รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะของครูที่ปรึกษาที่พึงประสงค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 6
คำสำคัญ:
คุณลักษณะที่พึงประสงค์สำหรับครูที่ปรึกษา, จิตตปัญญาศึกษา, การพัฒนารูปแบบบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันคุณลักษณะของครูที่ปรึกษาที่พึงประสงค์ พัฒนาและประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะของครูที่ปรึกษาที่พึงประสงค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 6 กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 ครูที่ปรึกษา จำนวน 359 คน กลุ่มที่ 2 โรงเรียนที่มีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ จำนวน 2 โรงเรียน กลุ่มที่ 3 ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 8 คน และครูที่ปรึกษาจำนวน 17 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ มาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าอำนาจจำแนก t ของแบบสอบถามมากกว่า 1.75 มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .98 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์ค่าสถิติพื้นฐาน ( ,SD ) การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (CFA) และทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
- องค์ประกอบเชิงยืนยันคุณลักษณะของครูที่ปรึกษาที่พึงประสงค์ ประกอบไปด้วยเจตคติที่ดีต่อตนเองและผู้อื่น ความเป็นมิตรและความมั่นคงทางอารมณ์ โดยมีน้ำหนักองค์ประกอบของตัวแปรทั้ง 3 ตัวแปรมีค่าเป็นบวก มีค่าน้ำหนักระหว่าง 0.88 – 0.99 มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
- รูปแบบที่ได้ประกอบด้วย 3 หน่วยการเรียนรู้ ได้แก่ เจตคติที่ดีต่อตนเองและผู้อื่น ความเป็นมิตร และความมั่นคงทางอารมณ์ โดยใช้แนวคิดจิตตปัญญาศึกษาทั้งสิ้น 4 กระบวนการ ได้แก่ พิจารณาใจใคร่ครวญ เชื่อมโยงสัมพันธ์ พัฒนาอย่างมุ่งมั่น และแบ่งปันการเรียนรู้
- การประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการใช้รูปแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิทั้ง 8 ท่าน พบว่ามีความเหมาะสมและความเป็นไปได้ อยู่ในระดับมากทุกหน่วยการเรียนรู้และจากกลุ่มผู้ใช้จำนวน 17 คน ใน 4 ประเด็น ได้แก่ ความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ ผลการประเมินพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุดทุกหน่วยการเรียนรู้
References
กรกฎา นักคิ้ม. (2559). สมรรถนะครูที่ปรึกษาของนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา (YC) ภาคกลาง. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 8(2), 88–102. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2557). รายงานการดำเนินงานของรัฐต่อสาธารณะรายปี ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2557. กรุงเทพฯ: กระทรวงยุติธรรม.
กอบแก้ว มโนมัยพิบูลย์. (2551). การเรียนรู้เพื่อการแลกเปลี่ยนและจิตตปัญญาศึกษา Transformative Learning and Contemplative Education. จิตตปัญญาศึกษา: การศึกษาเพื่อพัฒนามนุษย์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล.
ฆนัท ธาตุทอง. (2554). สบายตา โมเดล: รูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาทักษะทางปัญญา. นครปฐม: เพชรเกษมการพิมพ์. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ดลใจ ถาวรวงศ์ ตันเจริญ. (2553). กระบวนการขัดเกลาคุณธรรมจริยธรรมของเยาวชนต้นแบบจังหวัดฉะเชิงเทรา. (ปริญญานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษาและการพัฒนาสังคม). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.
เทียมจันทร์ พานิชย์ผลินไชย. (2558). การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแนวจิตตปัญญาศึกษาเพื่อพัฒนาครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. สักทอง: วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์(สทมส), 21(1), 55-66.
ธนา นิลชัยโกวิทย์. (2551). หนังสือรวบรวมบทความการประชุมวิชาการประจำปี 2551 เรื่องจิตตปัญญาศึกษาการศึกษาเพื่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. กรุงเทพฯ: โครงการศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล.
