้จากการให้บริการยังไม่เต็มที่หรืออาจมีการลงทุนในสินทรัพย์มากเกินไป โรงพยาบาลจะต้องสอบทานความมีตัวตนของสินทรัพย์และค่าเสื่อมราคาสะสมกับทะเบียนคุมสินทรัพย์และงบทดลองในระบบบัญชี ปัญหาโรงพยาบาลขนาดเล็กเปลี่ยนวัสดุเป็นรายได้ช้าทำให้เกิดปัญหาวัสดุคงค้างนาน โรงพยาบาลจะต้องดำเนินการจัดซื้อวัสดุตามแผนการจัดซื้อ พร้อมทั้งบันทึกรับวัสดุเข้าคลังก่อนจ่ายวัสดุให้หน่วยงานย่อย และรายงานวัสดุที่เหลืออยู่ทั้งหมดให้งานบัญชีบันทึกจำนวนวัสดุให้ถูกต้อง และปัญหาระบบบริหารจัดการการจ่ายชำระหนี้ไม่มีประสิทธิภาพ โรงพยาบาลควรดำเนินการจัดซื้อจัดจัดจ้างให้ถูกต้องตามกระบวนการ และควรมีระบบการควบคุมภายในโดยสอบทานข้อมูลความมีอยู่จริงของเจ้าหนี้กับทะเบียนคุมเจ้าหนี้ พร้อมทั้งจัดทำรายงานเสนอให้ผู้บริหารโรงพยาบาลทราบ

คำสำคัญ: โรงพยาบาลรัฐบาล  สภาพคล่องทางการเงิน  ประสิทธิภาพในการดำเนินงาน  ภาระหนี้สิน  ความสามารถในการอยู่รอด