สภาพการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาแบบใช้ปัญหาเป็นฐานเพื่อส่งเสริม ทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียนปกาเกอะญอ โรงเรียนบ้านหนองบัว จังหวัดตาก
คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน, ทักษะ, การคิดเชิงสร้างสรรค์, นักเรียน ปกาเกอะญอบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาแบบใช้ปัญหาเป็นฐานในโรงเรียนบ้านหนองบัว จังหวัดตาก 2) เพื่อศึกษาทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียน ปกาเกอะญอ โรงเรียนบ้านหนองบัว จังหวัดตาก กลุ่มตัวอย่างการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ห้อง 1/2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนบ้านหนองบัว อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก จำนวน 29 คน การวิจัยเชิงพรรณนา เก็บรวมรวมข้อมูลและใช้การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามและแบบประเมิน สถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ ค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) เพื่อตรวจสอบหาค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาแบบใช้ปัญหาเป็นฐานเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียนปกาเกอะญอ พิจารณาเป็นรายด้าน เรียงจากมากไปหาน้อย ได้แก่ ด้านผู้สอน ( = 4.34) ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (
= 4.21) ด้านหลักสูตรและเนื้อหา (
= 4.03) ด้านบรรยากาศ (
= 3.72) ด้านการวัดผลและประเมินผล (
= 3.24) ด้านสื่อการเรียนรู้ (
= 3.07) ด้านระยะเวลา (
= 2.72) ตามลำดับและแนวทางการจัดสภาพการเรียนรู้สังคมศึกษา ปัจจัยสำคัญที่มี ผลต่อทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียน จะต้องเอื้อต่อการแสดงออกทางความคิด การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ บูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น มีความยืดหยุ่นในด้านระยะเวลา 2) ทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียนปกาเกอะญอ ในภาพรวม อยู่ในระดับดีมาก องค์ประกอบของทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ ได้แก่ การคิดริเริ่ม การคิดคล่องแคล่ว การคิดยืดหยุ่น การคิดละเอียดลออ ซึ่งเป็นข้อมูลสะท้อนกลับที่ครูต้องสนับสนุนและใช้คำถามเป็นตัวกระตุ้นความคิดของนักเรียน
เอกสารอ้างอิง
กมลฉัตร กล่อมอิ่ม. (2560). การจัดการเรียนรู้แบบการใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem Based Learning): รายวิชาการออกแบบและพัฒนาหลักสูตร สำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 11(2), 73-86.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
ขวัญตา บัวแดง. (2557). การศึกษาผลการเรียนรู้เรื่องวิกฤติการณ์สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่จัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2561). องค์ความรู้หลักสูตรและการสอนสังคมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชวลิต โพธิ์นคร. (2560). ห้องสมุดดิจิทัลกับการก้าวสู่ยุค Thailand 4.0. การประชุมใหญ่สามัญประจำปี 2559 และประชุมวิชาการวันที่ 23 มีนาคม 2560. กรุงเทพมหานคร: สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี.
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2552). 80 นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพมหานคร: แดเน็กซ์ อินเตอร์คอร์ปปอเรชั่น.
ดรุณี จำปาทอง. (2560). สภาพการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ในระดับการศึกษาภาคบังคับ. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ, 10(2), 121-135.
ทิตติยา มั่นดี. (2562). การจัดการเรียนรู้แบบปัญหาเป็นฐาน วิชาสังคมศึกษาเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 13(1), 102-120.
ทิศนา แขมมณี. (2552). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสดศรี สฤษดิ์วงศ์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2550). การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
Guiford, J. P. (1980). Traits of creativity. Harmondsworth Middiessx: Penguin Book.
Khammani, T. (2018). The science of teaching knowledge for organizing effective learning processes. (22th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University.
