รูปแบบการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามหลักพุทธจิตวิทยา ของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต)

ผู้แต่ง

  • เชน นคร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การพัฒนาตน, ความสำเร็จ, การพัฒนาตนตามแนวพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

                บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวจิตวิทยา 2) เพื่อศึกษาการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวพุทธจิตวิทยา  3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามแนวจิตวิทยาของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) วิธีการดำเนินการวิจัย คือ การศึกษาค้นคว้าแนวคิดการพัฒนาตนของจิตวิทยาตะวันตกและแนวคิดการพัฒนาตนของพุทธจิตวิทยา จากเอกสารตำราวิชาการ จากนั้น กำหนดกรอบแนวคิดการวิจัย แล้วจึงสัมภาษณ์พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) แล้วใช้การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคทางเนื้อหา (Content analysis) จัดการสนทนากลุ่ม (Focus group) ผู้วิจัยได้กำหนดกรอบแนวคิดในการศึกษาการพัฒนาตนของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต)ไว้ 4 ด้าน คือ 1) ด้านการเรียน 2) ด้านการพูด 3) ด้านการเขียน  4) ด้านการบริหาร ผลการศึกษาพบว่า 1) ด้านการเรียน พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) มีกัลยาณมิตรคอยให้การแนะนำในแต่ละช่วงวัยของการพัฒนาตน และใช้หลักอิทธิบาท 4 คือ 1.1) มีใจรัก (ฉันทะ) 1.2) พากเพียรไม่หยุด (วิริยะ) 1.3) มีใจฝักใฝ่ (จิตตะ) 1.4) ใช้ปัญญาไตร่ตรอง (วิมังสา) 2) ด้านการพูด เริ่มพัฒนาการพูดด้วยการติดตามฟังนักพูด แล้วฝึกฝนตนเอง แสวงหาที่อยู่อันเป็นปฏิรูปเทส วิเคราะห์ตน ฝึกฝนด้านภาษา และมีลีลาสาลิกาป้อนเหยื่อ 3) ด้านการเขียน มีใจรักในการอ่าน ฝึกเขียนบทความลงในวารสารต่าง ๆ รับฟังคำวิจารณ์จากนักปราชญ์ราชบัณฑิต แล้วนำมาพัฒนางานเขียน 4) ด้านการบริหาร ใช้พละ 4 คือ 4.1 กำลังความรู้ (ปัญญาพละ) 4.2 กำลังความกล้า (วิริยพละ) 4.3 กำลังความสุจริต (อนวัชชพละ) 4.4 กำลังการสงเคราะห์ (สังคหพละ) โดยพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ใช้กำลังทั้ง 4 เป็นตัวขับเคลื่อนการบริหารงาน

เอกสารอ้างอิง

ธัญญภัสร์ ศิรธัชนราโรจน์. (2560). จิตวิทยากับการพัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

บุญเกียรติ โชควัฒนา. (2554). หลักคิดและปรัชญาในการทำงาน. กรุงเทพมหานคร: ฝ่ายโรงพิมพ์บริษัทเอมี่ เอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด.

ปภัสสรา เตชะไพบูลย์. (2558). รูปแบบการทำงานที่ทำให้ประสบความสำเร็จในชีวิตของนักแสดงอาชีพไทยตามหลักพระพุทธศาสนา. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระจิรวัฒน์ อุตฺตมเมธี. (2553). ศึกษาวิเคราะห์การศึกษาเพื่อพัฒนาตนตามทัศนะของพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2558). ภาพชีวิต. กรุงเทพมหานคร: หจก.สามลดา.

พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) และคณะ. (2560). วิมุตติมรรค. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เมธาวี อุดมธรรมานุภาพ. (2556). จิตวิทยาเพื่อการพัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด เจ.เอส.พริ้นติ้ง.

วิกรม กรมดิษฐ์. (2555). คาถาชีวิต. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พริ้นท์ ซิตี้ จำกัด.

ศรีเรือน แก้วกังวาน. (2544). ทฤษฎีจิตวิทยาบุคลิกภาพ. กรุงเทพมหานคร: หมอชาวบ้าน.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

04/02/2020

รูปแบบการอ้างอิง

นคร เ. . (2020). รูปแบบการพัฒนาตนสู่ความสำเร็จตามหลักพุทธจิตวิทยา ของพระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(1), 72–84. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/236216

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย