แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของสามเณรโรงเรียน วัดโพธิทัตราชวิทยาลัย อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหา ผลกระทบ และการพัฒนาพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของสามเณรโรงเรียนวัดโพธิทัตราชวิทยาลัย 2) เพื่อศึกษาพุทธจริยธรรมมหายาน ระเบียบวิธีวิจัยเป็นแบบเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา และเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ผู้วิจัยได้กำหนดขอบเขตผู้ให้ข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ เพื่อให้ได้เนื้อหาสอดคล้องตามลำดับ ผลการศึกษาวิจัยพบว่า บริบททางสังคมของครอบครัวที่แตกต่างกัน พฤติกรรมส่วนตัวก่อนบวชเป็นสามเณร ขาดการใคร่ครวญไตร่ตรองและยั้งคิดความรู้ชอบชั่วดี การยอมรับในกลุ่มเพื่อน การเลียนแบบพฤติกรรมเชิงจริยธรรมที่ไม่ดีงามของบุคคลอื่น การไม่สำรวมขณะเป็นสามเณร การกระทำกับความคิดนึกมีแนวโน้มเป็นไปในทิศทางเดียวกันในเชิงลบมากกว่าเชิงบวก อันเป็นเหตุทำให้เกิดสภาพปัญหาการแสดงพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของสามเณร 3 ทาง อันได้แก่ 1) สภาพปัญหาพฤติกรรมเชิงจริยธรรมทางกาย คือ แสดงความก้าวร้าว 2) สภาพปัญหาการแสดงพฤติกรรมเชิงจริยธรรมทางวาจาคือ การพูดคำหยาบ การส่งเสริมพฤติกรรมเชิงจริยธรรม ด้วยจริยธรรมพุทธศาสนามหายาน คือ สิกขาบท 10 และจริยธรรมพระโพธิสัตว์ คือ บารมี 6 สามารถแบ่งเป็น 3 ระดับขั้น ได้แก่ จริยธรรมโพธิสัตว์ขั้นต้น คือ ทานบารมี จริยธรรมโพธิสัตว์ขั้นกลาง คือ สิกขาบท 10 จริยธรรมโพธิสัตว์ขั้นสูง คือ ขันติบารมี วิริยะบารมี เป็นต้น บุคคลผู้เกิดโพธิจิตในตนแล้วใช้เป็นเครื่องมือเพื่อการบรรลุเป็นพระโพธิสัตว์ และจะสำเร็จเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต นับได้ว่าเป็นเครื่องมือที่ควรค่าแก่การนำมาเป็นแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงจริยธรรมให้ดีงามยิ่งขึ้น