สมดุลชีวิตการทำงานและคุณภาพชีวิตการทำงาน ของพนักงานระดับปฏิบัติการในองค์กรอิสระของรัฐ: กรณีศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า
คำสำคัญ:
สมดุลชีวิตและการทำงาน, คุณภาพชีวิตการทำงาน, องค์กรอิสระของรัฐ, การบริหารทรัพยากรมนุษย์บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความสมดุลชีวิตและการทำงาน (Work-Life Balance: WLB) และคุณภาพชีวิตการทำงาน (Quality of Work Life: QWL) ของพนักงานระดับปฏิบัติการในองค์กรอิสระของรัฐ: กรณีศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ตลอดจนศึกษาผลของ WLB ที่มีต่อ QWL และเปรียบเทียบ WLB และ QWL ระหว่างพนักงานสายงานหลักและสายงานสนับสนุน กลุ่มตัวอย่างคือพนักงานระดับปฏิบัติการจำนวน 94 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Pearson’s Correlation Coefficient การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ และ Independent Samples t-test ผลการวิจัยพบว่า พนักงานมีระดับ WLB และ QWL โดยรวมอยู่ในระดับมาก โดย WLB ด้านสติปัญญา (X̄ = 3.77) และ QWL ด้านโอกาสในการพัฒนาศักยภาพ (X̄ = 3.75) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ทั้งนี้ WLB โดยรวมมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับสูงกับ QWL (r = .847) โดยเฉพาะด้านสติปัญญา การเงิน และด้านครอบครัว มีความสัมพันธ์กับหลายมิติของ QWL อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) ผลการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณยังชี้ให้เห็นว่า WLB 4 ด้านได้แก่ ด้านการทำงาน ครอบครัว การเงิน และสติปัญญา ส่งผลเชิงบวกต่อ QWL อย่างมีนัยสำคัญ (p < .05) โดยเฉพาะ WLB ด้านสติปัญญามีอิทธิพลมากที่สุด (β = .288) ในขณะที่ WLB ด้านเวลาไม่มีอิทธิพลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = .200) ทั้งนี้ พบว่า WLB และ QWL ของพนักงานสายงานหลักและสายงานสนับสนุนไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการส่งเสริม WLB เพื่อยกระดับQWL ของพนักงานอย่างยั่งยืนในกรณีศึกษานี้
เอกสารอ้างอิง
Aryee, S., Srinivas, E. S., & Tan, H. H. (2005). Rhythms of life: Antecedents and outcomes of work–family balance in employed parents. Journal of Applied Psychology, 90(1), 132–146.
Bhende, P., Parab, M., & Kulkarni, R. (2020). Work-life balance and quality of work life: A study of employees in service sector. Studies in Indian Place Names, 40(1), 121–130.
Bhende, P., Patil, P. S., & Shaikh, A. (2020). Work-life balance and quality of work life among employees. International Journal of Research and Analytical Reviews, 7(4), 499–505.
Bowin, R. B., & Harvey, D. (2001). Human Resource Management: An Experiential Approach. New Jersey: Prentice Hall.
Byars, L. L., & Rue, L. W. (1997). Human Resource Management (5th ed.). Boston, MA: Irwin/McGraw-Hill.
Carlson, D. S., Grzywacz, J. G., & Kacmar, K. M. (2010). The relationship of schedule flexibility and outcomes via the work–family interface. Journal of Managerial Psychology, 25(4), 330–355.
Choi, S. B., & Kim, K. (2012). Work environment and employees’ well-being: The role of perceived safety and health promotion. Journal of Safety Research, 43(5–6), 329–340.
Czerwińska-Lubszczyk, A., & Byrtek, N. (2024). Work-life balance in SME sector and large enterprises. Management Systems in Production Engineering, 32(1), 24–32.
Davis, K., & Newstrom, J. W. (1989). Human Behavior at Work: Organizational Behavior (8th ed.). Boston, MA: McGraw-Hill.
De Cieri, H., Holmes, B., Abbott, J., & Pettit, T. (2002). Achievements and challenges for work–life balance strategies in Australian organizations. The International Journal of Human Resource Management, 13(2), 273–294.