นงลักษณ์ เขียนงาม. (2555). พฤติกรรมการเรียนรู้เกี่ยวกับสุขภาพตามแนวจิตตปัญญาศึกษาของนักศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (รายงานผลการวิจัย). เชียงใหม่: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นิตยา ดัสกรปราชัย. (2553). การเปรียบเทียบความคิดเห็นเกี่ยวกับเจตคติความรู้ และพฤติกรรมของผู้ปฏิบัติงานแนะแนวและการให้คำปรึกษาในสถานศึกษา ระหว่างนักศึกษาสาขาจิตวิทยาการให้คำปรึกษาในระดับปริญญาตรีและครูแนะแนว. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
นิรันดร์ จุลทรัพย์. (2558). การแนะแนวเพื่อพัฒนาผู้เรียน. สงขลา: บริษัท นำศิลป์โฆษณา.
ประเวศ วะสี. (2549). พระเจ้าอยู่หัวกับรหัสพัฒนาใหม่ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ร่วมด้วยช่วยกัน.
ปุญณดา ภุมราภรณ์. (2557). การพัฒนาตัวแบบเสริมสร้างภาวะผู้นาของหัวหน้าพนักงานต้อนรับบนเครื่องบินตามการประยุกต์ฐานคิดจิตตปัญญาศึกษาในสายการบินให้บริการเต็มรูปแบบ (ปริญญานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พลวัต วุฒิประจักษ์. (2553). การพัฒนาหลักสูตรรายวิชาจิตตปัญญาศึกษา สำหรับนักศึกษาครู เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตครูที่พึงประสงค์. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พิภักดิ์ จิตสาคร. (2558). คุณลักษณะที่เป็นจริงและที่พึงประสงค์ของครูที่ปรึกษาตามทัศนะของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นโรงเรียนจุฬเทพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.
เรืองเดช วงศ์หล้า. (2555). คู่มือและแนวปฏิบัติอาจารย์ที่ปรึกษา. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
ลักษณา สกุลทอง. (2550). การพัฒนาการเห็นคุณค่าในตนเองของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้โปรแกรมฝึกการคิดแบบโยนิโสมนสิการ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
วนิดา ชนินทยุทธวงศ์. (2551). คู่มือครูการดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ความไม่สงบชายแดนใต้. กรุงเทพ: สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
วิจักขณ์ พานิช. (2550). เรียนรู้ด้วยใจอย่างใคร่ครวญ: การศึกษาดั่งเส้นทางแสวงหาทางจิตวิญญาณ. กรุงเทพฯ: สวนเงินมีมา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2551). การพัฒนาความเข้มแข็งระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน หลักสูตรครูแนะแนว. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2559). นโยบาย ปีงบประมาณ 2560 สำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร แห่งประเทศไทย.
สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดฉะเชิงเทรา. (2554). แผนการจัดสวัสดิการสังคมจังหวัดฉะเชิงเทรา (พ.ศ. 2555-2559). ฉะเชิงเทรา: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
สำนักงานสถิติจังหวัดสมุทรปราการ. (2558). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์จังหวัดสมุทรปราการ. สมุทรปราการ: จังหวัดสมุทรปราการ.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2547). แนวทางการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: องค์การรับส่งสินค้า และพัสดุภัณฑ์.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2551). แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
อังคาร สวัสดี. (2553). คุณลักษณะที่เป็นจริงและที่พึงประสงค์ของครูที่ปรึกษาตามทัศนะของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นของโรงเรียนเมืองพัทยา 7 (บ้านหนองพังแค) สังกัดสำนักการศึกษาเมืองพัทยา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.
Corey, G. (2001). Theory and practice of counseling and psychotherapy (6th ed.). Belmont, CA: Books cole.
Haynes, D.J. (2005). Contemplative practice and the education of the whole person. Retrieved from http://www.contempativemind.org.programs/academic/Haynes.pdfSarah
Gravett. (2004). Action research and transformative learning in teaching development. Educational Action Research, 12(2), 259-272.
Sarah Gravett. (2004). Action Research and Transformative Learning in Teaching Development. Educational Action Research, 12(2), 259-272.
Taba, Hilda. (n.d.). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcount Brace & World Inc, 1962.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในสถาบันฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
