รูปแบบการจัดการความขัดแย้งไทย-กัมพูชา เพื่อแก้ไขข้อพิพาทเขาพระวิหาร
คำสำคัญ:
การจัดการความขัดแย้ง, ไทย-กัมพูชา, ข้อพิพาทเขาพระวิหารบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาสาเหตุของปัญหาความขัดแย้งไทย-กัมพูชา กรณีข้อพิพาทเขาพระวิหาร 2) ศึกษาบทบาทรัฐบาลไทยต่อปัญหาความขัดแย้งไทย-กัมพูชา ก่อนและหลังคำพิพากษาศาลโลก 3) นำเสนอรูปแบบการแก้ไขความขัดแย้งไทย-กัมพูชา ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาเอกสาร สัมภาษณ์เจาะลึก และจัดกลุ่มสนทนา โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญโดยเลือกสุ่มตัวอย่างแบบสโนว์บอลล์ที่มีการให้ข้อมูลเสนอแนะผู้ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องที่สามารถให้ความกระจ่างมากขึ้นประกอบไปด้วยผู้บริหาร 4 ท่าน ข้าราชการประจำ 4 ท่าน นักวิชาการ 2 ท่าน นักการเมืองท้องถิ่น และประชาชน 7 ท่าน รวมจำนวนทั้งสิ้น 17 คนใช้วิเคราะห์เชิงเนื้อหา จัดกลุ่มข้อมูลและตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้านำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณาผลการวิจัยพบว่า 1) สาเหตุของปัญหาความขัดแย้งไทย-กัมพูชา เกิดการจากอ้างสิทธิเหนือปราสาทพระวิหาร โดยใช้แผนที่คนละฉบับ 2) บทบาทรัฐบาลไทยต่อปัญหาข้อพิพาท ก่อนและหลังคำพิพากษาศาลโลก สมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม จุดเริ่มต้นกรณีปราสาทเขาพระวิหาร โดยกรมศิลปากรขึ้นทะเบียนปราสาทเขาพระวิหารเป็นโบราณสถานของชาติ ครั้งที่ 2 กัมพูชาขึ้นทะเบียนปราสาทเขาพระวิหารเป็น “มรดกโลก” ถูกทักท้วงโดยรัฐบาลไทย ซึ่งต่อมาได้ถอนตัวออกจากภาคีสมาชิกมรดกโลก กัมพูชานำข้อพิพาทสู่ศาลโลก วันที่ 18 กรกฎาคม 2554 ศาลโลกมีมติให้ไทย-กัมพูชา ถอนทหาร และให้ไทย-กัมพูชา ร่วมกันพัฒนาปราสาทพระวิหาร 3) รูปแบบการแก้ไขความขัดแย้งไทยกับกัมพูชา ร่วมกันพัฒนาปราสาทพระวิหารในฐานะมรดกโลก ใช้ PEACE Model ได้แก่ การสร้างความสัมพันธ์ใกล้ชิด ยึดหลักความเสมอภาค หยุดยิงและถอนทหาร ใช้การประชุมโดยกลไกทวิภาคี และความถูกต้องแม่นยำในการปักปันเขตแดน
เอกสารอ้างอิง
จิรรัชวัลคุ์ ทรงสุวรรณวิภา. (2555). ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนกับการแก้ปัญหาข้อพิพาท ระหว่างไทย – กัมพูชา กรณีเขตแดนและประสาทพระวิหาร. วารสารรามคำแหง ฉบับมนุษยศาสตร์, 33(1), 89 – 108.
ชาติชาย มุกสง. (2559). กรณีพิพาทปราสาทพระวิหาร. กรุงเทพมหานคร: สถาบันพระปกเกล้า.
ทรงพร ทาเจริญศักดิ์. (2559). การสื่อสารทางการเมืองของสํานักข่าวต่างประเทศกรณีพระวิหาร: ศึกษาในห่วงเวลาตั้งแต่ ค.ศ. 2008 ถึง 2013. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาสื่อสารการเมือง. วิทยาลัยสื่อสารทางการเมือง มหาวิทยาลัยเกริก.
ทักษพร น้อยแก้ว. (2556). Preah Vihear: The Clash of National Identity between Thailand and Cambodia (เขาพระวิหาร: การปะทะด้านอัตลักษณ์ ของชาติระหว่างไทยกับกัมพูชา). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ.
สมเกียรติ วันทะนะ. (2544). อุดมการณ์ทางการเมืองร่วมสมัย. ใน วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร์. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สัณฐาน ชยนนท์ และคณะ. (2560). บทบาทของไทยต่อปัญหาพิพาทไทย-กัมพูชา กรณีเขาพระวิหาร. วารสารรัชภาคต์, 12(26), 317 – 327.
สุภางค์ จันทวานิช. (2543). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Alfred Gerstl & Mária Strašáková. (2017). Unresolved Border, Land and Maritime Disputes in Southeast Asia. Boston: Brill.
Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1987). Conflict Resolution and Peer Mediation Programs in Elementary and Secondary Schools: A Review of the Research. Review of Educational Research, 66(4), 459-506.
