การนำเสนออุดมการณ์พุทธศาสนาในลาวผ่านนิตยสารมหาชน
คำสำคัญ:
การนำเสนอ, อุดมการณ์พุทธศาสนา, นิตยสารมหาชนบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำเสนออุดมการณ์พุทธศาสนาในลาวผ่านนิตยสารมหาชนตามกรอบแนวคิดวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ จากการวิเคราะห์เนื้อหาในนิตยสารมหาชน จำนวน 24 ฉบับ ตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 ถึงเดือนธันวาคม 2559 ผลการศึกษาพบว่า บทบาทในการนำเสนออุดมการณ์พุทธศาสนาในลาวผ่านนิตยสารมหาชน ด้านที่พบมากที่สุด คือ 1) ด้านหลักธรรมคำสอน จำนวน 13 เล่ม คิดเป็นร้อยละ 54.16 ได้แก่ การทำความดี การเวียนว่ายตายเกิด การสร้างบุญสร้างกุศล และความสุขกับความทุกข์ โดยนำเสนอผ่านธรรมะประยุกต์ การใช้สื่อเป็นช่องทางบอกบุญ และตอกย้ำ ผลิตซ้ำอุดมการณ์พุทธศาสนาทำให้บทบาทพุทธศาสนาในสังคมลาวสมัยใหม่ยังคงมองทุกอย่างในสภาพที่เป็นจริง รองลงมาคือ 2) ด้านพุทธประเพณี จำนวน 7 เล่ม คิดเป็นร้อยละ 29.16 ได้แก่ การทำบุญตามประเพณี การรักษาศีล การสร้างจิตสำนึกในวันสำคัญทางศาสนา และการปฏิบัติตนตามฮีตสิบสองของชาวลาวนั้นยังคงถูกนำเสนอในทิศทางบวก สามารถสะท้อนภาพพุทธศาสนาในสังคมลาวได้หลายมุมมอง และพบน้อยที่สุดคือ 3) ด้านประพฤติและปฏิบัติตน จำนวน 4 เล่ม คิดเป็นร้อยละ 16.68 ได้แก่ การคิดดี การยกระดับเพื่อพัฒนาจิตใจ และการทำความดี โดยนำเสนอผ่านระบบค่านิยมในสังคมลาวที่ส่งผลกระทบต่อคนวิถีการดำเนินชีวิตในสังคมปัจจุบัน สื่อมวลชนจึงจำเป็นต้องพยายามสื่อให้เห็นถึงอุดมการณ์และค่านิยมที่ส่งผ่านนิตยสารลาวสมัยใหม่ให้เป็นช่องทางหนึ่งในการนำเสนอข้อมูลและค่านิยมดังกล่าวนั้นย่อมส่งผลดีต่อคนในสังคมและนำไปสู่วัฒนธรรมที่ดีงามที่สืบทอดต่อกันมาดังเดิม
เอกสารอ้างอิง
กรมชนเผ่าศูนย์กลางแนวลาวสร้างชาติ. (2558). เอกลักษณ์ของชนเผ่าลาว. นครหลวงเวียงจันทร์: กรมชนเผ่า ศูนย์กลางแนวลาวสร้างชาติ.
กาญจนา แก้วเทพ. (2540). โลกของสื่อลำดับที่ 1. กรุงเทพมหานคร: คณะนิเทศศาสตร์.
กิติรัตน์ สีหบัณฑ์. (2550). การรื้อฟื้นวัฒนธรรมชาติในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารประวัติศาสตร์, 33(1), 21-35.
ณัฐพร พานโพธ์ทอง. (2556). วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ตามแนวภาษาศาสตร์: แนวคิดและการนำมาศึกษาวาทกรรมในภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). ใน โครงการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ คณะอักษรศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระธรรมโกศาจารย์. (2547). ธรรมะกับชีวิตประจำวัน. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
พูมี วงวิจิด. (1995). คุณสมบัติใหม่และสินทำปะติวัด. (อัดสำเนา). เวียงจันทร์: โรงพิมพ์แห่งลัด.
เพ็ญนภา คล้ายสิงโต. (2553). อุดมการณ์ทางเพศสภาพในพาดหัวข่าวอาชญากรรมในหนังสือพิมพ์ไทย: การวิเคราะห์วาทกรรมเชิงวิพากษ์. ใน วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาภาษาไทย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
หอมหวล บัวระภา. (2555). การพัฒนาบุคลิกภาพตามพุทธปรัชญา. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 13(3), 134 - 143.
อรทัย พนาราม. (2545). สื่อมวลชนกับการเผยแผ่พระพุทธศาสนา. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิเทศศาสตร์พัฒนาการ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Fairclough N. (1995). Media Discourse. London: Arnold.




