ตำนานพระครูสี่กา: ประวัติศาสตร์ การรักษาและการพัฒนาสู่มรดกโลก ของพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช

ผู้แต่ง

  • สิทธิโชค ปาณะศรี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช

คำสำคัญ:

พระครูสี่กา, ประวัติศาสตร์, พระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

                บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของตำนานพระครูสี่กา 2) ศึกษาบทบาทหน้าที่การรักษาพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราชของพระครูสี่กา และ 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาสู่มรดกโลกของพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช  เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 12 รูป/คน นำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนา ผลการศึกษา พบว่า 1) ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของตำนานพระครูสี่กา เป็นตำนานที่มีความเชื่อมโยงกับการสร้างพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช และการแต่งตั้งผู้ดูแลรักษาพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช 2) บทบาทหน้าที่การรักษาพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราชของพระครูสี่กา ซึ่งมีบทบาทหน้าที่ดูแลรักษาพระบรมธาตุเจดีย์และปกครองคณะสงฆ์ในทิศทั้งสี่ ได้แก่ พระครูกาแก้ว ดูแลรักษาในทิศตะวันออก พระครูการาม ดูแลรักษาในทิศใต้ พระครูกาชาด ดูแลรักษาในทิศตะวันตก และพระครูกาเดิม ดูแลรักษาในทิศเหนือ 3) แนวทางการพัฒนาสู่มรดกโลกของพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช มีแนวทางทางการพัฒนาประกอบด้วย 1) แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน 2) ศึกษาระเบียบข้อปฏิบัติในขั้นตอนต่าง ๆ 3) ศึกษาหลักเกณฑ์การขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม 4) คณะกรรมการฝ่ายต่าง ๆ ดำเนินงาน 5) เสนอชื่อพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราชสู่มรดกโลก 6) คณะกรรมการมรดกโลกลงพื้นที่ตรวจสอบ 7) ประกาศผลการตรวจสอบ ขณะนี้คณะกรรมการดำเนินการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ได้แก่ 1) ด้านการบริหารจัดการ 2) ด้านการจัดการสภาพภูมิทัศน์/พื้นที่ 3) ด้านการอนุรักษ์ 4) ด้านการมีส่วนร่วมของชุมชน และ 5) ด้านการจัดการมลภาวะ

เอกสารอ้างอิง

กษิญา เก้าเอี้ยน. (2559). แนวทางการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์สาธารณะเพื่อส่งเสริมการเป็นมรดกโลกวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช. ใน วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบอุตสาหกรรม. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.

เกรียงไกร เกิดศิริ. (2560). พระบรมธาตุนครศรีธรรมราช: มรดกพุทธศาสนสถาปัตยกรรมศูนย์กลางพระพุทธศาสนาเถรวาทแห่งคาบสมุทรภาคใต้. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: อี.ที.พับลิชชิ่ง จำกัด.

ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์ และคณะ. (2552). พระบรมธาตุสู่มรดกโลก. นครศรีธรรมราช: โรงพิมพ์อักษรการพิมพ์.

ณรงค์ นุ่นทอง. (2554). พระรัตนธัชมุนี (ม่วง รตนธชเถร) ผู้อำนวยการจัดการศึกษามณฑลนครศรีธรรมราช ในสมัยรัชกาลที่ 5 – บิดาแห่งการศึกษาของภาคใต้. ใน หนังสือจัดพิมพ์เป็นที่ระลึกในงานฌาปนกิจศพ อาจารย์สงวน คลิ้งคล้าย ณ ฌาปนสถานวัดหน้าพระบรมธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช เมื่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2554. กรีนโซนอินเตอร์ 2001.

ธิดา สาระยา. (2526). พัฒนาการของรัฐบาลบนคาบสมุทรไทย เน้นตามพรลิงค์ (คริสต์ศตวรรษที่ 6 - 13) ในประวัติศาสตร์และโบราณคดีนครศรีธรรมราช ชุดที่ 3. นครศรธีรรมราช: วิทยาลัยครูนครศรธีรรมราช.

ประทุม ชุ่มเพ็งพันธุ์. (2555). เมืองนครศรีธรรมราชมหานคร. กรุงเทพมหานคร: ดวงกมลพับลิชชิ่ง.

ประภัสสร์ ชูวิเชียร. (2553). พระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช มหาสถูปแห่งคาบสมุทรภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: เมืองโบราณ.

ปราโมทย์ ทัศนาสุวรรณ. (2534). จังหวัดของเรา 14 จังหวัดภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: บริษัทโรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช จำกัด.

ระรวย อรรถวิภาคไพศาลย์. (2538). นำชมนครศรีธรรมราช เมืองประวัติศาสตร์กว่า 1000 ปี. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ ดี แอน เอส.

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (2560). เจดีย์ในประเทศไทย: รูปแบบ พัฒนาการ และพลังศรัทธา. กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

09/15/2020

รูปแบบการอ้างอิง

ปาณะศรี ส. . (2020). ตำนานพระครูสี่กา: ประวัติศาสตร์ การรักษาและการพัฒนาสู่มรดกโลก ของพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(9), 159–168. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/244232

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย