แนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อเตรียมความพร้อม สู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข

ผู้แต่ง

  • สุเทพ ศรีนุช มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พูนชัย ปันธิยะ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ประยุกต์, พุทธธรรม, เตรียมความพร้อม, สังคมผู้สูงวัย

บทคัดย่อ

                บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมเพื่อเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข 2) เพื่อพัฒนาแนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากเอกสาร งานวิจัย  การสัมภาษณ์ และการสังเกตกับผู้บริหารและนักเรียนโรงเรียนผู้สูงวัยเทศบาลตำบลสุเทพ    และโรงเรียนผู้สูงวัยเทศบาลเมืองแม่เหียะ จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 8 คน ซึ่งเป็นกลุ่มตัวอย่างที่ได้มาจากการสุ่มแบบเจาะจง ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักพุทธธรรมที่เหมาะสมเพื่อการเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข คือ พหุการธรรม 4 หรือ จักร 4 เป็นธรรมที่มีอุปการะมาก ช่วยให้สามารถสร้างสมความดี ช่วยให้ประสบความเจริญก้าวหน้าและพัฒนาชีวิต ได้แก่ (1) การอยู่ในถิ่นที่ดี    มีสิ่งแวดล้อมเหมาะสม เอื้อต่อการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุข ได้แก่ ที่พักอาศัยอยู่ในสถานที่มีความสงบ ร่มเย็น สามารถเป็นที่พักผ่อน ปฏิบัติธรรมได้ ไม่มีเสียงรบกวน อยู่กับเพื่อนบ้านที่ดี (2) สมาคมกับสัตบุรุษ เลือกคบคนดี (3) ตั้งตนไว้ชอบ ตั้งจิตมุ่งหมายนำตนไปถูกทาง ตั้งตนให้อยู่ในศีลธรรม ยกเว้นการเบียดเบียนผู้อื่น ปฏิบัติและ รักษาศีล 5 ให้บริบูรณ์ (4) ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ก่อนแล้ว เช่น การทำบุญ ตักบาตร การไหว้พระหรือนั่งสมาธิ ล้วนเป็นการประพฤติในทางที่ดี และ 2) พบว่าการพัฒนาแนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข โดยสามารถนำไปพัฒนาผู้สูงวัยให้มีชีวิตที่ดี ด้วยหลักธรรมไตรสิกขา ได้แก่ ศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อพัฒนาใน 4 ด้าน คือ พัฒนากาย พัฒนาศีล พัฒนาจิต และพัฒนาปัญญา พร้อมกับใช้หลักพุทธธรรมไตรลักษณ์ ควบคู่กันไป ทำให้เข้าใจในธรรมชาติ จะนำมาซึ่งความร่มเย็นเป็นสุข

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ (ผส.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2562). สถิติผู้สูงอายุของประเทศไทย 77. เรียกใช้เมื่อ 31 ธันวาคม 2562 จาก http://www.dop. go.th/th/know/1/275#

โฆษิต ทิพย์เทียมพงษ์. (2560). ญี่ปุ่นรับมืออย่างไรกับ “สังคมคนแก่”. เรียกใช้เมื่อ 18 กันยายน 2560 จาก https://mgronline.com/japan/detail/9600000095683

เจริญ นุชนิยมและนายชินชัย แก้วเรือน. (2559). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครลำปาง. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 7(1), 11-24.

ประชาไทย. (2559). เกาหลีใต้หาวิธีผ่าทางตันประชากรเกิดน้อย - ผู้สูงวัยเพิ่ม. เรียกใช้เมื่อ 28 มีนาคม 2559 จาก https://prachatai.com/journal/2016/03/64942

พรทิพย์ เกยุรานนท์. (2561). การสร้างความสุขในผู้สูงอายุ : การใช้เวลาว่างของผู้สูงอายุ. เรียกใช้เมื่อ 16 ตุลาคม 2561 จาก http://www.thaistudies.chula.ac.th /2018/10/16/

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้ง 30). กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิธรรมทานกุศลจิต.

ภรณี ภู่ประเสริฐ. (2561). คนไทย 30% ยังไม่เตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุที่มีคุณภาพ. เรียกใช้เมื่อ 19 สิงหาคม 2561 จาก https://goodlifeupdate.com/healthy-mind/secret-trick/14460.html

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วสันต์ วิเชียร. (2560). หลักการมีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุ ของชุมชนเทศบาลตำบลหนองหอย อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 8(2), 81-93.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2558). ทิศทางของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12. เรียกใช้เมื่อ 27 มิถุนายน 2562 จาก http://www.singburi.go.th/etc_files/แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ12.pdf

Thaireform. (2562). ปี 64 ไทยมีคนชรา 13 ล้าน เข้าสู่สังคมสูงวัยสมบูรณ์ - เเนะรัฐเพิ่มอำนาจ อปท. เรียกใช้เมื่อ 27 มิถุนายน 2562 จาก https://www.isranews.org/ isranews-news/77916-news-779161.html

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

03/31/2020

รูปแบบการอ้างอิง

ศรีนุช ส., ปันธิยะ พ., & โคตรสุโพธิ์ พ. (2020). แนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อเตรียมความพร้อม สู่สังคมผู้สูงวัยอย่างเป็นสุข. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(3), 136–149. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/239772

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย