DEVELOPMENT OF PILGRIMAGE ROUTES TO PROMOTE CULTURAL TOURISM AT WAT PHRA BOROMMATHAT CHAIYA RATCHAWORAWIHAN, SURAT THANI PROVINCE

พระครูพิทักษ์เจติยานุกูล  สุเทพ วิเชียร; พระวัชรพุทธิบัณฑิต ปรีดา บัวเมือง; ไพรัตน์ ฉิมหาด; ภัชลดา สุวรรณนวล; สุขอุษา นุ่นทอง

ผู้แต่ง

พระครูพิทักษ์เจติยานุกูล สุเทพ วิเชียร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระวัชรพุทธิบัณฑิต ปรีดา บัวเมือง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ไพรัตน์ ฉิมหาด บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ภัชลดา สุวรรณนวล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
สุขอุษา นุ่นทอง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย

คำสำคัญ:

การพัฒนา, เส้นทางแสวงบุญ, การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม, วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร, หลักไตรสิกขา

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีทรัพยากรธรรมชาติหลากหลายเป็นฐานเศรษฐกิจสำคัญและการท่องเที่ยวนานาชาติ ผู้คนมีจิตใจเอื้อเฟื้อ เมตตา เป็นฐานวัฒนธรรมที่ดีงาม จึงเป็นต้นทุนที่มีค่าสูง เส้นทางแสวงบุญต่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่เชื่อมโยงภูมิภาคในภาคใต้ที่มีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมระดับโลกเป็นฐาน เป็นเส้นทางการท่องเที่ยวที่เน้นคุณภาพ และความยั่งยืนสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570) หมุดหมายการพัฒนาที่ 2 ไทยเป็นจุดหมายของการท่องเที่ยวที่เน้นคุณภาพและความยั่งยืน ส่งเสริมให้เอกชนมีความร่วมมือและมีส่วนร่วมในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวของชุมชน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์เส้นทางแสวงบุญต่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม 2) พัฒนาเส้นทางแสวงบุญเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และ 3) สร้างและพัฒนาชุดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี

วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีขอบเขตเนื้อหา การออกแบบเส้นทางแสวงบุญ กิจกรรมการท่องเที่ยว การบริหารจัดการท่องเที่ยว และการมีส่วนร่วมของชุมชน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ นักวิชาการด้านพระพุทธศาสนา ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้ทรงคุณวุฒิทางการพัฒนาสังคม นักวิชาการด้านการท่องเที่ยว และนักวิชาการด้านวัฒนธรรมรวมทั้งสิ้น 27 รูป/คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก สนทนากลุ่มเฉพาะ การวิเคราะห์ข้อมูล คือ
ใช้เทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์แบบอุปนัย พรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัย: พบว่า 1) เส้นทางการแสวงบุญ ศาสนาและจิตวิญญาณหัวใจสำคัญของการเดินทางที่มีเป้าหมาย
เพื่อความศรัทธาและการแสวงหาทางจิตใจ ผู้แสวงบุญเดินทางไปยังสถานที่ศักดิ์สิทธิ์เพื่อปฏิบัติศาสนกิจ อธิษฐาน แสดงความเคารพ ฝึกสมาธิ และพัฒนาจิตใจให้บริสุทธิ์ ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมสะท้อนถึงอัตลักษณ์ของผู้คนในแต่ละยุคสมัย มีความเชื่อมโยงกับเหตุการณ์สำคัญทางศาสนาและประวัติศาสตร์ สังคมและชุมชนแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้คนผ่านศรัทธาและความเชื่อร่วมกัน กิจกรรมที่รวมผู้คนในการพบปะและสร้างเครือข่ายทางสังคม เศรษฐกิจและการท่องเที่ยว ช่วยกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจในพื้นที่ สนับสนุนธุรกิจท้องถิ่น สร้างรายได้
ให้กับชุมชน 2) พัฒนาเส้นทางแสวงบุญ การออกแบบเส้นทางการท่องเที่ยวได้ 4 เส้นทาง ครึ่งวัน วันเดียว วันเดียวแบบค้างคืน และสองวัน ไหว้พระ 9 วัด ได้แก่ วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร วัดแก้ว วัดหลง วัดเวียง วัดธารน้ำไหล (วัดสวนโมกข์) วัดพระประสพ วัดตระพังจิก วัดพุมเรียง และวัดโพธาราม และ 3) สร้างและพัฒนาชุดกิจกรรม
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบครบวงจร สักการะพระบรมธาตุเจดีย์ เรียนรู้สถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุ ย้อนรอยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและเมืองไชยา การบริหารจัดการสถานที่ทำกิจกรรมร่วมกับชุมชน การเป็นมัคคุเทศก์ท้องถิ่น และพัฒนาผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น ภายใต้ “Suthap Model”

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: หลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีล เป็นเรื่องการฝึกด้านพฤติกรรม ศีล คือ วินัย เป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการพัฒนามนุษย์ สมาธิ เป็นเรื่องของการฝึกด้านจิต ปัญญา เป็นเรื่อง
การฝึกหรือพัฒนาด้านการรู้ความจริง เริ่มตั้งแต่ความเชื่อ ความเห็น ความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวข้องกับหลักธรรมพระพุทธศาสนากับการพัฒนาที่ยั่งยืน การนำหลักธรรมไปใช้พัฒนาให้เกิดความยั่งยืนทั้งมิติเศรษฐกิจ มิติสังคม และมิติสิ่งแวดล้อม

สรุป: การนำองค์ความรู้หลักธรรม คือ หลักไตรสิกขา มาพัฒนาเส้นทางแสวงบุญ ทำให้บุคคลพัฒนาอย่างมีบูรณาการ และให้มนุษย์เป็นองค์รวมที่พัฒนาอย่างมีดุลยภาพ

เอกสารอ้างอิง

Aksonsri, S. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Chanbuathong, K. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Chansurang, N. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Chantamali, T. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Chincharoentham, K. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Chujit, T. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Inthachum, P. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Khamtrong, S. (2021). Guidelines for the Development of Cultural Tourism Routes in Bang Kruai District, Nonthaburi Province. Journal of Humanities and Social Sciences, Rajapruek University, 7(2), 96-109.

Kongphan, J. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Office of the Secretary of the National Strategy Committee, National Strategy 2018-2037 (Abridged Edition), page 6 . (2018).

Onrat, N. (2018). Policy for promoting cultural tourism in Ubon Ratchathani Province. Rangsit Journal of Graduate Studies in Business and Social Sciences, 4(2), 228-234.

Phibanthan, R. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Phramaha Sara Yanutthamo. (2018). Management of temples as cultural tourist attractions in Samut Songkhram Province. [Unpublished doctoral Thesis]. Mahachulalongkornrajavidyalaya University, Bangkok, Thailand.

Phrapalat Sudrit Thanasaro & Siripaprabhakon, Y. (2020). Religion and Cultural Tourism for Promoting the Pilgrimage Route to Wat Phrai Phatthana, Sisaket Province. Surin Rajabhat University Management Science Research Journal, 4(1), 79-92.

Suansida, R., Makboon, B. & Kan, C. (2020). Communication to promote sustainable cultural tourism in the pilgrimage route of the Buddha's footprint in Saraburi Province. Journal of the Research and Development Institute, Rajabhat Bansomdejchaopraya University, 5(2), 114-121.

Treepongphan, K. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)

Wichian, W. (2024). Development of Pilgrimage Routes to Promote Cultural Tourism Wat Phra Borommathat Chaiya Ratchaworawhan, Suratthani Province. (Phrakru Phitak Chetiyaanukul, Interviewer)