Department of Labour of New Zealand. (2006). Work-life balance in New Zealand: A Snapshot of Employee and Employer Attitudes and Experiences. Wellington, New Zealand: Department of Labour.
Greenhaus, J. H., Collins, K. M., & Shaw, J. D. (2002). The relation between work–family balance and quality of life. Journal of Vocational Behavior, 63(3), 510–531.
Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (2009). Basic Econometrics (5th ed.). Boston, MA: McGraw-Hill.
Hasan, N., Jawaad, M., & Butt, M. (2021). The influence of person–job fit, work–life balance, and work conditions on organizational commitment: Investigating the mediation of job satisfaction in the private sector of the emerging market. Sustainability, 13(12), 6622. https://doi.org/10.3390/su13126622
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). London: Pearson Education.
Hongsaeng, P. (2012). Human Resource Management. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [In Thai].
Huse, E. F., & Cummings, T. G. (1985). Organizational Development and Change. St. Paul, MN: West Publishing.
Immak, B. (2015). Quality of work life and organizational commitment of employees in an electronic parts manufacturing company in the eastern region. Master’s thesis. Chonburi: Burapha University. [In Thai].
Ivancevich, J. M. (1998). Human Resource Management (7th ed.). Boston, MA: Irwin/McGraw-Hill.
King Prajadhipok’s Institute. (2020). Roles and powers of independent organizations under the Constitution. Bangkok: King Prajadhipok’s Institute. [In Thai].
Kotler, P., & Armstrong, G. (2002). Principles of Marketing (11th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Kumari, N., & Sharma, A. K. (2019). Work-life balance and job satisfaction: A review of literature. International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE), 8(9S3), 765–768.
Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality (2nd ed.). New York: Harper & Row.
Merrill, D., & Merrill, R. (2003). Life Matters: Creating a Dynamic Balance Of Work, Family, Time, and Money. Boston, MA: McGraw-Hill.
Mondy, R. W., Noe, R. M., & Premeaux, S. R. (1999). Human Resource Management (7th ed.,). New Jersey: Prentice Hall.
Phongatichat, P. (2006). Modern Human Resource Management. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [In Thai].
Putra, K. A. (2023). Work-life balance and psychological well-being in early adult single women. Jurnal Sosio Humaniora, 14(1), 1–10.
Sangdara, S. (2018). The relationship between quality of work life and organizational commitment of personnel at the Bangkok Juvenile Observation and Protection Center. Master’s thesis. Bangkok: Silpakorn University. [In Thai].
Sangsavang, S. (2016). Factors affecting the quality of work life of private company employees in Nakhon Ratchasima Province. Master’s thesis. Nakhon Ratchasima : Nakhon Ratchasima Rajabhat University. [In Thai].
Singhareuk, W. (2021). Creative human resource management of savings cooperatives in Thailand. Doctoral dissertation. Bangkok: Silpakorn University. [In Thai].
Sirgy, M. J., & Lee, D. J. (2018). Work-life balance: A quality-of-life model. Applied Research in Quality of Life, 13(1), 1–17.
Sirgy, M. J., & Lee, D. J. (2018). Work-life balance: An integrative review. Applied Research in Quality of Life, 13(1), 229–254.
State Services Commission. (2005). Work-life Balance: A Resource for the State Services. Wellington, New Zealand: State Services Commission.
Thipso, C. (2007). Work-life balance creation of employees in business organizations. Master’s thesis. Bangkok: Thammasat University. [In Thai].
Trade Competition Commission of Thailand. (2018). Regulation on Human Resource Management of the Trade Competition Commission Office B.E. 2561 (2018). Retrieved from http://www.tcct.go.th
Wailom, W. (2020). Quality of work life management of employees in local administrative organizations. Master’s thesis. Mahasarakham: Mahasarakham University. [In Thai].
Walton, R. E. (1975). Criteria for quality of working life. In L. E. Davis & A. B. Cherns (Eds.), The quality of working life (Vol. 1, pp. 91–104). New York: Free Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการจัดการสมัยใหม่
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
