การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเสริมสร้างสมรรถนะ การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตามแนวคิด การใช้สมองเป็นฐานสำหรับครูปฐมวัยสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1

โชติกา  กุณสิทธิ์; พจมาน    ชำนาญกิจ; สำราญ  กำจัดภัย

ผู้แต่ง

โชติกา กุณสิทธิ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
พจมาน ชำนาญกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
สำราญ กำจัดภัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร

คำสำคัญ:

หลักสูตรฝึกอบรม, สมรรถนะครู, การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์, การเรียนรู้โดยใช้สมองเป็นฐาน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของสมรรถนะการจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตามแนวคิดการใช้สมองเป็นฐานสำหรับครูปฐมวัย 2) พัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม และ 3) ทดลองและประเมินผลการใช้หลักสูตรฝึกอบรม ใช้รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) กลุ่มตัวอย่างเป็นครูที่สอนระดับชั้นอนุบาลปีที่ 3 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักสูตรที่พัฒนาขึ้นมี 8 องค์ประกอบ โดยที่สมรรถนะสำคัญแบ่งเป็น 3 ด้าน คือ 1.1) ด้านความรู้ 5 สมรรถนะ 25 ตัวบ่งชี้ 1.2) ด้านทักษะ 2 สมรรถนะ 4 ตัวบ่งชี้ และ 1.3) ด้านคุณลักษณะ 3 สมรรถนะ 6 ตัวบ่งชี้ พบว่า 1.3.1) สมรรถนะด้านความรู้ของครูหลังการฝึกอบรมสูงกว่าก่อน การฝึกอบรม และสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ที่ร้อยละ 80 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 1.3.2) สมรรถนะด้านทักษะของครูที่ได้รับการฝึกอบรมอยู่ในระดับดีมาก ( = 4.86, S.D. = 0.07) และสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ที่ค่าเฉลี่ย 3.50 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 1.3.3) สมรรถนะด้านคุณลักษณะของครูหลัง การฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และครูยังมีความพึงพอใจต่อการใช้หลักสูตรฝึกอบรมอยู่ในระดับมากที่สุด ( $gif.latex?\bar{x}$ = 4.67, S.D. = 0.32) การวิจัยนี้ได้พัฒนาหลักสูตรที่สามารถเสริมสร้างสมรรถนะของครูปฐมวัยได้ครอบคลุมทั้ง 3 ด้าน ทั้งนี้เพราะ เป็นหลักสูตรฝึกอบรมที่ถูกพัฒนาอย่างเป็นระบบ กรอบสมรรถนะเป็นไปตามความต้องการจำเป็นของครูปฐมวัย สรุปได้ว่าหลักสูตรฝึกอบรมที่ได้จากการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นแนวทางการจัดประสบการณ์ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตามแนวคิดการใช้สมองเป็นฐานสำหรับครูปฐมวัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

กนกอร ปราชญ์นคร. (2550). การพัฒนาหลักสูตรการอบรมเสริมสร้างสมรรถนะข้าราชการประจำศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เอาชนะยาเสพติดจังหวัด. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 สำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี. กรุงเทพมหานคร: ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

กลุ่มนโยบายและแผนการจัดการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1. (2561). รายงานข้อมูลสถิติบุคลากรในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 ประจำปีการศึกษา 2560. สกลนคร: กลุ่มนโยบายและแผนการจัดการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1.

ดวงฤทัย โฮมไชยะวงศ์. (2557). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการโค้ชและการดูแลให้คำปรึกษาแนะนำเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูประถมศึกษาของนักศึกษาวิชาชีพครู. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

เดือนเพ็ญพร ชัยภักดี. (2560). แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร. เรียกใช้เมื่อ 25 ตุลาคม 2560 จาก https://sites.google.com/site/duanpenporn/ curriculum-development.

บุญชม ศรีสะอาด. (2553). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพมหานคร: บริษัทสุวีริยาสาส์น จำกัด.

ยมนพร เอกปัชชา. (2557). การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบเสริมพลังเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูปฐมวัย. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

วัลลภา ขุมหิรัญ. (2560). การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ปฐมวัย. เรียกใช้เมื่อ 25 ตุลาคม 2560 จาก http://swisacn.acn.ac.th/html_edu/cgibin/acn/ main_php/print_ informed.php?id_count_inform=188

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2557). รายงานผลการดำเนินงานโครงการ “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย ประเทศไทย”. กรุงเทพมหานคร: ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

__________. (2560). หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพมหานคร: ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

อัญชลี สาระรัตนา. (2554). การประเมินความต้องการที่จำเป็น (Needs Assessment) เพื่อการพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอน Need Assessment for Curriculum and Instruction Development. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 34 (1-2),9-20.

Akerson, Vslarie. (2004). Designing a Science Methods Course for Early Childhood Preservice Teachers. Journal of Elementary Science Education, 6(2), 19-32.

Aypay, A. (2009). Teachers’ Evaluation of Their Pre-Service Teacher Training. Educational Sciences:theory and practice, 9(3), 1113-1123.

Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Brun, Judy K. (1997). Leadership Development Curriculum for Family and Consumers Sciences Under graduates. In Dissertation Ph.D. (Guidance & Counseling). State University.

Caine, Renate. N. & Caine Geoffrey. (1991). Making connections Teaching And The Human Brain. Virginea: ASCD: Association.

Cepeda, Linda F. (2009). Effects of Participation in InQuiry Science Workshops and Follow -up Activities on Middle School Science Teachers Content Knowledge Teacher -held Misconcepttions and Classroom Practices . Denver: The faculty of Natural sciences and Mathematics University of Denver.

Hopkins, D. & Antes, C. (1990). Classroom measurement and evaluation. Illinois: Publishers, Inc.

Piaget, J. (1971). The theory of stages in cognitive development. New York: Mc-Graw-Hill.

Seefeldt, C.& Barbour, N. (1998). Early Childhood Education: An Introduction. Ohio: Charles E. Merrill.

Uvis, J.P., & M. T. Grey. (1995). The Anatomy of a Competency. Journal of Nursing Staff Development, 11(5), 247-252.