การพัฒนาโมเดลธุรกิจแคนวาสแบบมีส่วนร่วมเพื่อเพิ่มความสามารถในการประกอบธุรกิจ ของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผลไม้แปรรูปบ้านเสี้ยว

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาการใช้โมเดลธุรกิจแคนวาส (BMC) ในการเพิ่มความสามารถการประกอบธุรกิจของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผลไม้แปรรูปบ้านเสี้ยวแบบมีส่วนร่วม งานวิจัยนี้เป็นวิจัยแบบวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 15 ราย เป็นผู้นำและทีมงานบริหารของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เก็บข้อมูลโดยแบบสังเกต แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และการจัดเวทีแบบมีส่วนร่วม ทำการศึกษาบริบทพื้นที่ วิเคราะห์ศักยภาพกลุ่ม สร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน จัดทำแผนธุรกิจและโมเดลธุรกิจแคนวาสโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของกลุ่ม และเปรียบเทียบผลการดำเนินงาน แล้วทำการวิเคราะห์และสังเคราะห์เนื้อหา นำเสนอเนื้อหาในรูปแบบเชิงพรรณนา

            ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผลไม้แปรรูปบ้านเสี้ยวเป็นธุรกิจชุมชนที่มีกิจกรรมการแปรรูปและขายผลิตภัณฑ์จากมะขามหวานในพื้นที่ แต่กลุ่มมีรูปแบบการดำเนินธุรกิจยังไม่ชัดเจน จึงทำการหาและกำหนดลักษณะลูกค้าเป้าหมายหลักจากกลุ่มลูกค้าที่มีการซื้อสินค้าเป็นประจำ และมีการสร้างโมเดลธุรกิจแคนวาสใน 9 ประเด็น คือ กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย คุณค่าที่นำเสนอ ช่องการนำเสนอ การสร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มลูกค้า รายได้ที่เกิดจากากรขาย ทรัพยากรหลักในการดำเนินธุรกิจ กิจกรรมหลักของธุรกิจ และพันธมิตรคู่ค้าทางธุรกิจ หลังจากการใช้โมเดลธุรกิจแคนวาสในการดำเนินธุรกิจแล้วพบว่ากลุ่มมีความสามารถในการประกอบธุรกิจดีขี้น โดยรายได้เพิ่มขึ้น 3.49 เท่า
มีศักยภาพการผลิตเพิ่มขึ้น 1.6 เท่า และกลุ่มมีสภาพคล่องทางการเงินดีขึ้น ทำให้เห็นว่าการใช้โมเดลธุรกิจแคนวาสช่วยให้กลุ่มมีการพัฒนาและเรียนรู้การดำเนินธุรกิจได้เป็นอย่างดี