สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม
คำสำคัญ:
สุขภาวะทางปัญญา, พฤตินิสัย, ผู้ต้องขังคดียาเสพติด, พุทธธรรมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษาสุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 12 คน ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญด้านพุทธธรรมจำนวน 3 คน อนุศาสนาจารย์จำนวน 3 คน นักสังคมสงเคราะห์จำนวน 3 คน และผู้ต้องขังคดียาเสพติดจำนวน 3 คน โดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) สำหรับผู้เชี่ยวชาญดูจากประวัติส่วนบุคคลและความถนัดเฉพาะด้าน ส่วนผู้ต้องขังดูจากประวัติส่วนบุคคล คดีกระทำความผิดและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องให้การแนะนำ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกกึ่งโครงสร้างเกี่ยวกับสุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังตามหลักพุทธธรรม ที่มีความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 0.60 - 1.00 การเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ซึ่งกำหนดประเด็นคำถามของแบบสัมภาษณ์ที่ได้จากการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อตรวจสอบลักษณะในเบื้องต้น เป็นการสะท้อนมุมมองของกลุ่มผู้ให้ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สุขภาวะทางปัญญาของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรมประกอบด้วยด้านการรู้ ด้านการตื่นและด้านความเบิกบานซึ่งเป็นความสามารถในการแยกแยะ รู้ผิด - ถูก ชั่ว - ดี รู้จักฝึกฝนตนเองให้มีสติ มีความรักความเมตตาและปฏิบัติหน้าที่ของตนเองอย่างเกื้อกูล ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับพฤตินิสัยในการดำเนินชีวิตของผู้ต้องขังเป็นสำคัญ 2) พฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรมจัดอยู่ในประเภทตัณหาจริต กล่าวคือ มีลักษณะนิสัยในการดำเนินชีวิตโดยแสวงหาความสุขผ่านประสาทสัมผัสเพื่อสนองตอบความพึงพอใจของตนเอง
เอกสารอ้างอิง
กนกกาญจน์ สินภิบาล. (2555). การศึกษาบุคลิกภาพตามแนวจริต 6 ในพระพุทธศาสนาของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดนนทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
กรมราชทัณฑ์. (2559). แผนปฏิบัติราชการ กรมราชทัณฑ์ พ.ศ.2559-2562. เรียกใช้เมื่อ 28 กันยายน 2562 จาก http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER11 /DRAWER052/GENERAL/DATA0000/00000124.PDF.
กิตติพงษ์ กิตยารักษ์. (2552). จดหมายข่าวยุติธรรม. ฉบับที่ 9 ปีที่ 1 ประจำเดือนมิถุนายน 2552. เรียกใช้เมื่อ 6 เมษายน 2561 จากhttp://admincourt.go.th/ADMINCOURT /upload/webcms/Oldnews/attach/news_attach/2009/08/newsletter05-06-2552.pdf
ครรชิต แสนอุบล. (22 เมษายน 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
คะนอง ปาลิภัทรางกูร. (2561). จริต 6 : กรอบในการเข้าใจคน. Executive Journal ภาควิชาศิลปะศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์. มหาวิทยาลัยกรุงเทพ. เรียกใช้เมื่อ 6 เมษายน 2561 จากhttp://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/july_sep_ 06/=pdf/Executive%20Journal_F13_68-72.pdf.
เจษฎาภรณ์ รอดภัย. (20 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
เทิดทูนวิศิษฎ์ สังข์สะณา. (20 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
นพลรัตน์ เพิ่มทรัพย์. (3 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
นัทธิ จิตสว่าง. (2555). นักโทษล้นคุกกับมาตรการทางเลือกในการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดโดยไม่ใช้เรือนจำ. กรุงเทพมหานคร: คณะกรรมการอิสระว่าด้วยการส่งเสริมหลักนิติธรรมแห่งชาติ กระทรวงยุติธรรม.
นายกัน(นามสมมติ). (23 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
นายด่าน(นามสมมติ). (23 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
นายบอย(นามสมมติ). (23 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
น้ำนิตย์ ตันติสิริวัฒน์. (2557). การบรรเทาทุกข์ตามแนวสติปัฏฐาน 4. ใน ดุษฏีนิพนธ์ศาสนศาตรดุษฏีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
เนตรทิพย์ ดาษเดช. (25 พฤษภาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
บุญชู กันทะษา. (30 เมษายน 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 27). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ.
