กวดวิชาการแปลงทุนเศรษฐกิจเป็นความได้เปรียบ ในสนามการศึกษาของนักเรียนชั้นนำ
คำสำคัญ:
นักเรียนชั้นนำ, ทุน, ฮาบิทัส, สนาม, กลยุทธ์บทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้กลยุทธ์ของนักเรียนชั้นนำโดยการเปลี่ยนทุนทางเศรษฐกิจที่ตัวเองครอบครองเป็นทุนชนิดต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความได้เปรียบในสนามการศึกษา เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพและใช้วิธีการเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก มีแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างเป็นเครื่องมือในการวิจัยโดยใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่มีประสบการณ์เป็นนักเรียนชั้นนำจำนวนทั้งสิ้น 5 คนโดยใช้วิธีการเลือกตัวอย่างเชิงทฤษฎี ผู้วิจัยมีกระบวนการตรวจสอบเครื่องมือโดยมีผู้เชี่ยวชาญช่วยในการตรวจสอบความถูกต้องและความสอดคล้องกันของทฤษฎีที่ใช้เพื่อให้ได้แบบสัมภาษณ์ที่มีความสมบูรณ์และใช้การวิเคราะห์ข้อมูลแบบแก่นสาระ โดยในการศึกษาปรากฏการณ์ข้างต้นผู้วิจัยได้เลือกใช้กรอบทฤษฎีแนวคิดของ ปิแอร์ บูดิเยอร์ อันประกอบไปด้วยมโนทัศน์เรื่อง ทุน ฮาบิทัส และสนาม เป็นตัวช่วยในการทำความเข้าใจต่อปรากฏการณ์ทางด้านการศึกษาดังกล่าว ผลการศึกษาพบว่า นักเรียนชั้นนำมักเปลี่ยนทุนเศรษฐกิจไปเป็นทุนทางวัฒนธรรมโดยเน้นไปที่การเรียนเสริมติวกวดวิชา การซื้อหนังสือข้อสอบ เพื่อให้คงความได้เปรียบในสนามการศึกษา นอกจากนั้นยังพบว่านักเรียนชั้นนำนั้นนับได้ว่าเป็นผู้ที่อยู่ในเส้นทางการศึกษาที่มีความได้เปรียบสูงทางสังคม ซึ่งผู้ที่อยู่ตำแหน่งบนสุดในบริบทการศึกษานี้มักจะได้รับผลตอบแทนที่คุ้มค่าด้วยฐานะทางเศรษฐกิจ สถานะทางสังคม รวมถึงมีการสร้างเครือข่ายที่เชื่อมความสัมพันธ์บุคคลระดับเดียวกันไว้ด้วยกัน ความได้เปรียบเหล่านี้นั้นได้ส่งผลให้เกิดการตั้งคำถามถึงความไม่เท่าเทียมกันที่เกิดขึ้นในสังคมว่า การจัดการศึกษาโดยเน้นระบบการแข่งขันเพื่อสร้างนักเรียนชั้นนำนี้ให้ผลดีผลร้ายอย่างไรบ้างต่อสังคมโดยรวม
เอกสารอ้างอิง
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2558). อัตวิสัย/วัตถุวิสัยในสังคมศาสตร์/มนุษย์ศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปริชัย ดาวอุดม. (2557). การทำให้โรงเรียนกวดวิชาเป็นโครงสร้างที่มีเสถียรภาพในสังคม. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษาศาสตร์. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2544). การศึกษา ทุนนิยม และโลกานุวัตร. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.
รุจิเรข โกมินทรชาติ และชื่นชนก โควินท์. (2560). เครือข่ายอินแปง: พลวัตรและการเปลี่ยนแปลงของทุน. วารสารศรีปทุมปริทัศน์, 17(1), 123 - 131.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2562). การแถลงข่าวผลการประเมิน PISA 2018. เรียกใช้เมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2563 จาก https://pisathailand.ipst.ac.th/news-12/
หมอก้อง. (26 เมษายน 2563). ปฏิบัติการสร้างนักเรียนชั้นนำในระบบการศึกษาไทย. (ศราวุฒิ งามยิ่ง, ผู้สัมภาษณ์)
หมอสุนิสา. (18 เมษายน 2563). ปฏิบัติการสร้างนักเรียนชั้นนำในระบบการศึกษาไทย. (ศราวุฒิ งามยิ่ง, ผู้สัมภาษณ์)
Bourdieu, P. (1997). The forms of capital In A. H. Halsey Education (Eds.). Oxford: Oxford University Press.
Bourdieu, P. (2005). The Social Structures of the Economy. Cambridge: Polity Press.
Costa, C. & Murphy, M. (2015). Bourdieu and the Application of Habitus across the social science. London: Palgrave Macmillan.
Goldthorpe, J. H. (2007). "Cultural Capital" Some Critical Observation. Sociologica, 1(2), 1 - 23.
Grenfell, M. (2008). Pierre Bourdieu Key Concepts. Durham: Acumen.
Lareau, A. (2003). Unequal childhoods: class, race, and family life. Berkeley. CA: University of California Press.
