รูปแบบการสร้างวิถีการผลิตข้าวสู่ผู้บริโภคในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ผู้แต่ง

  • พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำสำคัญ:

รูปแบบการสร้างวิถี, การผลิตข้าว, ผู้บริโภคข้าว, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์การสร้างวิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าวสู่ผู้บริโภค 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ห่วงโซ่คุณค่าข้าวเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ข้าวสู่ตลาดผู้บริโภค เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยเชิงเอกสาร โดยใช้การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง เชิงลึก จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญชาวนาที่เป็นปราชญ์ข้าวชุมชน จำนวน 7 คน และผู้ที่เกี่ยวข้องเรื่องข้าว จำนวน 9 คน โดยผู้วิจัยได้ใช้วิธีการคัดเลือกด้วยวิธีการเลือกแบบเจาะจง ผลการวิจัยพบว่า 1) กลุ่มผู้บริโภคข้าวในปัจจุบันเป็นผู้กำหนดการเปลี่ยนแปลงวิถีการผลิตข้าวแบบอินทรีย์ของเกษตรกรชาวนาเพื่อลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มมูลค่าให้แก่ผลผลิต โดยมีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วยพัฒนาการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวเพื่อสร้างมาตรฐานความปลอดภัยให้กับผลิตภัณฑ์และสร้างความเชื่อมั่นให้กับกลุ่มผู้บริโภคข้าวอันเป็นกลยุทธ์  ในการตลาดข้าว 2) การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์สินค้าข้าวให้ได้มาตรฐานต้องมีการวิเคราะห์กิจกรรมภายในห่วงโซ่คุณค่าข้าวตั้งแต่กระบวนการผลิต การแปรรูปและการตลาดอันเป็นการสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน โดยมีกิจกรรมที่ประกอบด้วย การขนส่งสินค้า   การส่งเสริมการขายและบริการ การจัดการระบบการผลิตและแปรรูปสินค้า การพัฒนาเทคโนโลยีและบุคลากร ดังนั้น รูปแบบการสร้างวิถีการผลิตข้าวสู่ผู้บริโภคในภาคตะวันออกเฉียงเหนือจึงมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านการผลิต การแปรรูปและการตลาดข้าวที่พัฒนารูปแบบการผลิตโดยอาศัยเทคนิคและเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วยสร้างมาตรฐานการผลิตภัณฑ์สินค้าข้าวให้ตอบสนองต่อความต้องการของกลุ่มผู้บริโภคในปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

เกษม ไสโฮ้. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

เกสาวดี เชี่ยวชาญ. (2557). การพัฒนารูปแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าผลผลิตข้าวสารสู่ตลาดผู้บริโภคแบบมีส่วนร่วมนำไปสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ กรณีศึกษา กลุ่มข้าว ชาวนาตะปอนใหญ่ ตำบลตะปอน อำเภอขลุง จังหวัfจันทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการงานวิศวกรรม. มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี.

ชลิตา บัณฑุวงศ์. (2556). ข้าวและชาวนาไทยในกระแสการเปลี่ยนแปลง. ใน พจนก กาญจนจันทร (บรรณาธิการ), คน ข้าว นา ควาย ในวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (หน้า 39-68). กรุงเทพมหานคร: พิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ.

ไชยศิริ ลีศิริกุล. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

บรรจง แสนยะมูล. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

บุณฑรี จันทร์กลับ. (2550). การวิเคราะห์โซ่คุณค่าของข้าวในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง. ใน วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการด้านโลจิสติกส์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

บุรินทร์ ชูสุวรรณ. (2556). การวิเคราะห์โซ่คุณค่าของการปลูกข้าวหอมมะลิอินทรีย์ในจังหวัดสุรินทร์ ปีการเพาะปลูก 2553/2554. ใน วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร์เกษตร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ประพาต แก้วจันทร์. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

ประหยัด จำเริญเจือ. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

ปุรวิชญ์ พิทยาภินันท์. (2018). จากนาข้าวเคมีสู่นาข้าวอินทรีย์วิถีพอเพียง : การถอดบทเรียนจากแหล่งปลูกข้าวสังข์หยดดั้งเดิมในจังหวัดพัทลุง. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 11(4), 64–74.

พรไทย ศิริสาธิตกิจ. (2558). การพัฒนารูปแบบการปรับตัวของชาวนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ฤทัยชนก จริงจิตร. (2555). กลยุทธ์ข้าวไทยบนฐาน AEC เพื่อก้าวสู่การเป็น Trading Nation. เรียกใช้เมื่อ 1 สิงหาคม 2563 จาก http://www.tpso.moc.go.th/sites/default/files/862-img.pdf

ลัดดา วิริยางกูร. (2557). การบริหารจัดการสินค้าข้าวต่อความมั่นคง ด้านอาหารของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการ กระทรวงการต่างประเทศ.

วรัญญา ทิพย์มณฑา. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการเลือกซื้อข้าวสารกล้องบรรจุถุงของผู้บริโภคในจังหวัดนครปฐม. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

ศักดิ์นรินทร์ แก่นกล้า. (2559). ห่วงโซ่คุณค่าของผลิตภัณฑ์ข้าวอินทรีย์ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

ศิริเชษฐ์ สังขะมาน. (2559). การสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์แปรรูปข้าว : กรณีศึกษาจังหวัดยโสธร. ใน รายงานการวิจัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศุภชัย หล่อโลหการ และคณะ. (2553). การจัดการนวัตกรรมสำหรับผู้บริหาร. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ. (2560). บทบาทของกองทัพไทยในการสนับสนุนนโยบายของรัฐบาล: กรณีศึกษาการแก้ปัญหาข้าวและชาวนาอย่างยั่งยืน. เรียกใช้เมื่อ 1 สิงหาคม 2563 จาก http://www.sscthailand.org/uploads_ssc/research_20180824153507796732124.pdf

สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านเศรษฐกิจ. (2560). แนวทางการปฏิรูปข้าวอย่างเป็นระบบ. ในการประชุมสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (ครั้งที่ 14/2560). เรียกใช้เมื่อ 30 กรกฎาคม 2563 จาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/download/usergroup_disaster/6-21.pdf

สมสี พลนิช. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

สว่าง นราพงษ์. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

สุมณฑา เหล่าชัย. (2562). วิถีการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานข้าว. (พระมหาปรัชญ์ อัตถาพร, ผู้สัมภาษณ์)

อรรถพร ปัญญาโฉม. (2555). โครงการจัดระบบการปลูกข้าว. ในรายงานการวิจัย. ส่วนจัดสรรน้ำและบำรุงรักษา สำนักชลประทานที่ 10. เรียกใช้เมื่อ 30 กรกฎาคม 2563 จาก http://kmcenter.rid.go.th/kmc10/data/Stratregic/rice.pdf

อลิสา เลิศเดชเดชา. (2560). การพัฒนาชาวนาไทยไปสู่ไทยแลนด์ 4.0 . ใน รายงานการวิจัย. วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

01/20/2021

รูปแบบการอ้างอิง

อัตถาพร พ. . (2021). รูปแบบการสร้างวิถีการผลิตข้าวสู่ผู้บริโภคในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(1), 70–85. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/247152

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย