กระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจเชิงพุทธจิตวิทยา เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีทางพุทธจิตวิทยาและจิตวิทยาร่วมสมัยฯ 2) เพื่อพัฒนากรอบแนวคิดในการสร้างกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจเชิงพุทธจิตวิทยาฯ และ3) เพื่อตรวจสอบความตรงของกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจเชิงพุทธจิตวิทยาฯ เป็นงานวิจัยการวิจัยแบบผสมวิธี ได้แก่ เชิงปริมาณใช้แบบสอบถามสุ่มตัวอย่างแบบง่าย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ พระสงฆ์อาพาธที่มารับบริการตรวจรักษา แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลสงฆ์ ทั้งหมดจำนวน 250 คน ใช้สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และไค - แควร์ และเชิงคุณภาพใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลหลัก เป็นตัวแทนของผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน จิตวิทยา และการรักษาพระสงฆ์อาพาธ แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) ด้านพระพุทธศาสนา 2) ด้านจิตวิทยา และ 3) ด้านทีมสหสาขาวิชาชีพที่ดูแลพระสงฆ์อาพาธ ทั้งหมดจำนวน 11 รูป/คน โดยนำมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสรุปเป็นภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดและทฤษฎี ได้แก่ 1.1 การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน 1.2 การเสริมสร้างพลังอำนาจ 1.3 ปัจจัยสนับสนุน และ 1.4 พฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมสำหรับพระสงฆ์อาพาธ 2) การสร้างกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจเชิงพุทธจิตวิทยา มี 2 ตัวแปร คือ 1) ตัวแปรภายใน ได้แก่ การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน และการเสริมสร้างพลังอำนาจ และ 2) ตัวแปรภายนอก ได้แก่ ปัจจัยสนับสนุน และพฤติกรรมสุขภาพพระสงฆ์ มีค่าไคสแควร์ 348.79 ที่ค่าองศาอิสระเท่ากับ 84 และค่าความน่าจะเป็น (P) เท่ากับ .00 3. การตรวจสอบความตรงของกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจเชิงพุทธจิตวิทยา คือ อิทธิพลทางตรงจากสติปัฏฐาน 4 และปัจจัยสนับสนุน มีอิทธิพลเท่ากับ .28 และ.29 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และพฤติกรรมสุขภาพของพระสงฆ์ ได้รับอิทธิพลทางตรงจากการเสริมสร้างพลังอำนาจและปัจจัยสนับสนุน มีอิทธิพลเท่ากับ .38 และ.40 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01