รูปแบบการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามหลักพุทธจิตวิทยา ของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต)
คำสำคัญ:
การพัฒนาตน, ความสำเร็จ, การพัฒนาตนตามแนวพุทธจิตวิทยาบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวจิตวิทยา 2) เพื่อศึกษาการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวพุทธจิตวิทยา 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวจิตวิทยาของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) วิธีการดำเนินการวิจัย คือ การศึกษาค้นคว้าแนวคิดการพัฒนาตนของจิตวิทยาตะวันตกและแนวคิดการพัฒนาตนของพุทธจิตวิทยา จากเอกสารตำราวิชาการ จากนั้น กำหนดกรอบแนวคิดการวิจัย แล้วจึงสัมภาษณ์พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) แล้วใช้การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคทางเนื้อหา (Content analysis) จัดการสนทนากลุ่ม (Focus group) ผู้วิจัยได้กำหนดกรอบแนวคิดในการศึกษาการพัฒนาตนของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต)ไว้ 4 ด้าน คือ 1) ด้านการเรียน 2) ด้านการพูด 3) ด้านการเขียน 4) ด้านการบริหาร ผลการศึกษาพบว่า 1) ด้านการเรียน พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) มีกัลยาณมิตรคอยให้การแนะนำในแต่ละช่วงวัยของการพัฒนาตน และใช้หลักอิทธิบาท 4 คือ 1.1) มีใจรัก (ฉันทะ) 1.2) พากเพียรไม่หยุด (วิริยะ) 1.3) มีใจฝักใฝ่ (จิตตะ) 1.4) ใช้ปัญญาไตร่ตรอง (วิมังสา) 2) ด้านการพูด เริ่มพัฒนาการพูดด้วยการติดตามฟังนักพูด แล้วฝึกฝนตนเอง แสวงหาที่อยู่อันเป็นปฏิรูปเทส วิเคราะห์ตน ฝึกฝนด้านภาษา และมีลีลาสาลิกาป้อนเหยื่อ 3) ด้านการเขียน มีใจรักในการอ่าน ฝึกเขียนบทความลงในวารสารต่าง ๆ รับฟังคำวิจารณ์จากนักปราชญ์ราชบัณฑิต แล้วนำมาพัฒนางานเขียน 4) ด้านการบริหาร ใช้พละ 4 คือ 4.1 กำลังความรู้ (ปัญญาพละ) 4.2 กำลังความกล้า (วิริยพละ) 4.3 กำลังความสุจริต (อนวัชชพละ) 4.4 กำลังการสงเคราะห์ (สังคหพละ) โดยพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ใช้กำลังทั้ง 4 เป็นตัวขับเคลื่อนการบริหารงาน
เอกสารอ้างอิง
ธัญญภัสร์ ศิรธัชนราโรจน์. (2560). จิตวิทยากับการพัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
บุญเกียรติ โชควัฒนา. (2554). หลักคิดและปรัชญาในการทำงาน. กรุงเทพมหานคร: ฝ่ายโรงพิมพ์บริษัทเอมี่ เอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด.
ปภัสสรา เตชะไพบูลย์. (2558). รูปแบบการทำงานที่ทำให้ประสบความสำเร็จในชีวิตของนักแสดงอาชีพไทยตามหลักพระพุทธศาสนา. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระจิรวัฒน์ อุตฺตมเมธี. (2553). ศึกษาวิเคราะห์การศึกษาเพื่อพัฒนาตนตามทัศนะของพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2558). ภาพชีวิต. กรุงเทพมหานคร: หจก.สามลดา.
พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) และคณะ. (2560). วิมุตติมรรค. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
เมธาวี อุดมธรรมานุภาพ. (2556). จิตวิทยาเพื่อการพัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด เจ.เอส.พริ้นติ้ง.
วิกรม กรมดิษฐ์. (2555). คาถาชีวิต. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พริ้นท์ ซิตี้ จำกัด.
ศรีเรือน แก้วกังวาน. (2544). ทฤษฎีจิตวิทยาบุคลิกภาพ. กรุงเทพมหานคร: หมอชาวบ้าน.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.




