การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการเลิกสูบบุหรี่ของผู้สูงอายุ ในโรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตำบล จังหวัดนครปฐม
คำสำคัญ:
ผู้สูงอายุ, การเลิกบุหรี่, การพัฒนารูปแบบบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการพัฒนารูปแบบการเลิกสูบบุหรี่ของผู้สูงอายุในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดนครปฐม แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อกับการเลิกสูบบุหรี่ ระยะการสร้างและตรวจสอบคุณภาพ และ ระยะการประเมินผล กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจังหวัดนครปฐม จำนวน 60 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบประเมินระดับการติดสารนิโคติน แบบสอบถามพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย ( ), ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.), วิธี binary logistic regression ด้วย backward และ t - test
ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อกับการเลิกบุหรี่ ได้แก่ ผลกระทบที่ได้รับทางสภาวะสุขภาพ (เกี่ยวกับการสูบบุหรี่) สาเหตุที่ทำให้เลิกบุหรี่ ปัจจัยด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ จิตใจ พฤติกรรมและสังคม มีความสัมพันธ์กับการเลิกบุหรี่ อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และรูปแบบการเลิกสูบบุหรี่ของผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 1) สร้างความตระหนักรู้ถึงผลเสียของการสูบบุหรี่ 2) สร้างความสามารถในการเลิกบุหรี่ 3) ผู้เชี่ยวชาญเสริมความเชื่อมั่นในการเลิกบุหรี่ 4) ตัดสินใจในการเลิกบุหรี่ 5) สร้างแรงสนับสนุนจากครอบครัว และบุคคลรอบข้าง 6) สื่อสารและติดตามการเลิกบุหรี่ ผลการใช้รูปแบบเลิกบุหรี่ พบว่าในกลุ่มทดลอง มีระดับการติดสารนิโคติน หลังการใช้รูปแบบเลิกบุหรี่แตกต่างจากกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และผู้สูงอายุในกลุ่มทดลอง มีพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ หลังการทดลองแตกต่างจากกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 รูปแบบที่ได้พัฒนานี้ สามารถใช้เป็นแนวทางเพื่อการเลิกบุหรี่ของผู้สูงอายุในการบำบัดและสามารถสร้างสุขภาพที่ดีที่เตรียมเป็นผู้สูงอายุในอนาคตที่มีสุขภาพดี
เอกสารอ้างอิง
กองยุทธศาสตร์และแผน กระทรวงสาธารณสุข. (2560). หนังสือสถิติสาธารณสุข. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
ญาสิณี ทองมี และคณะ. (2559). ผลของแรงสนับสนุนจากชุมชนต่อการเลิกบุหรี่ โดยใช้การมีส่วนร่วมของชุมชนตำบลชีทวน อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี. Southeast Asian J Trop Med Public Health, 5(1), 15-28.
นิยม จันทร์นวลและศิริญญา วิลาศรี. (2560). ผลการประยุกต์ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจ สถานีตำรวจภูธรเมืองชัยภูมิ. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, 23(1), 44-58.
เบญจมาศ บุณยะวัน และคณะ. (2555). ประสิทธิผลของการประยุกต์ทฤษฎีขันตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการเลิกสูบบุหรี่ของเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย โรงพยาบาลศิริราช. วารสารเกื้อการุณย์, 19(2), 88-102.
พรรณี ปานเทวัญและอายุพร ประสิทธิเวชชากูร. (2557). การประยุกต์ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม กับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(1), 36-44.
ภาสกร เนตรทิพย์วัลย์ และคณะ. (2560). ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมการเลิกบุหรี่โดยประยุกต์ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงสำหรับข้าราชการตำรวจ กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลตำรวจ, 9(1), 82-93.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2558). พัฒนาการวัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2559). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
วีรศักดิ์ สะอาดเอี่ยม และคณะ. (2560). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ในผู้ชายวัยทำงาน อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารบัณฑิตวิจัย, 7(1), 85-100.
สมพงษ์ ลือกลาง. (2556). การพัฒนารูปแบบการช่วยเลิกบุหรี่สำหรับผู้ใหญ่ที่ติดบุหรี่ในหน่วยบริการปฐมภูมิ. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน. มหาวิทยาลัยมหิดล.
สุรีย์ จันทรโมลี. (2561). การออกกำลังกายผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคม ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. ใน เอกสารรายงานการประชุมวิชาการ (PROCEEDINGS) การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 12 การวิจัยนวัตกรรม สร้างสรรค์เศรษฐกิจไทย. มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น.
Jeremias, E., et al. (2012). Smoking cessation in older adults. INT J TUBERC LUNG DIS, 16(2), 27-38.
Lee, S., et al. (2016). Smoking cessation and receipt of cessation advice from health professionals among older smokers in Taiwan. Preventive Medicine, 91(1), 89-95.
