ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น
คำสำคัญ:
การตั้งครรภซ้ำ, ความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำ, หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น ในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นครรภ์ที่ 2 ขึ้นไปจำนวน 174 ราย ที่มาฝากครรภ์ในโรงพยาบาลในเขตสุขภาพที่ 3 ระหว่างเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2562 ถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2563 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบพรรณนา (Descriptive study) รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล เจตคติต่อการตั้งครรภ์ซ้ำ การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง การรับรู้ความสามารถในการป้องกันการตั้งครรภ์ และความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำโดยเครื่องมือดังกล่าวผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน และมีค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือเท่ากับ .72 .81 และ .70 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและ Binary Logistic Regression ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่าง 38 รายตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำ มีอายุเฉลี่ย 18.42ปี (SD = .91) อายุขณะตั้งครรภ์แรกเฉลี่ย 16.86 ปี (SD = .96) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำ ได้แก่ รายได้ครอบครัว (OR = 0.300; 95% CI = 0.147-0.611) แหล่งสนับสนุนทางการเงิน(OR = 8.088; 95%CI = 3.711–17.630) การอยู่อาศัยก่อนตั้งครรภ์ (OR = 2.406; 95%CI = 1.270-4.561) สถานภาพสมรส (OR =3.446; 95%CI = 1.310-9.016) บุคคลใกล้ชิดเป็นแม่วัยรุ่น (OR = 0.175; 95% CI = 0.045-0.680) ประวัติการคุมกำเนิด (OR = 3.15; 95%CI = 1.146-8.660) เจตคติต่อ การตั้งครรภ์ซ้ำ (OR = 0.257; 95%CI = 0.063-1.043) และการคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง (OR = 0.261; 95%CI = 0.099-0.684) ตามลำดับ หญิงวัยรุ่นที่ตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำมักเป็นวัยรุ่นตอนปลาย รายได้ครอบครัวต่ำ มีสามีเป็นแหล่งสนับสนุนทางการเงิน แต่งงานใหม่ มีบุคคลใกล้ชิดเป็นแม่วัยรุ่นคุมกำเนิดสม่ำเสมอ มีเจตคติทางบวกต่อการตั้งครรภ์ซ้ำ และมีการคล้อยตามกลุ่มอ้างอิงหรือเชื่อว่าบุคคลใกล้ชิดคาดหวังให้ตนเองตั้งครรภ์ซ้ำ จากผลการวิจัยพยาบาลควรตระหนักถึงความสำคัญของปัจจัยเหล่านี้เพื่อใช้ในการป้องกันการตั้งครรภ์ซ้ำในวัยรุ่นให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กิตติพงศ์ แซ่เจ็ง และคณะ. (2557). ผลกระทบของการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น . นนทบุรี: สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
เกตย์สิรี ศรีวิไล. (2559). การตั้งครรภ์ซ้ำในมารดาวัยรุ่น ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งของภาคใต้. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 3(3), 142 - 152.
เจนจิรา จิตจง. (2561). สรุปสถานการณ์ ปี 2561 “วัยรุ่น” เขตสุขภาพที่ 3. นครสวรรค์: ศูนย์สุขภาพจิตที่ 3.
ชลทิศ อุไรฤกษ์กุล. (2554). การตั้งครรภ์วัยรุ่น. เรียกใช้เมื่อ 2 มิถุนายน 2554 จาก http://www.hpe4.anamai.moph.go.th.
ธัญพัฒน ฤทธิผล และคณะ. (2562). ทุนชีวิตและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตั้งครรภ์ซ้ำของมารดาวัยรุ่นในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 14(2), 78 - 89.
ปฏิญญา เอี่ยมสำอาง. (2555). ปัจจัยเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ที่ไม่ตั้งใจของวัยรุ่น. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน. มหาวิทยาลัยบูรพา.
ปัญญา สนั่นพานิชกุล และยศพล เหลืองโสมนภา. (2558). การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น: ปัจจัยทางด้านมารดาที่มีผลต่อทารก. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 32(2), 156 - 174.
มณิสรา ห่วงทอง. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตั้งครรภ์ซ้ำอย่างรวดเร็วในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการผดุงครรภ์ชั้นสูง. มหาวิทยาลัยบูรพา.
ฤดี ปุงบางกะดี่ และเอมพร รตินธร. (2557). ปัจจัยและผลกระทบจากการตั้งครรภ์ซ้ำของสตรีวัยรุ่นไทย:กรณีศึกษาในกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลศาสตร์, 32(2), 23 - 31.
วิโรจน์ อารีย์กุล. (2553). การดูแลสุขภาพและการให้คำแนะนำวัยรุ่น. กรุงเทพมหานคร: รุ่งศิลป์การพิมพ์.
แววดาว พิมลธเรศ. (2555). อุบัติการณ์การตั้งครรภ์และภาวะแทรกซ้อนของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในโรงพยาบาลหนองใหญ่ จังหวัดชลบุร. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 29(4), 301 - 311.
ศิริพร จิรวัฒน์กุล และคณะ. (2554). รายงานการวิจัย การศึกษาแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น (แม่วัยใส). ขอนแก่น: ศูนย์ประสานงานองค์กรอนามัยโลกด้านการวิจัยและฝึกอบรมด้านเพศภาวะและสุขภาพสตรี มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2560). สถานการณ์อนามัยการเจริญพันธุ์ในวัยรุ่นและเยาวชนปี 2560. เรียกใช้เมื่อ 17 กันยายน 2560 จาก http://rh.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index
สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2562). ยุทธศาสตร์การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นระดับชาติ พ.ศ. 2560-2569. เรียกใช้เมื่อ 27 มีนาคม 2562 จาก http://rh.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index
สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2562). สถานการณ์อนามัยการเจริญพันธุ์ในวัยรุ่นและเยาวชนปี 2561. เรียกใช้เมื่อ 27 มีนาคม 2562 จาก http://rh.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index
สุภาพร มะรังสี. (2561). ปัจจัยเสี่ยงและแนวทางป้องกันการตั้งครรภ์ซ้ำในวัยรุ่น. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 26(2), 84 - 89.
อรอุมา ทางดี. (2559). การป้องกันและประสบการณ์การตั้งครรภ์ซ้ำในวัยรุ่น จังหวัดนนทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการผดุงครรภ์ชั้นสูง. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อังสนา วิศรุตเกษมพงศ์. (2557). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการผดุงครรภ์ชั้นสูง. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อังสนา วิศรุตเกษมพงศ์ และสมจิต เมืองพิล. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. วารสารศรีนครินทร์เวชสาร, 30(3), 262-269.
Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. OBHDP, 50(2), 179 - 211.
Baldwin, M. K. & Edelman, A. B. (2013). The effect of long-acting reversible contraception on rapid repeat pregnancy in adolescents: A review. Journal of Adolescent Health, 52(4), S47 - S53.
Brosens, I. et al. (2017). The Impact of Uterine Immaturity on Obstetrical Syndromes During Adolescence. Am J Obstet Gynecol, 217(5), 546 -555.
Cook, S. M. & Cameron, S. T. (2015). Social issues of teenage pregnancy. Obstetrics. Gynecology and Reproductive Medicine, 25(9), 243 - 248.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrical, 16(3), 297 - 334.
Timur, H. et al. (2016). Factors that affect perinatal outcomes of the second pregnancy of adolescents. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 29(1), 18 - 21.
