การพัฒนาโมเดลประสิทธิผลพุทธวิธีการบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ ชุมชนการเกษตร

บทคัดย่อ

                บทความนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ชุมชนการเกษตรที่มีประสิทธิผล 2) พัฒนาโมเดลประสิทธิผลพุทธวิธีการบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ชุมชนการเกษตร 3) ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ใช้การวิจัยแบบผสานวิธีพหุระยะ แบ่งการวิจัยเป็น 3 ระยะ 1) การวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 23 รูป/คน 2) การวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง 520 คน 3) การวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสนทนากลุ่มเฉพาะ ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 10 รูป/คน เครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยวิเคราะห์เนื้อหาสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติบรรยาย วิเคราะห์สหสัมพันธ์ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป ตรวจสอบความตรงของโมเดล และขนาดอิทธิพลทางตรงและทางอ้อมด้วยโปรแกรม LISREL

               ผลการวิจัยพบว่า 1) ศูนย์เรียนรู้ชุมชนการเกษตรที่มีประสิทธิผล ต้องมีปัจจัยแห่งความสำเร็จเป็นพื้นฐาน ใช้การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม และดำเนินการโดยอาศัยธรรมะเพื่อการปฏิบัติ 2) โมเดลที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยตัวแปรแฝงภายนอก 2 ตัว คือ การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม และปัจจัยแห่งความสำเร็จ ตัวแปรแฝงภายใน 2 ตัว คือ ธรรมะเพื่อการปฏิบัติ และประสิทธิผลพุทธวิธีการบริหารจัดการฯ 3) โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่าไค - สแควร์ 41.01 องศาอิสระ 29 ความน่าจะเป็น .069 ค่าดัชนีวัดความกลมกลืน .992 และค่าดัชนีรากกำลังสองเฉลี่ยของค่าความแตกต่างโดยประมาณ .028 ได้รับอิทธิพลทางตรงจากการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม ปัจจัยแห่งความสำเร็จ และธรรมะเพื่อการปฏิบัติ ขนาดอิทธิพลเท่ากับ -.081, .658 และ .399 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ตามลำดับ ได้รับอิทธิพลทางอ้อมจากการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม และปัจจัยแห่งความสำเร็จ ผ่านตัวแปรธรรมะเพื่อการปฏิบัติ ขนาดอิทธิพลเท่ากับ.109 และ.203 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ตามลำดับ