อนุภาคนิทานสู่ไสยพาณิชย์ : การผลิตเครื่องรางของขลังพญานาคที่วังคำชะโนด Production of Amulet from the Naga Myth Motif in Kham Chanod

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษารูปแบบและวิธีการการคัดสรรอนุภาคของตำนานและนิทานที่เกี่ยวข้องกับพญานาค เพื่อใช้สำหรับการออกแบบ นิยาม และการผลิตสินค้าในรูปวัตถุมงคลว่าผู้ผลิตได้เลือกอนุภาคใดเข้าไปตีความใหม่หรือใช้ในการผลิตรูปแบบสินค้า ทั้งยังตั้งคำถามต่อการผลิตวัตถุมงคลว่าเราสามารถมองเห็นปรากฏการณ์ทางสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาใดในปัจจัยการผลิตสินค้าเหล่านี้

ผลการศึกษาพบว่า ผู้ผลิตมักเลือกอนุภาคที่มีลักษณะโดดเด่นด้านความเป็นอภินิหาร และความศักดิ์สิทธิ์ของตำนาน เพื่อมาประกอบกับความศักดิ์สิทธิ์จากการปลุกเสก ภาวะการทับซ้อนของความศักดิ์สิทธิ์ทั้งจากเรื่องเล่าและพิธีกรรม ทำให้วัตถุมงคลมีพลังและมียอดจำหน่ายที่สูง ดึงดูดผู้บริโภคในหันมาบริโภคความหมายในตัวบทนิทานและตำนานมากกว่ารูปลักษณ์ของสินค้า ทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงความก้าวหน้าของระบบโลกาภิวัตน์ที่มีผลต่อการผลิตสินค้า โดยการคัดสรรวัฒนธรรมดั้งเดิมเข้ามาผลิตซ้ำ รูปแบบการคัดสรรนี้เองงที่เราจะพบเห็นการปะทะประสานทางวัฒนธรรมและการนิยามความหมายใหม่ต่อสินค้าวัตถุมงคล

คำสำคัญ : การผลิต, อนุภาคนิทาน,พญานาค,คำชะโนด