__________. (2550). คู่มือชีวิต. (พิมพ์ครั้งที่ 14). กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ที่บริษัทพิมพ์สวย จำกัด.
__________. (2552). พุทธธรรม (ฉบับปรับปรุงและขยายความ). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระไพศาล วิสาโล. (2553). สุขแท้ด้วยปัญญา วิถีสู่สุขภาวะทางปัญญา. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด สามลดา.
__________. ความสุขคืออะไร. เรียกใช้เมื่อ 28 มกราคม 2560 จาก http://www.happinessis thailand.com/2014
พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ. (2550). ราชกิจจานุเบกษา. (เล่ม 124 ตอนที่ 16 ก,หน้า 1).
พิณนภา หมวกยอด. (2558). การพัฒนาศักยภาพนักศึกษาในการสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญา. ใน ดุษฏีนิพนธ์วิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ประยุกต์. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พุทธทาสภิกขุ. (2522). ประโยชน์ของการเป็นพุทธบริษัท. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: บริษัท พิมพ์ดี จำกัด.
__________. (2547). ความสุข. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ฝ่ายโรงพิมพ์ บริษัท ตถตา พับลิเคชั่น จำกัด.
ไพโรจน์ สิงบัน. (2552). สุขภาวะทางปัญญาของคนใต้: สุขสร้างได้ด้วยปัญญา. งานสร้างสุขภาคใต้ 2551 - 2552.
รณกรณ์ เอกฉันท์. (2549). การศึกษาระดับความเครียดของผู้ต้องขังคดียาเสพติดในแดนความมั่นคงสูง: กรณีศึกษาทัณฑสถานบำบัดพิเศษกลาง. ใน สารนิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารงานยุติธรรม. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เลอลักษณ์ มหิพันธุ์. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสุขภาวะทางปัญญาของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 31(2), 30-42.
วิทยา สุริยะวงศ์. (2558). สรุปสัมมนาวิชาการ: คดีล้นศาลนักโทษล้นคุกปัญหาจุกอกกระบวนการ. เรียกใช้เมื่อ 20 พฤศจิกายน 2562 จาก https://knowledge. tijthailand.org/uploads/publication/file/20190513/th-dgkmstuxy014.pdf
ศรัญ วงศ์คำจันทร์. (25 มีนาคม 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2550). ปัญญาในพระพุทธศาสนา. (พิมพ์ครั้ง 5). นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
โสมรัชช์ วิไลยุค. (2559). การปล่อยวาง. นิตยสารวาไรตี้เพื่อสุขภาพ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล, 4(26), 10-11.
แหวนทอง บุญคำ. (4 เมษายน 2562). สุขภาวะทางปัญญาและพฤตินิสัยของผู้ต้องขังคดียาเสพติดตามหลักพุทธธรรม. (มนตรี หลินภู, ผู้สัมภาษณ์)
อ้อม ประนอม. (2558). พลังธรรม พลังคำ พุทธพจน์ล้ำค้าพัฒนาชีวิต. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ Be Bright จำกัด.
อุไรรัตน์ หน้าใหญ่. (2560). การพัฒนารูปแบบกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญาสำหรับเด็กและเยาวชนในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนจังหวัดปัตตานี. ใน วิทยานิพนธ์ชศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการพัฒนาสังคม. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
Wallace, B. A., & Shapiro, S. L. (2006). Mental Balance and Well-Being. American Psychological Association, 61(7), 690-710.
Enggist and at al. (2014). Prisons and health. Publication WHO Regional office for Europe, UN City: Copenhagen Ø, Denmark.
Gresham M. Sykes. (1958). The society of Captives: A study of Maximum Security Prison. Princeton university press.
International Center for Prison studies (ICPS). (2015). Prison Population. Birkbeck university of Lodon. Mental Health Statistics: Prisons. Retrieved 28 January 2017 from http://www.mentalhealth.org.uk/helpinformation /mental-health-statistics/prisons
