ศึกษาวิเคราะห์สภาพสังคมที่ปรากฏในจักกวัตติสูตร

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์สภาพสังคมที่ปรากฏในจักกวัตติสูตรในคัมภีร์พระไตรปิฎก โดยใช้กรอบแนวคิดและทฤษฎีของโทมัส ฮอบส์ ในเรื่องการเกิดขึ้นของสภาพสังคม ผลการศึกษาพบว่า สภาพสังคมในจักกวัตติสูตรมีการปกครองหมู่คณะอันเป็นเหตุสนับสนุนให้สังคมเจริญขึ้น ประกอบด้วย 1) การทำตนให้เป็นที่พึ่ง และ 2) การปกครองโดยใช้หลักจักรวรรดิธรรมเพื่อแก้ปัญหาของสังคมใน 3 ระดับ คือ 2.1) ระดับปัจเจกบุคคล      2.2) ระดับสังคมครอบครัว และ 2.3) ระดับสังคมโดยรวม เพราะคุณธรรมจะทำให้สังคมเข้มแข็งและพฤติกรรมของมนุษย์แก้ไขได้ยาก ดังนั้น มนุษย์จึงต้องถูกควบคุมด้วยการถูกลงโทษตามกฎระเบียบทางสังคม โดยมีผู้ควบคุมและบทลงโทษผู้กระทำผิด เพื่อช่วยบรรเทาให้มนุษย์ลดละเว้นการกระทำชั่ว จึงสอดคล้องกับแนวคิดของโทมัส ฮอบส์ ที่กล่าวถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่มีความเห็นแก่ตัว โดยเชื่อว่ามนุษย์มีสังคม 3 ระดับ เช่นเดียวกับสังคมในจักกวัตติสูตร ซึ่งระดับปัจเจกบุคคลเป็น สิ่งสำคัญของมนุษย์ เพราะหมายถึงสิทธิ์และเสรีภาพของตนเอง จึงส่งผลให้มนุษย์เน้นความรอบคอบ นั่นหมายถึงการไม่ประมาทในการดำรงชีวิต และไม่ใช่เป็นสิ่งที่ติดตัวมนุษย์มาตั้งแต่เกิด แต่มาจากประสบการณ์ของมนุษย์ เพราะมนุษย์ทุกคนย่อมมีความต้องการตลอดเวลาเป็นผลมาจากอำนาจหรือแรงผลักดันภายในจิตใจของตนเอง จะเห็นได้ว่าสภาพสังคมของโทมัส ฮอบส์ และ จักกวัตติสูตรนั้น มีความสัมพันธ์กันทางด้านระบบการปกครองและแตกต่างกันทางด้านพฤติกรรมของมนุษย์เพียงเพื่อแสวงหาสังคมที่พึงปรารถนา ฉะนั้น สภาพสังคมจึงควรเป็นไปในทิศทางเดียวกัน แต่ต้องมีกฎระเบียบควบคุมพฤติกรรมของมนุษย์ด้วย