หลักสูตรท้องถิ่น “คนเชียงของ” กับการขยายพรมแดนความเป็นพลเมืองในพื้นที่ชายแดน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ความเป็นพลเมืองในหลักสูตรท้องถิ่นของโรงเรียนชายแดนไทย-สปป.ลาว อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ผู้วิจัยเลือกโรงเรียนขรราชวิทยา (นามสมมุติ) อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เป็นพื้นที่วิจัย และเลือกใช้วิธีการเก็บรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ได้แก่ 1) เอกสารหลักสูตรท้องถิ่น “คนเชียงของ” และ 2) การเก็บข้อมูลภาคสนาม ได้แก่ การสังเกตการณ์ และการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง โดยเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญแบบเจาะจง ได้แก่ ครูผู้สอน 3 คน ตัวแทนภาคประชาสังคม 1 คน และนักเรียน 9 คน และเก็บรวบข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2562- 29 กุมภาพันธ์ 2563 โดยใช้แนวคิดพลเมืองเชิงวัฒนธรรมของ Renato Rosaldo (1994) เป็นกรอบในการศึกษาวิเคราะห์ พบว่า หลักสูตรท้องถิ่น “คนเชียงของ” นำเสนออุดมการณ์ความเป็นพลเมืองในฐานะ “พลเมืองเชียงของ/คนเชียงของ” ที่มีสำนึกของการเป็นสมาชิกของชุมชนวัฒนธรรมร่วมกันบนพื้นฐานของปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้คน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติลุ่มน้ำแม่โขง เช่นเดียวกับปฏิบัติการของหลักสูตรมีความหยืดหยุ่นและหลากหลายทั้งสถานที่ วิธีการ และผู้สอนในการผลิตซ้ำอุดมการณ์ ขณะเดียวกันหลักสูตรได้สร้างพื้นที่และเสริมพลังอำนาจให้นักเรียนแสดงออกถึงความเป็นพลเมืองที่หลากหลายตามภูมิหลังทางวัฒนธรรม การเป็นสมาชิก และการมีสำนึกร่วม ได้แก่ ชุมชน/หมู่บ้าน ชาติพันธุ์ สายสกุล/เครือญาติ และคนเชียงของ ทว่าหลักสูตรและปฏิบัติการของหลักสูตรท้องถิ่นก็ยังคงต้องเผชิญและท้าทายกับวัฒนธรรมโรงเรียนที่ยึดโยงกับอุดมการณ์พลเมืองของรัฐ
Article Details
รายละเอียดของลิขสิทธ์
References
Apple, M. W. (2013). Knowledge, Power, and Education: The Selected Works of Michael W. Apple. New York: Routledge.
Buadaeng, C. (2007). State Education Development in Hill Tribe Community. Chiang Mai: Center for Ethnic Studies and Development, Social Research Institute, Chiang Mai University. (in Thai)
Buadaeng, C. (2013). Children of Migrant Labors from Myanmar: Education and Cross Border Identity. in Suchada Thaweesit (Editor), Citizenship in Globalization (pp. 124-155). Bangkok: Thai Health Promotion Foundation. (in Thai)
Chantavanich, S. (2012). Qualitative Research (20th ed.) Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
Fernandez, J. S. (2015). Latina/o Youth Cultural Citizenship: Re-Conceptualizing Dominant Constructions of Citizenship through Membership, Sense of Belonging, Claiming Space and Rights. Santa Cruz: Ph.D. Dissertation (Latin American & Latino Studies), University of California, Santa Cruz.
Ganjanapan, A. (2008). Multicultural in Transformative Social and Cultural Context. in Proceeding of “Nationalism and Multiculturalism” Conference. Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University. (in Thai)
Jatuporn, O., & Wattanatorn, A. (2014). Paradigms and Ideologies in Curriculum Development: From Scientific Management to Emancipatory Paradigm. Journal of Education Studies, 42 (3), 160-174. (in Thai)
Koraratwittaya School (pseudonym). (2017). Local Curriculum Framework: “Kon Chiang Khong”. Chiang Rai: Social Studies, Religion and Culture Department, Ban Rim Khong School. (in Thai)
Kymlicka, W. (1995). Multicultural Citizenship: A Liberal Theory of Minority Rights. Clarendon Press.
Leepreecha, P. (2013). (Editorial) Multiculturalism: Meaning, Paradigm and Status. Journal of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University, 25(2), 7-27. (in Thai)
McLaren, P. (1998). Life in Schools: Introduction to Critical Pedagogy in the Foundations of Education (3th ed.). New York: Longman.
Pipatpen, M. (2004). The Inclusion of Local Wisdom into Thai Schooling System. Ed.D. (Development Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. (in Thai)
Podhisita, C. (2016). The Art and Science in the Qualitative Research (7th edition). Bangkok: Amarin Printing. (in Thai)
Preechasinlapakun, S. (2011). 100 Years of Thai Nationality, Past 1. Vibhasa Magazine, 5(5),16-44. (in Thai)
Rosaldo, R. (1994). Cultural Citizenship and Educational Democracy. Cultural Anthropology, 9(3), 402-411.
Rosaldo, R. (1994a). Cultural Citizenship in San Jose, California. PoLAR: Political and Legal Anthropology Review, 17(2), 57-64.
Sapphasuk, W. (2019). Cultural Citizenship Construction in Thailand – Lao PDR Border School. Chiang Mai: Doctor of Philosophy (Education), Graduate School, Chiang Mai University.
Sapphasuk, W., & Nawarat, N. (2019). New Actors and Space Contestation for Ideology Representation in a Thai-Laos Border School: A Case Study of Chiang Rai Province. MFU Connexion: Journal of Humanities and Social Sciences, 8(2), 87-106.
Seeneang, N., Nakhonthap, A., & Satjakul, K. (2013). Synthesis of Local Knowledge Sets for the Promotion of Community Education. Journal of Behavioral Science, 19(1),133-154. (in Thai)
Siwarom, S. (2008). Social Science of Education. Chiang Mai: Sangsan. (in Thai)
Thanosawan, A. (2002). Formal Education: Exercising Power through Knowledge and Designating Village Communities to be the Other. Bangkok: Ed.D. (Development Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. (in Thai)