การพัฒนารูปแบบการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูรด้วยเทคโนโลยีคลาวด์คอมพิวติ้งและสื่อสังคมบนฐานคิดหลักเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อก้าวสู่ชุมชนเศรษฐกิจสร้างสรรค์
คำสำคัญ:
ภูมิปัญญาอาหารจันทบูร, คลาวด์คอมพิวติ้ง, สื่อสังคม, หลักเศรษฐกิจพอเพียง, ชุมชนเศรษฐกิจสร้างสรรค์บทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูร 2) พัฒนารูปแบบการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูรด้วยเทคโนโลยีคลาวด์คอมพิวติ้งและสื่อสังคมบนฐานคิดหลักเศรษฐกิจพอเพียง และ 3) ศึกษาผลการใช้และนำเสนอรูปแบบการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูร กลุ่มตัวอย่างได้มาจากวิธีการคำนวณจากสูตรของ ทาโร ยามาเน่ และสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จากชุมชนนวัตวิถี วิสาหกิจชุมชน และ กลุ่มแม่บ้านในจันทบุรี ประกอบด้วย ระยะที่ 1 จำนวน 398 ครัวเรือน ระยะที่ 2 จำนวน20 ครัวเรือน และระยะที่ 3 จำนวน 30 ครัวเรือน เครื่องมือวิจัย ที่ใช้คือ เว็บไซต์ประชาสัมพันธ์โครงการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน t - test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูรที่มีสูงสุด คือ การเล่าเรื่องราวภูมิปัญญาอาหารจันทบูรให้กับลูกหลาน บุคคลใกล้ชิด โดยอยู่ในระดับปานกลาง ( = 2.94, S.D. = 1.20) และภาพรวมของการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูรอยู่ในระดับน้อย (
= 1.75, S.D. = 0.21) 2) รูปแบบการสืบสานภูมิปัญญาอาหารจันทบูรมีประสิทธิภาพ ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ I - Proud Model ได้แก่ แนะนำสร้างความเข้าใจ (I: Introduction to Idea) สร้างความภูมิใจและแรงบันดาลใจ (P: Proud & Inspiration) สร้างสรรค์ปฏิบัติในสถานการณ์จริง (R: Real - World Experiment and Creating) สร้างโอกาสการแบ่งปัน (O: Open Mind and Sharing Opportunities) ออกแบบสารอย่างมีความหมายเพื่อการพัฒนา (U: User Interface and User Experience) และสื่อสารบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (D: Direct Communication on the Internet) 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้และทักษะการสืบสานภูมิปัญญาหลังการเข้าร่วมสูงกว่าก่อนการเข้าร่วมโครงการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และกลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจโดยรวมในระดับมากที่สุด ผู้เชี่ยวชาญรับรองรูปแบบในระดับมากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2559). แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.
ชรีย์พร ภูมา. (2553). การพัฒนารูปแบบยูเลิร์นนิ่งโดยใช้แนวคิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของชุมชนนักปฏิบัติและการเรียนรู้แบบโครงการเป็นฐานเพื่อสร้างนวัตกรรมเทคโนโลยีวัสดุศาสตร์สำหรับผู้ประกอบการวิสาหกิจ ขนาดกลางและขนาดย่อม. ใน ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2557). การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS และ AMOS (พิมพ์ครั้งที่ 15). กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนสามัญบิสซิเนสอาร์แอนด์ดี.
ธีรยุทธ เสนีวงศ์ ณ อยุธยา. (2559). การถ่ายทอดภูมิปัญญาของผู้สูงอายุ. เรียกใช้เมื่อ 15 สิงหาคม 2560 จาก http://www.stou.ac.th/stoukc/elder/main1_12.html
พรทิพย์ ติลกานันท์. (2557). การนำเสนอรูปแบบการเรียนรู้ของชุมชนเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร. ใน ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิริยะ ผลพิรุฬห์. (2556). เศรษฐกิจสร้างสรรค์กับการพัฒนาประเทศไทย. วารสารเศรษฐศาสตร์ปริทรรศน์ สถาบันพัฒนศาสตร์, 7(1), 1 - 69.
สำนักงานจังหวัดจันทบุรี. (2560). แผนพัฒนาจังหวัด 4 ปี (พ.ศ.2561 - 2564) (ฉบับแก้ไข). จันทบุรี: กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.
สำนักพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2562). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2562. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
สุเมธ ตันติเวชกุล. (2559). ตามรอยพระยุคลบาทครูแห่งแผ่นดิน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อมรรัตน์ อนันต์วราพงษ์. (2560). หลักการวิจัยเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัธยานันท์ จิตรโรจนรักษ์. (2557). แนวทางการสืบสานคุณค่าของอัตลักษณ์สถาปัตยกรรมไทย. ใน ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อินทิรา วิทยสมบูรณ์. (2554). รักษ์สืบสาน: การจัดการเรียนรู้ตามแนวทางสืบสานภูมิปัญญา. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ที คิว พี จำกัด.
อุทิศ บำรุงชีพ และคณะ. (2560). การพัฒนารูปแบบการใช้ไอซีทีของผู้สูงอายุด้วยเทคนิคการเล่าเรื่องแบบดิจิทัลเพื่อสืบทอดภูมิปัญญาอาหารจันทบูร. ใน รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
Low, C. et al. (2011). Understanding the determinants of cloud computing adoption. Industrial Management & Data Systems, 111(7), 1006 - 1023.
Michael, D. (2012). Social Media: An Introduction. Ottawa: The Library of Parliament of Canada.
Rogers, Everett M. (2003). Diffusion of innovations. USA: A Division of Macmillan Publishing Co., Inc.
Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis (Third editio). New york: Harper and Row Publication.
